Việc Mỹ có cho phép quân đội Ukraina tấn công đất liền Nga bằng hoả tiễn tầm xa do phương Tây cung cấp hay không, dường như là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến diễn biến cuộc chiến Nga – Ukraina. 

Ngoại trưởng Anh David Lammy cho biết hôm 22/9 theo giờ địa phương rằng, Vương quốc Anh đang đàm phán tế nhị với Toà Bạch Ốc về vấn đề này, và giờ là lúc dành cho “sự can đảm và táo bạo”. 

Một số học giả gần đây đã phân tích quan điểm của Tổng thống Nga Putin và người đồng cấp Joe Biden.

Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky mới đây đã đề xuất một kế hoạch chiến thắng khá bắt mắt. Sau đó hãng tin CNN sau đó tiết lộ, ông Zelensky cho rằng, trọng tâm của kế hoạch chiến thắng này là phương Tây cho phép Ukraina sử dụng các hoả tiễn tầm xa như ATACMS và Storm Shadow để tấn công đất liền Nga.

Ông Zelensky đã nỗ lực thuyết phục ông Biden ‘bật đèn xanh’ và nhấn mạnh rằng ông Biden sẽ cho phép.

Tuy nhiên, Toà Bạch Ốc lo ngại điều này có thể đẩy ông Putin đến bờ vực bị trả đũa. 

Nếu những người theo đường lối cứng rắn của Nga tấn công các trạm trung chuyển của phương Tây vì đã gửi hoả tiễn tới Ukraina, chẳng hạn như các căn cứ không quân ở Ba Lan, thì điều đó sẽ kích hoạt điều khoản phòng thủ tập thể trong Hiến chương NATO, có nghĩa là NATO sẽ trực tiếp có chiến tranh với Nga.

Ngoại trưởng Anh Lamy cho biết tại một sự kiện công khai rằng, những khó khăn và thách thức mà Ukraina phải đối mặt dự kiến ​​sẽ trở nên “sâu hơn và nghiêm trọng hơn”, đặc biệt là về gần “cuối năm 2025 đến năm 2026” và hơn thế nữa, theo tờ Guardian của Anh ngày 22/9.

Ông Lamy bị nghi đã thốt lên với Toà Bạch Ốc rằng, đối với các đồng minh của Ukraina, “bây giờ là thời điểm quan trọng đòi hỏi lòng dũng cảm, sự kiên nhẫn và kiên trì”.

Nếu quân đội Ukraina có thể tấn công đất liền Nga bằng hoả tiễn tầm xa, điều đó sẽ thay đổi độ sâu của chiến trường và buộc quân đội Nga phải rút vũ khí hạng nặng, theo một bản phân tích do hãng New Headquarters công bố ngày 23/9.

Kịch bản cho biết, lúc này tiền đạo Ukraina chỉ còn cách khung thành Matxcova ba bốn mét, quân Nga không còn đường rút lui. 

Hiện tại, có tin ông Putin sẵn sàng rút quân khỏi hai tỉnh phía đông để đổi lấy việc phương Tây không sử dụng hoả tiễn tầm xa vào tấn công đất liền Nga. 

Tuy nhiên, kịch bản cho rằng đây là chiến thuật trì hoãn của Nga và ông Putin cũng không có ý định đàm phán.

Kịch bản cho biết, quân đội Nga vẫn đang tấn công dữ dội ở miền Đông Ukraina, và đã chiếm được phía nam của thành phố chiến lược Bakhmut, khiến thành phố này rơi vào tình trạng nguy cấp. 

Quân đội Nga hoàn toàn không có dấu hiệu rút quân, và những gì mà ông Putin gọi là hòa đàm rất có thể chỉ là chiêu trò để kéo dài thời gian, nhằm mở rộng sự chiếm đóng lãnh thổ Ukraina và để có được nhiều đòn bẩy hơn trong các cuộc thương lượng. 

Trước đó, vào cuối tháng 9/2023, ông Putin đã từng sử dụng chiêu tương tự khi quân đội Nga thất bại, và ông cần phải đảo ngược tình thế, đồng thời tái cấu trúc tập đoàn Wagner. 

Để có thêm thời gian, ông Putin đã để Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc rằng, nếu Ukraina không gia nhập NATO, Nga sẽ rút quân hoàn toàn.

Kịch bản phân tích rằng, hồi tháng 6, ông Putin vẫn kiên quyết yêu cầu Ukraina bốn tỉnh, nhưng hiện tại ông chỉ đòi hai tỉnh. 

Sự nhượng bộ rõ ràng này cho thấy ông Putin nhận thức được rằng, nếu cuộc chiến tiếp tục kéo dài, ông có thể không chiếm được một tỉnh nào. 

Hơn nữa, ông Putin cũng lo ngại rằng một khi mặt trận sụp đổ, các lực lượng bên trong Nga có thể nổi loạn, điều này sẽ trực tiếp đe dọa đến tính mạng và sự an toàn của ông.

Kịch bản cho rằng, việc ông Putin nói sẽ thương lượng và đề xuất đổi hai tỉnh của Ukraina để không bị tấn công bằng hoả tiễn tầm xa vào lãnh thổ Nga chỉ là một trò gian lận. 

Tuy nhiên, chính phủ ông Biden cũng không dễ bị lừa, và họ sẽ tiếp tục quan sát tình hình trong thời gian tới.