Bắc Kinh đã tung ra gói kích thích rất lớn, như một liều thuốc mạnh cho thị trường đang ảm đạm, ngay lập tức thị trường có phản ứng tích cực. Tuy nhiên chuyên gia cảnh báo, phần lớn các chuyên gia không lạc quan về sự phục hồi liên tục của thị trường chứng khoán Trung Quốc. “Có thể xảy ra sự cải thiện ngắn hạn trước mắt, nhưng sẽ không thay đổi được vấn đề cơ bản. Chế độ chính trị đã quyết định tình trạng sa lầy của nền kinh tế hiện tại”.

Gần đây, để cứu vãn nền kinh tế đang gặp khó khăn, chính quyền Trung Quốc đã đưa ra một biện pháp lớn, bao gồm việc giảm tỷ lệ dự trữ, hạ lãi suất tái chiết khấu: bổ sung vốn cốt lõi cho 6 ngân hàng lớn, hướng dẫn lãi suất tiền gửi tiếp tục giảm; giảm tỷ lệ đặt cọc tối thiểu cho nhà thứ hai (từ 25% xuống 15%), giảm lãi suất cho vay nhà ở hiện có (dự kiến 50 điểm cơ bản), nâng cao tỷ lệ hỗ trợ của ngân hàng trung ương cho các khoản tái vay cho nhà ở bảo đảm (60%-100%): thành lập quỹ, tạo điều kiện hoán đổi cho các công ty bảo hiểm, tăng cường vay nợ trái phiếu đặc biệt để mua lại cổ phiếu, quỹ bình ổn đang trong quá trình nghiên cứu, v.v.

Hai công cụ mới được phát hành đặc biệt nhằm cứu thị trường chứng khoán là hoán đổi cho quỹ bảo hiểm và tăng cường vay nợ trái phiếu mua lại cổ phiếu.

Nói một cách đơn giản:

  1. Cho phép quỹ và công ty bảo hiểm sử dụng cổ phiếu hoặc trái phiếu làm tài sản thế chấp để vay tiền từ ngân hàng trung ương, kích thích mua cổ phiếu.
  2. Cho phép các công ty niêm yết sử dụng cổ phiếu làm tài sản thế chấp để vay tiền từ ngân hàng trung ương, kích thích họ mua lại cổ phiếu.

Hơn nữa, chính phủ cũng đã mở ra một “séc quản lý kỳ vọng”: quy mô tương lai sẽ không có giới hạn. Hoạt động hoán đổi trị giá 5000 tỷ nhân dân tệ và khuyến khích mua lại 3000 tỷ nhân dân tệ, tổng cộng lên đến 8000 tỷ nhân dân tệ, có thể còn thêm 10.000 tỷ nhân dân tệ nữa.

Liều thuốc mạnh này vừa được đưa ra, bề ngoài có vẻ như thị trường chứng khoán Trung Quốc ngay lập tức tăng mạnh mẽ, với chỉ số Shanghai Composite tăng 11,81% chỉ trong bốn ngày, từ mức thấp 2635,09 vào tháng Hai lên 3087,53. 

Chuyên gia các vấn đề thời sự người Hoa – Chu Đồng (朱同) cho rằng, tốc độ tăng nhanh như vậy chính là vấn đề. 

Một mặt, nó cho thấy đội quân cứu thị trường của Trung Quốc thiếu đạn dược, không có sự tự tin, rất hoang mang, không lạc quan về các công ty niêm yết trong điều kiện kinh tế hiện tại, và không có chuẩn bị cho một cuộc chiến lâu dài, chỉ đơn giản là để hoàn thành chỉ thị của lãnh đạo ĐCSTQ, vì vậy họ phải nhanh chóng kết thúc, chỉ để hoàn thành nhiệm vụ. 

Mặt khác, có thể có các tổ chức hoặc nguồn vốn chênh lệch giá dự định kiếm lợi nhanh chóng, đồng thời nâng cao giá trị quỹ, vì vậy vào ngày 24/9, khi khối lượng giao dịch vượt qua một nghìn tỷ, họ vừa kéo giá lên vừa xây dựng vị thế ngắn hạn. Họ cũng không có niềm tin vào các công ty niêm yết, vì vậy cần phải tận dụng cơ hội chính sách để nhanh chóng đẩy giá lên rồi bán ra, càng nhanh càng tốt. Phần lớn nhà đầu tư cá nhân có thể vẫn đang trong trạng thái quan sát, theo những gì ông Chu biết, một số ít nhà đầu tư đã bắt đầu giảm số lượng nắm giữ và mua cổ phiếu Mỹ, Nhật.

Vào hôm thứ Sáu, ngày 27, từ 1 giờ đến 1 giờ 30 phút, ông Chu đã quan sát thấy cả quyền chọn bán và quyền chọn mua đều tăng, trong đó quyền chọn mua tăng mạnh, quyền chọn bán tăng nhẹ, điều này cho thấy sự phân kỳ giữa bên mua và bên bán đang gia tăng, và các nhà đầu cơ đã bắt đầu xây dựng vị thế. 

Sau 1 giờ 30 phút, có nguồn vốn bảo vệ thị trường mạnh mẽ kéo chỉ số lên, cho thấy đội cứu thị trường vẫn chưa hoàn thành nhiệm vụ, và trong ngắn hạn, chỉ số vẫn cần được đẩy lên.

Theo kinh nghiệm của phần lớn nhà đầu tư, việc chơi trên thị trường cổ phiệu hạng A còn tệ hơn là đi đánh bạc. Một nhà đầu tư cho biết thực chất kế hoạch là một cái bẫy chết, quy tắc do một nhóm định ra, thị trường do họ kiểm soát, và nhà đầu tư thì bị giám sát. Họ không chỉ chiếm ưu thế về quy tắc mà còn lợi dụng điểm yếu của con người để lừa gạt nhà đầu tư.

Người này còn cho biết, thị trường cổ phiếu hạng A chỉ là một sân chơi kiếm tiền mà ông trùm giao cho họ quản lý, thu tiền của người dân, chuyển vào tay ông trùm, nuôi dưỡng tay sai, rồi dùng tay sai để nô dịch người dân.

Ông Chu cho rằng, hiện tại, câu hỏi cần được xem xét nghiêm túc là nhà đầu tư cá nhân có tiềm lực tài chính vô hạn, hay những kẻ cắt xén nhà đầu tư mới là những người có tiềm lực tài chính vô hạn? Bò và ngựa đừng mong lật ngược tình thế, chỉ có thể chăm chỉ làm ruộng.

Các chuyên gia phân tích cho rằng, thị trường cổ phiếu hạng A của Trung Quốc có quy luật khác với các thị trường chứng khoán thế giới, nó là một thị trường bị chính phủ kiểm soát nhiều hơn. Vì vậy, khi có những chính sách tích cực được ban hành và sau đó là một đợt bơm tiền, thị trường sẽ phản ứng ngay lập tức; đây là một thị trường được kiểm soát rất mạnh mẽ. 

Những ngày gần đây, sự phục hồi của thị trường chủ yếu đến từ sự can thiệp của chính sách. Một loạt các chính sách mà Bắc Kinh ban hành đã kích thích niềm tin của thị trường trong ngắn hạn, nhưng chưa chắc đã phản ánh sự cải thiện thực chất của nền kinh tế. Hiện tại, các vấn đề cấu trúc mà nền kinh tế Trung Quốc đang phải đối mặt vẫn còn tồn tại, bao gồm sự suy yếu liên tục của thị trường bất động sản, tăng trưởng tiêu dùng yếu ớt, sự phát triển bị hạn chế của các doanh nghiệp tư nhân, xuất khẩu giảm và nợ địa phương gia tăng.

Cuối tuần vừa qua, Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố dữ liệu lợi nhuận của các doanh nghiệp công nghiệp quy mô lớn, cho thấy lợi nhuận của các doanh nghiệp công nghiệp quy mô lớn trong tháng 8 giảm 17,8% so với năm trước, mức thấp nhất kể từ tháng 5 năm 2023. Chuyên gia thống kê của Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, ông Yu Weining, đã đề cập rằng một trong những lý do là nhu cầu thị trường không đủ hiệu quả.

Kinh tế học nói về hiệu ứng giảm dần biên, việc can thiệp quá nhiều của chính phủ có thể dẫn đến việc niềm tin vào chính sách của thị trường dần dần giảm sút. Đặc biệt khi các vấn đề cơ bản chưa được giải quyết, hiệu quả chính sách trong tương lai có thể không đạt được như mong đợi, điều này sẽ dẫn đến việc thị trường lại điều chỉnh.

Phần lớn các chuyên gia không lạc quan về sự phục hồi liên tục của thị trường chứng khoán Trung Quốc. Họ cho rằng, các vấn đề kinh tế như thị trường chứng khoán, đầu tư, thị trường, và việc làm của Trung Quốc đều là kết quả của những chính sách sai của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Ông Chu dẫn ý kiến bình luận cho rằng: “Có thể xảy ra sự cải thiện ngắn hạn trước mắt, nhưng sẽ không thay đổi được vấn đề cơ bản. Chế độ chính trị đã quyết định tình trạng sa lầy của nền kinh tế hiện tại”.

Ông Chu cũng nhận định, theo kinh nghiệm trong quá khứ, chiến lược tương đối hiệu quả trong thị trường chứng khoán Trung Quốc là giữ dài hạn các doanh nghiệp có cổ tức cao và chắc chắn, sau đó thực hiện các giao dịch bán khống trong các đợt sóng, liên tục sử dụng hợp đồng bán khống để phòng ngừa. 

Ông Chu đưa ra lời khuyên cho giới đầu tư rằng, trong thời kỳ có chính sách hỗ trợ của chính quyền, có thể đầu cơ mua vào để tăng lợi nhuận. Tuy nhiên, hiện tại, sự sụp đổ đang đến gần, có thể một số doanh nghiệp xuất sắc sẽ có thể chuyển đổi tốt, nhưng chắc chắn sẽ chịu cú sốc lớn. Vì vậy, việc chọn thời điểm để tiếp tục bán khống có thể là một chiến lược thông minh.

Trước cuộc khủng hoảng bất động sản và sự thiếu niềm tin của người tiêu dùng, Trung Quốc đang phải đối mặt với áp lực giảm phát rất lớn. DW đã dẫn ghi chú của các nhà phân tích của Goldman Sachs rằng: “Sự yếu kém liên tục trong tăng trưởng kinh tế đã chạm đến ngưỡng đau đớn đối với các nhà hoạch định chính sách”.

Julian Evans-Pritchard, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu kinh tế Trung Quốc tại Capital Economics, cho biết những biện pháp này là “gói kích thích quan trọng nhất kể từ những ngày đầu của dịch bệnh”. Nhưng ông tin rằng “điều này có thể là chưa đủ” và sự phục hồi hoàn toàn của nền kinh tế Trung Quốc đòi hỏi sự hỗ trợ tài chính quy mô lớn hơn mức tăng chi tiêu chính phủ khiêm tốn hiện nay.

Các nhà kinh tế được Wall Street Journal trích dẫn cũng cho rằng nếu không có biện pháp kích thích tài chính phù hợp tương ứng, mọi tác động của việc nới lỏng tiền tệ đối với nền kinh tế sẽ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.