Ba năm sau khi tàu ngầm tấn công hạt nhân lớp Seawolf của Hải quân Hoa Kỳ gặp phải vụ va chạm chưa từng có ở Biển Đông, Bắc Kinh đã giải mật một số tài liệu có thể cung cấp góc nhìn mới về vụ tai nạn bí ẩn từng làm rúng động Hoa Kỳ.

Ngày 2 tháng 10 năm 2021, Tàu USS Connecticut (SSN-22) đã va chạm với một “vật thể lạ” dưới biển ở Biển Đông. Hải quân Hoa Kỳ đã phải mất năm ngày mới thông báo rằng tàu ngầm đã va phải một ngọn núi ngầm khi đang di chuyển với tốc độ cao ở vùng biển chưa được lập bản đồ đầy đủ. Lúc đó tin tức này đã ngay lập tức gây chấn động vì khu vực xảy ra vụ việc vốn đã rất nhạy cảm.

Tuy nhiên, thông báo nguyên nhân của phía Hoa Kỳ không tạo được lòng tin đối với Bắc Kinh. Cuối tháng đó, truyền thông nhà nước Trung Quốc Thời báo Hoàn Cầu (Global Times) đã công bố một báo cáo than phiền rằng Hoa Kỳ đã không công bố thông tin quan trọng về vụ tai nạn tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.

Các nhà phân tích Trung Quốc cho biết vụ tai nạn đã phơi bày các hoạt động quân sự sâu rộng và bí mật của Hoa Kỳ vượt ra ngoài quyền tự do hàng hải trong khu vực.

Một cuộc điều tra do Hoa Kỳ tiến hành sau đó đã tiết lộ rằng vụ tai nạn xảy ra do phi hành đoàn thiếu sót trong việc lập kế hoạch dẫn đường và không quen thuộc với Biển Đông. Cuộc điều tra tiết lộ rằng những thất bại này “thấp hơn nhiều so với tiêu chuẩn của Hải quân Hoa Kỳ”. Báo cáo cho biết ít nhất 11 thành viên phi hành đoàn của tàu ngầm đã bị thương và tàu ngầm hạt nhân đã mất mái vòm radar khi di chuyển đến Guam sau vụ tai nạn.

Sự cố này đã giáng một đòn nặng nề vào danh tiếng của tàu ngầm tấn công hạt nhân mạnh nhất, nguy hiểm nhất, phức tạp nhất và đắt tiền nhất của Hải quân Hoa Kỳ, tàu ngầm lớp Seawolf, được chế tạo cho các hoạt động tinh nhuệ gần bờ biển của đối phương.

Trong nhiều năm, Trung Quốc đã rất quan tâm đến bản chất của vụ tai nạn, nhiệm vụ của con tàu gặp tai nạn và vị trí chính xác của vụ tai nạn ở Biển Đông. Ba năm sau vụ việc, thông tin mới được phía Trung Quốc giải mật đã đưa ra một câu chuyện hoàn toàn khác, chỉ ra mối liên hệ tiềm tàng giữa một xoáy nước xuất hiện ở Biển Đông và vụ tai nạn dưới nước của USS Connecticut.

Săn lùng xoáy nước 

Vào tháng 9 năm 2021, một xoáy nước khổng lồ trải dài hàng trăm km đã xuất hiện ở Biển Đông, gây nguy hiểm cho mọi thứ trên đường đi của nó.

Xoáy nước là một vùng cục bộ trong biển hoặc một vùng nước khác, nơi dòng nước mạnh, tròn có thể kéo các vật thể về phía tâm của nó. Chỗ lõm ở tâm của xoáy nước xảy ra khi các dòng nước xung đột gặp nhau hoặc khi một dòng nước gặp phải chướng ngại vật.

Sự xuất hiện của xoáy nước khổng lồ, với đường kính hơn 200 km hướng về phía đông quần đảo Hoàng Sa ở Biển Đông, đã khiến Trung Quốc bắt đầu một hoạt động ghi lại hiện tượng này, như tờ SCMP đưa tin gần đây.

Trung Quốc đã cử tàu nghiên cứu tiên tiến nhất và đội máy bay không người lái lớn nhất để theo dõi xoáy nước từ góc nhìn trên không, trên mặt nước và dưới mặt nước. Theo SCMP, dữ liệu khoa học do các nhà khoa học và nhà nghiên cứu Trung Quốc thu thập trong hoạt động này đã được công bố vào tháng trước trên tạp chí khoa học Trung Quốc Scientia Sinica Terrae.

Cho đến nay, chính quyền Trung Quốc vẫn giữ bí mật thông tin này.

Báo cáo khẳng định rằng trong khi Trung Quốc săn lùng xoáy nước, tàu USS Connecticut cũng có mặt trong khu vực, có thể là để thực hiện một nhiệm vụ bí mật.

Hoạt động theo dõi của đội máy bay không người lái Trung Quốc bắt đầu vào ngày 15 tháng 9 năm 2021 và tiếp tục cho đến ngày 22 tháng 9. Đến cuối thời gian theo dõi, tình hình biển động vẫn dữ dội. Dựa trên kinh nghiệm trước đây, các chuyên gia nhận thấy rằng những sự kiện như vậy “có thể kéo dài trong nhiều tuần đến nhiều tháng”.

USS Connecticut gặp tai nạn chỉ mười ngày sau đó, vào ngày 2 tháng 10. Trong một hình ảnh vệ tinh chụp vào ngày 3 tháng 10, tàu ngầm được nhìn thấy đang trôi nổi trên bề mặt đại dương và di chuyển chậm về phía nam, cách quần đảo Hoàng Sa 42,8 hải lý về phía đông nam. Hình ảnh vệ tinh được cho là do tổ chức tình báo nguồn mở Sáng kiến ​​thăm dò tình hình chiến lược Biển Đông (SCSPI) có trụ sở tại Bắc Kinh công bố.

SCSPI cho biết tàu ngầm nằm ở vị trí 15,5 độ bắc và 113 độ đông. Điều thú vị là các biểu đồ trong nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng vị trí này cách khoảng 30 hải lý so với đường đi của một trong những tàu không người lái của Trung Quốc đã tuần tra khu vực này vài ngày trước đó, nhưng vẫn nằm trong phạm vi ảnh hưởng của vòng xoáy.

Liệu cơn lốc xoáy có gây ra tác động gì không?

Báo cáo không đề cập đến việc xoáy nước và vụ tai nạn tàu USS Connecticut có liên quan đến nhau hay không, và các nhà khoa học Trung Quốc tham gia dự án đã từ chối bình luận.  Tuy nhiên, báo cáo đưa ra những phỏng đoán tinh tế về mối liên hệ tiềm tàng giữa xoáy nước khổng lồ và vụ va chạm tàu ​​ngầm.

Các nhà khoa học Trung Quốc quan sát thấy rằng sự nhiễu loạn của xoáy nước trong nước biển có thể làm giảm độ chính xác của sonar, gây nguy hiểm cho an ninh của tàu ngầm. Ngoài ra, những nhiễu loạn này có thể can thiệp vào quá trình truyền sóng điện từ trong khí quyển, làm gián đoạn liên lạc và có khả năng khiến máy bay biến mất khỏi màn hình radar do tương tác trên không-trên biển.

Khi nghiên cứu xoáy nước ở Biển Đông vào năm 2021, các nhà khoa học Trung Quốc đã tìm thấy một cấu trúc cực kỳ phức tạp bên trong. Đội máy bay không người lái đã xác định được một lõi nhiệt độ cao ở trung tâm của xoáy nước, cách bề mặt biển khoảng 50 đến 150 mét; và một lõi với nhiệt độ cao hơn ở độ sâu 200 mét.

Một lượng lớn nước biển quay theo chiều kim đồng hồ quanh các lõi này với tốc độ khoảng 0,4 mét mỗi giây. Tốc độ có vẻ khiêm tốn, nhưng khi tàu ngầm đi qua khu vực này, nhiệt độ và mật độ của nước mặn có thể dao động đáng kể, theo các nhà khoa học.

Đội máy bay không người lái cũng tìm thấy các ống dẫn sóng lơ lửng ở độ cao khoảng 600 mét so với bề mặt đại dương. Các nhà khoa học Trung Quốc cho rằng hiện tượng khí quyển bất thường này có thể ảnh hưởng xấu đến hiệu quả của liên lạc không dây và hoạt động thường xuyên của radar.

Nhưng liệu nó có liên quan gì đến vụ va chạm của USS Connecticut không? Hiện tại vẫn chưa có cách nào để tìm ra câu trả lời.

Tuy nhiên, Chuẩn đô đốc Hải quân Hoa Kỳ Christopher Cavanaugh, người giám sát cuộc điều tra chỉ huy, lưu ý rằng vụ tai nạn là kết quả của nhiều lỗi tích lũy trong lập kế hoạch dẫn đường, thực hiện nhiệm vụ của nhóm canh gác và quản lý rủi ro.

Một trong những kết luận quan trọng nhất là nhóm đánh giá hàng hải đã bỏ qua việc nhận biết và dán nhãn mười hoặc nhiều hơn các mối nguy hiểm dưới nước gần địa điểm mắc cạn.

Hơn nữa, các nhà nghiên cứu đã sai lầm khi ước tính rằng tàu ngầm sẽ hoạt động trong môi trường không bị cản trở. Cuộc điều tra cho thấy thiếu sự lãnh đạo trong việc bắt thủy thủ chịu trách nhiệm về những sai lầm và sự thiếu sót trong điều hướng, cho thấy thiếu kiểm soát chất lượng chung trên tàu ngầm.

Việc giải mật các tài liệu của Trung Quốc liên quan đến hoạt động săn lùng xoáy nước của họ mang lại những hiểu biết thú vị. Tuy nhiên, Hoa Kỳ đã không bình luận về những phát hiện này cho tới thời điểm Eurasian Times đăng bài báo này.