Chính phủ vừa ban hành Nghị định 126/2014/NĐ-CP, trong đó có 7 hủ tục bị cấm khi kết hôn và những quy định chi tiết về áp dụng tập quán về hôn nhân và gia đình.
Cấm áp dụng những tập quán lạc hậu về hôn nhân và gia đình như: hôn nhân đa thê; tục cướp vợ để cưỡng ép người phụ nữ làm vợ; thách cưới cao mang tính chất gả bán; phạt vạ khi vợ, chồng ly hôn. Đặc biệt cấm tục “nối dây”, khi người chồng chết, người vợ goá bị ép buộc kết hôn với anh trai hoặc em trai của người chồng quá cố; khi người vợ chết, người chồng goá bị ép buộc kết hôn với chị gái hoặc em gái của người vợ quá cố.
Theo Nghị định 126/2014/NĐ-CP, những tập quán lạc hậu về hôn nhân và gia đình cần được vận động xóa bỏ, gồm có:
- Kết hôn trước tuổi quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình (nam phải đủ 20 tuổi, nữ phải đủ 18 tuổi).
- Việc đăng ký kết hôn không do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện.
- Cưỡng ép kết hôn do xem “lá số” và do mê tín dị đoan; cản trở hôn nhân do khác dân tộc, tôn giáo.
- Cấm kết hôn giữa những người có họ trong phạm vi từ bốn đời trở lên.
- Nếu nhà trai không có tiền cưới và đồ sính lễ thì sau khi kết hôn, người con rể buộc phải ở rể để trả công cho bố, mẹ vợ.
- Quan hệ gia đình theo chế độ phụ hệ hoặc mẫu hệ, không bảo đảm quyền bình đẳng giữa vợ và chồng, giữa con trai và con gái.
- Không kết hôn giữa người thuộc dân tộc này với người thuộc dân tộc khác và giữa những người khác tôn giáo.
Đặc biệt, cấm áp dụng những tập quán lạc hậu gồm:
- Chế độ hôn nhân đa thê.
- Kết hôn giữa những người có cùng dòng máu về trực hệ, giữa những người khác có họ trong phạm vi ba đời.
- Tục cướp vợ để cưỡng ép người phụ nữ làm vợ.
- Thách cưới cao mang tính chất gả bán (như đòi bạc trắng, tiền mặt, của hồi môn, trâu, bò, chiêng ché… để dẫn cưới).
- Phong tục “nối dây” (khi người chồng chết, người vợ góa bị ép buộc kết hôn với anh trai hoặc em trai của người chồng quá cố; khi người vợ chết, người chồng góa bị ép buộc kết hôn với chị gái hoặc em gái của người vợ quá cố).
- Bắt buộc người phụ nữ góa chồng hoặc người đàn ông góa vợ, nếu kết hôn với người khác thì phải trả lại tiền cưới cho nhà chồng cũ hoặc nhà vợ cũ.
- Đòi lại của cải, phạt vạ khi vợ hoặc chồng ly hôn.
Với những quy định mới này mà chủ yếu tác động lên tập quán của các dân tộc thiểu số, chúng ta hi vọng các phong tục kết hôn sẽ ngày càng văn minh và hạn chế những hủ tục đã không còn phù hợp.
CHÂU LY