CAFÉ CUỐI TUẦN: Kỳ thủ ‘tầm thường’ vô địch thế giới suốt 14 năm – Cao nhân đâu phải chỉ ở một nước cờ

Café là thức uống khó chiều và không phải ai cũng mê. Một tách café ngon không chỉ bởi nguyên liệu, cách pha, mà còn ở tâm thái thưởng thức. Nếu cuộc sống là café, còn công việc, tiền bạc, địa vị xã hội là những chiếc cốc, thì mong bạn nhớ rằng: Thưởng thức café, đừng thưởng thức những chiếc cốc.

Chuyên mục ‘Café cuối tuần’ ra mắt với hy vọng sẽ là nơi giãi bày về những vấn đề trong cuộc sống, nơi độc giả có thể tâm bình khí hòa NHÌN và NGẪM về cuộc đời, để sống đơn giản, nói chân thành và yêu rộng lượng… Mong bạn sẽ luôn an nhiên, tự tại để thưởng thức trọn vẹn tách café dành riêng cho mình!

***

Trong nghệ thuật chơi cờ có một loại nước đi gọi là “Diệu thủ” – Những nước cờ kỳ diệu, có khả năng xoay chuyển tình thế, hóa nguy thành an, thậm chí dồn đối phường vào thế bại vong trong nháy mắt. Chỉ một nước ấy mà có thể ấn định kết quả chung cuộc của cả ván đấu. Sự biến hóa kỳ ảo của những nước cờ này được giới chơi cờ vô cùng quan tâm và dành nhiều tâm lực để nghiên cứu. 

Thế nhưng, có một đại cao thủ lại lựa chọn cách chơi ngược lại tất cả xu hướng của thế giới. Anh không bao giờ sử dụng những nước cờ “diệu thủ” mà thay vào đó lựa chọn cho mình một phong cách chơi hết sức… “bình thường”. Lee Changho không bao giờ biểu lộ cảm xúc trong toàn bộ ván cờ và đó cũng phần nào thể hiện phong cách chơi cờ của anh, luôn lựa chọn một nước đi trung dung và an toàn.

Điều khiến thế giới ngỡ ngàng là với kiểu chơi như vậy nhưng chỉ mới 16 tuổi cờ thủ Hàn Quốc này đã là Vô Địch Thế Giới. Trong suốt những năm 90 của thế kỷ trước, trung bình mỗi giải đấu quốc tế Lee vô địch hai lần, và duy trì vị thế số một thế giới trong suốt 14 năm sau đó. 

Chiến lược an toàn – Không đi nước hiểm

Vậy bí quyết nào giúp anh duy trì sự thống trị của mình trong làng cờ quốc tế lâu đến vậy. Câu trả lời chính là sự nhu hòa một cách khôn ngoan. Như đã nói ở đầu, nếu một nước cờ theo kiểu “Diệu thủ” được thi triển, thông thường người ta sẽ cho rằng nó là vũ khí sát thương cực cao, nhưng thực tế nó là con dao hai lưỡi. Mỗi nước cờ táo bạo đều ẩn chứa trong đó nguy cơ tiềm tàng cho chính chủ nhân của nó.

Hiểu rõ điều này Lee ChangHo đã vận dụng Binh Pháp Tôn Tử: Dĩ dật đãi lao (lấy nước cờ nhàn hạ chắc chắn mà đối phó với chiêu cờ độc đáo nhưng dễ mệt mỏi) để hạ thủ đối phương một cách dần dần. Lee Changho khi trả lời phỏng vấn từng nói: “Tôi vốn không nghĩ rằng chỉ một nước cờ mà có thể đánh bại đối thủ …tôi chỉ tìm kiếm nước cờ có hiệu suất đến 51% thôi”.

Tức là, mỗi nước cờ anh chỉ cần chơi tốt hơn đối phương 1%, đồng thời biến thể của ván đấu sẽ được anh kiểm soát chặt chẽ với hình cờ quen thuộc. Qua mỗi lần đặt quân, anh đơn giản là chiếm thêm 1% lợi thế, trong khi vẫn có thể che dấu được sơ hở của mình một cách vững vàng với 49% còn lại. Một lần đi cờ nhỉnh hơn đôi phương chút xíu có lẽ chẳng thấm vào đâu so với những nước cờ “Diệu Thủ” mà đối phương dành cho Lee. Thế nhưng một trận đấu với hàng trăm nước cờ như vậy thì câu chuyện là hoàn toàn khác.

Phong cách chơi cờ của Lee Changho đã chứng minh điều ấy. Đối thủ tấn công càng mạnh sơ hở của họ càng nhiều, và phần thắng dần dần nghiêng về phía Lee. Điều khiến đối thủ của anh đau đầu nhất, chính là kết quả “thắng hoặc thua nửa điểm” mỗi lần giao đấu. Một ván cờ hai ba trăm nước cờ, cuối cùng so ra vẫn là thắng trong gang tấc. Nhưng một nửa điểm ấy thôi lại quyết định tất cả.

Những nước cờ cẩn trọng của các vĩ nhân từ Đông sang Tây

Warren Buffett có một chiến lược đầu tư cũng tương tự cách Lee Hangcho chơi cờ. Ông rất hiếm khi đầu tư vào cổ phiếu công nghệ, mặc dù chúng là những sản phẩm sinh lời lớn và thời gian quay vòng vốn nhanh. Lý do là vì không ai có thể lường trước được sự thay đổi chóng mặt của công nghệ. Hôm qua Yahoo làm mưa làm gió, ngày nay Facebook đã có cả tỷ người dùng. Hôm qua cả thế giới đều ưa chuộng Nokia, ngày nay bạn phải dùng Iphone mới đúng là thời thượng. Kiểm soát được dòng tiền quả là quá khó.

Warren thường lựa chọn những công ty có nhiều lợi thế cạnh tranh trong dài hạn với đặc tính sản phẩm là độc đáo duy nhất, đó thường là những công ty trong ngành công nghiệp sản xuất. Các hãng này thường phải được đầu tư trong thời gian dài và mất nhiều công sức để quản trị. Nhưng dưới góc nhìn của Bufett chúng rất an toàn và chắc chắn sinh lời trong tương lai, ông sẵn sàng mỉm cười với bất kỳ một công ty nào đạt được tiêu chuẩn khắt khe như thế.

Nhìn về thời đại Tam Quốc, Tư Mã Ý sáu lần chống lại Gia Cát Lượng ở Kỳ Sơn. Dù cho Gia Cát Lượng dùng hết tài nghệ và sở học kỳ tài của mình, Tư Mã Ý vẫn chỉ duy một cách nghĩ: “Địch công mạnh thì ta thủ chặt, địch rút lui thì ta … vẫn thủ”. Đến lần thứ 6, khi bị lừa vào đường cùng, Tư Mã Ý vẫn thoát chết trong gang tấc và bảo toàn được lực lượng để có thể phòng thủ lâu dài.

Tư Mã Ý ẩn nhẫn cả đời rồi phút chốc một tay nắm binh quyền, kiến lập được một cơ sở vững chắc để con cháu đời sau lập nên nhà Tây Tấn, thống nhất Trung Hoa từng chia năm sẻ bảy ngót nghét trăm năm nay.

Dốc toàn lực ắt sẽ rệu rã; sải chân mạnh ắt có hụt hơi. Đây không phải điều mà người nào cũng có thể thấu hiểu, nhưng các bậc anh tài xưa nay đều vì vậy mà thành cơ nghiệp.

Ngẫm về ván cờ đời người

Đời người như một cuộc cờ, ai cũng theo đuổi cái kết thành công. Nhưng ai cũng muốn nhanh chóng dành chiến thắng, cái cám dỗ của những đồng tiền dễ kiếm khiến người ta rời khỏi con đường ban đầu mà rẽ ngang khi nào không hay. Bao người lao đao khi chứng khoán tuột dốc những năm 2008. Rồi mỗi mùa thi đến, phụ huynh học sinh luôn muốn con mình theo học một ngành nghề thời thượng, để đến khi tốt nghiệp cái án “thất nghiệp” lại lơ lửng trên đầu các em. Bao nhiêu bạn trẻ vì muốn “tự do tài chính” mà  vội vã tham gia những khóa học đa cấp lừa đảo, cho đến lúc mọi chuyện vỡ lỏ thì đã quá muộn để quay trở lại.

7 tỷ người trên thế giới hỏi mấy ai sinh ra đã may mắn, thành công là không có đường tắt.

Thiết nghĩ điều cần nhất của con người đấy là biết giữ mình trên con đường hướng tới mục tiêu, đi những nước đi an toàn, trong khả năng kiểm soát của bản thân để tránh lầm đường lạc lối. Hơn thế nữa, việc cự tuyệt những cơ hội hão huyền dù chúng có đem lại chút đỉnh lợi ích trong hiện tại sẽ khiến bạn trở thành người cuối cùng mỉm cười trong ván cờ cuộc đời.

Người có đủ sức nhẫn nại đi trên con đường thông thường vẫn có thể thành công, đứng dưới chân núi mà lòng không nản, trèo tới đỉnh cao mà tầm mắt không rời; dãi dầu mưa nắng mà không oán thán, giữa vạn trùng hoa không đi lạc đường; có thể thong dong, bình thản mà chịu thiệt thòi. Không truy cầu kiểm soát người khác, chỉ cố gắng kiểm soát chính mình, ấy là đã chiếm được 51% chiến thắng rồi.

Steve Job từng nói: “Đơn giản có thể khó khăn hơn là phức tạp: Bạn phải nỗ lực thật nhiều trong việc giữ suy nghĩ gọn gàng để đạt được tới sự đơn giản. Nhưng cuối cùng nỗ lực đó đáng giá bởi một khi bạn tới được đó, bạn có thể di chuyển được cả núi non.” Vì vậy, đừng truy cầu những cơ hội xa vời, hãy làm tốt nhất những gì bạn vẫn đang làm ở hiện tại và thành công rồi sẽ đến sớm thôi…

Trọng Đạt