Ngày 15/9 vừa qua, điểm Trường mầm non Nà Ngao – ngôi trường khó khăn nhất ở thôn Châng, xã Đồng Tâm, huyện Bắc Quang, Hà Giang đã khánh thành theo di nguyện cuối đời của cố PGS Văn Như Cương.
Di nguyện cuối đời của cố nhà giáo
Tháng 10 năm ngoái, sự ra đi của PGS Văn Như Cương – cây cổ thụ trong nền giáo dục nước nhà – đã để lại niềm tiếc thương vô hạn cho hàng triệu người.
Lúc sinh thời, thầy Cương đã không ít lần đưa ra những ý kiến phản biện mạnh mẽ, chân thành về các vấn đề quan trọng trong giáo dục. Cho đến tận những giây phút cuối cùng của cuộc đời, thầy vẫn đau đáu nghĩ về những em học sinh kém may mắn nơi vùng cao. Và tâm nguyện lớn nhất của thầy chính là sau khi qua đời sẽ dùng số tiền phúng viếng để xây dựng ngôi trường Mầm non Na Ngao tại xã Đồng Tâm – một trong những nơi khó khăn nhất của tỉnh Hà Giang. Phần còn lại sẽ được đưa vào Quỹ Tình thương của nhà trường để tiếp tục hỗ trợ các em.
Cô Văn Thùy Dương, con gái cố nhà giáo Văn Như Cương tâm sự: “Tết năm ngoái, gia đình và nhà trường đã khởi công xây dựng điểm trường mầm non Nà Ngao theo di nguyện cuối đời của bố tôi – cố nhà giáo Văn Như Cương”.
Ban đầu dự kiến khoảng nửa năm sẽ xong nhưng vì đường sá đi lại quá khó khăn nên ô tô không vào được, người dân phải “thồ” vật liệu khoảng 3km đường sình lầy, rất vất vả. Thế nhưng, trời không phụ lòng người, chỉ sau ngày khai giảng năm học mới khoảng chục ngày, các em học sinh đã có chỗ học kiên cố, có lớp học mới khang trang, không bị mưa gió.
Chị Văn Liên Na, con gái của nhà giáo Văn Như Cương chia sẻ: “Chúng tôi chỉ khát khao được đưa bố một lần lên đây nhưng không thể thực hiện được nữa. Nhưng tôi tin rằng, bố thật sự sẽ rất vui vì chúng tôi đã hoàn thành di nguyện cuối cùng của bố, ấy là có một điểm trường cho trẻ em nghèo vùng cao”.
Lần đầu tiên có một ngôi trường kiên cố như vậy
Chia sẻ với phóng viên báo Dân trí, anh Sùng Đức Thắng (20 tuổi – thôn Châng, xã Đồng Tâm) kể: “Mình là phụ huynh đang có con học ở trường này. Bà con chờ đợi ngày này lâu lắm rồi. Điểm trường cũ cứ mưa gió là đổ nát, khổ lắm. Đây là lần đầu tiên mình thấy ngôi nhà kiên cố như vậy được xây dựng ở trong thôn. Con lớn mình cũng học ở đây, thích lắm vì trường mới cái gì cũng có”.
Theo lời kể của anh Thắng, những người già ở đây, nhiều người cả đời chưa từng được ra khỏi thôn. Hôm xây xong điểm trường, có cụ chống gậy đến xem rồi bảo, muốn chờ gia đình nhà giáo Cương về để nắm cái tay và cảm ơn… Rồi anh ngại ngùng tiếp lời: “Chúng tôi không biết nói cảm ơn nhưng được xây cái trường này, là đem ánh sáng rực rỡ về đây đấy”
Được biết, Trường mầm non Nà Ngao được xây dựng với kinh phí 303 triệu đồng, trích một phần từ tiền phúng viếng đám tang của nhà giáo Văn Như Cương. Trường có 2 phòng học, diện tích khoảng 30m2/phòng; 1 nhà bếp; 1 phòng lưu trú giáo viên; 1 nhà vệ sinh cùng với sân vườn.
Cô Đàm Thị Ngoan, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Hai ngày hôm nay tôi không hề chợp mắt, cứ ngỡ như trong mơ. Bởi trước đây, tôi từng mười mấy lần đi xin nhưng không ai tài trợ cho điểm trường này. Một trong những nguyên nhân là do đường sá khó khăn quá, ô tô không vận chuyển vật liệu vào tới nơi được”.
Cô kể, có lần mưa lớn làm đổ một góc mái của trường. 37 học sinh láo nháo vì sợ chỗ học sập. Cô chẳng biết làm gì ngoại trừ việc đứng khóc cho đến khi cơn mưa dứt, nghĩ thấy tủi cho phận mình, rồi lại thương các em chẳng biết ngày mai sẽ ra sao.
Cũng may, nhờ cơ duyên, nhà trường đã kết nối được với Quỹ trò nghèo vùng cao và sự hỗ trợ kinh phí từ gia đình cố nhà giáo Văn Như Cương. Cùng chung tấm lòng ấy, gia đình ông Giàng Seo Chóa, một người dân trong thôn cũng đã hiến gần 500m2 đất để xây điểm trường.
Ông Giàng Seo Chóa cho biết, cả hai vợ chồng ông đều không được học hành, thiệt thòi nhiều vì chẳng biết đến con chữ nên muốn góp một phần đất của mình để có thể xây dựng trường cho con, cháu học tập sau này. Rồi ông cười móm mém: “Có trường lớp đẹp, các cháu sẽ không còn lười đi học”.
“Trước hết phải là người tử tế”
Đó chính là câu nói mà khi còn sống thầy Cương luôn tâm niệm và nhắc nhở các học trò của mình. Với thầy, “biển học mênh mông, sách vở chỉ là vùng biển gần bờ” mà thôi, vậy nên, thầy đã dành cả cuộc đời để làm gương cho triết lý sống đó.
Các em có thể trở thành những người lao động chân chính, những nhà kỹ thuật có chuyên môn, những nhà nghiên cứu thành công, những doanh nghiệp tầm cỡ, những nhà lãnh đạo xuất sắc. Nhưng trước hết phải là người tử tế. Hãy trung thực đừng dối trá, hãy vị tha đừng vị kỉ, hãy hòa đồng đừng đố kị, hãy cao thượng đừng thấp hèn, hãy độc lập suy nghĩ đừng adua bầy đàn, hãy nói lời thanh cao đừng buông lời tục tĩu…
Thầy không là Nhà giáo ưu tú cũng chẳng phải Nhà giáo Nhân dân, không chức trọng, cũng chẳng quyền cao nhưng lòng nhân ái, bao dung của Thầy, tình yêu thương của Thầy và những công trình khoa học của Thầy sẽ còn mãi trong tâm trí không chỉ học trò, những người bạn mà cả những ai chưa một lần quen biết.
Thầy Cương đã vĩnh viễn ra đi nhưng tôi hiểu giờ đây Thầy đang mỉm cười nơi chín suối bởi những gì cần làm, Thầy đã dốc hết sức làm cho đến giây phút cuối cùng của cuộc đời mình.
Thiện Nam