Có lẽ trong suốt 57 nhiệm kỳ (1789-2016) với 44 đời Tổng thống (TT), nước Mỹ chưa bao giờ chứng kiến một ứng viên có cách phát ngôn kỳ quái – thậm chí là đáng sợ như Donald Trump.
Ứng viên của đảng Cộng hòa đi vận động tranh cử nhưng bất chấp mọi quy tắc, phá vỡ mọi thủ tục truyền thống, bỏ ngoài tai mọi lời khuyên về nghi thức ngoại giao – cứ ưa gì nói nấy, khiến không ít người hoảng hốt.
Báo chí la ó, dân mạng sôi sục, các nhà trí thức phẫn nộ… Mặc, Donald Trump cứ y như chiếc xe ủi đất, ủi phăng mọi chướng ngại rồi, cứ lầm lũi mang theo bùn đất, “dọn sạch” con đường thành công bằng sự ủng hộ từ hàng triệu các cử tri.
“Hiện tượng Trump” có thể được coi là độc nhất vô nhị – không chỉ trong nước Mỹ mà xét cả trên phạm vi rộng lớn của chính trường hàng trăm quốc gia trong thế giới đương đại.
Điều đầu tiên dễ nhận thấy cái xu hướng thích mới, lạ, sáng tạo, là một đặc tính Mỹ. Người Mỹ ghét sự nhàm chán, lặp lại, cũ mòn, luôn hướng tới những tìm tòi, khám phá riêng biệt, độc đáo. Đây là điều giải thích vì sao hơn 70% những phát minh ý nghĩa và hiệu quả nhất của văn minh hiện đại là của người Mỹ.
Quả thực, Donald Trump đã đem đến một luồng gió mới; dẫu luồng gió đó có làm cho ai đó cảm thấy quá lạnh hay quá nóng, quá độc hay quá thô thiển thì nó vẫn… mới mẻ và đầy hấp dẫn.
Điều tiếp theo phải thấy là, thế giới mà chúng ta sống dường như luôn bao phủ bởi một màn dối trá nhàm chán.
Hết thảy các chính trị gia là những nhà ảo thuật của ngôn từ, họ làm xiếc cực tài với cái vỏ của ngôn ngữ, sao cho, nếu các lời hứa bóng bẩy sau này không thực hiện được thì cũng rất dễ dàng bao biện.
Chính vì thế, người Mỹ – với tính thực dụng cao độ, đang cần đến sự cụ thể, rõ ràng của cách thức dẫn dắt của người lãnh đạo, theo cách thức các tuyên bố càng rõ càng tốt chứ không phải như bấy lâu nay, càng mơ hồ thì càng được tán thưởng.
Thứ ba, tất cả những gì Trump “động đến” đều rất thiết thực, đã và đang là đòi hỏi bức bách của hàng triệu người như việc làm, bảo hộ mậu dịch, vị thế bị sứt mẻ của Mỹ trước nguy cơ bị Trung Quốc lấn lướt… Trump đảm bảo sẽ có cái mà người Mỹ cần; và, quan trọng hơn, ông chỉ ra rất chi tiết cách thức ông sẽ làm, làm được.
Chẳng hạn, ông nói rằng ông sẽ xây được bức tường thật dọc biên giới Mỹ – Mexico chứ không phải cái bức tường gọi là đang có, bởi “không ai xây tường giỏi hơn tôi”! Còn gì thuyết phục hơn lời hứa xây tường của một tỉ phú kinh doanh bất động sản?
Thứ tư, trong lịch sử Hoa Kỳ, chưa có một người nào giàu cỡ như Trump ứng cử. Tài năng đã được tài sản mặc định. Tài năng đó càng được đảm bảo hơn khi dân Mỹ tin rằng đây sẽ là vị TT không dễ (không thể) bị các nhà tài phiệt thao túng.
Thử nghĩ xem: các ứng viên TT lâu nay đều “sống” được là nhờ dựa vào sự hà hơi, tiếp sức từ đủ thứ “quỹ” ủng hộ bởi rất nhiều nguồn khác nhau. Chẳng ai lạ gì sự trả ơn (đồng nghĩa với việc bớt phần bánh của người nghèo) của các TT cho những kẻ giàu sau khi đắc cử.
Thứ năm, để cho nước Mỹ lại trở nên vĩ đại như khẩu hiệu mà Trump đưa ra (Make America Great Again), người dân Mỹ cần đến một sự táo bạo bất quy tắc – điều lâu nay vẫn luôn hiện hữu suốt nhiều đời TT.
Sự uyển chuyển của Obama hiện nay luôn được ngầm hiểu là “yếu đuối”. Nước Mỹ không thể vĩ đại nếu không phô diễn sức mạnh, đúng như cách Ronald Reagan (TT từ 1981-1989) đã từng thể hiện: “Chúng ta sẽ tăng cường sức mạnh bởi chúng ta biết rõ đây là cách tốt nhất để khỏi phải đem sức mạnh đó ra dùng”.
Cựu Tổng thống Mỹ Ronald Reagan, người luôn được coi là “hình mẫu” của đảng Cộng hòa. (Ảnh: WikiMedia)
Thứ sáu, sự thâm thúy của ngôn từ, sự bóng bẩy đa nghĩa giàu hình ảnh trong cách diễn đạt của các TT và ứng viên TT, dường như là “món ăn, khẩu vị” của giới trí thức có bằng đại học, như phân tích của nhiều báo Mỹ.
Do vậy, tầng lớp ít học (một bộ phận lớn cử tri Mỹ) luôn cảm thấy đã và đang “bị thế giới phẳng giẫm đạp”; họ cần một sự thay đổi, cần một đại diện của họ theo đúng nghĩa đen của từ này, đó là con người hành động chứ không phải là người nói nhiều làm ít.
Thứ bảy, trái với cách hiểu sai của nhiểu người khi thấy ông ăn nói như một người ít học, Donald Trump lại là một trong những bậc thầy về ngôn từ.
Bằng chứng rõ nhất là ông đã từng chứng minh mình có tài ăn nói khi vừa là nhà sản xuất vừa là người dẫn chương trình truyền hình rất ăn khách – Apprentice (Học nghề) của đài truyền hình NBC.
Ông cũng là tác giả của nhiều cuốn sách ăn khách (Best-Seller) như Nghệ thuật thương lượng; Tồn tại đỉnh cao; Tôi đã làm giàu như thế nào; Hãy nghĩ như một tỷ phú…
Thứ tám, từ tài năng đã được kiểm định, công nhận về ngôn ngữ trên đây mới thấy sự nổi bật về cách dụng từ có vẻ như bỗ bã, mộc mạc là một chủ định, tất nhiên, thành công đến ngay tức thì.
Có thể nói, Trump đang thực sự gần dân, hiểu dân, nói ngôn ngữ của đa số nhân dân; hứa với đa số điều ông hiểu rõ – sẽ làm. Trong lịch sử thế giới, có không ít lãnh tụ có kiến thức cao siêu nhưng luôn nói năng, phát biểu một cách mộc mạc. Chưa thấy ai trong số đó không thành công.
Thứ chín, Donald Trump đã từng gần như bị phá sản trong những năm 80 của thế kỷ trước. Thuở đó, Trump kể rằng ông còn nghèo hơn cả một người ăn mày vì tài sản của người đó là số 0, còn ông, âm 5 tỷ USD!.
Một con người có lúc thất cơ lỡ vận đến tận cùng, vẫn có thể vươn lên, không những đã trả hết nợ nần mà lại còn trở nên giàu có, chắc chắn là điều nước Mỹ đang cần.
Hãy nhớ lại một chút về lịch sử: năm 1932, nước Mỹ lâm vào cuộc Đại khủng hoảng, nền kinh tế bị tàn phá đến 60%. Chính trong thời điểm đó, người Mỹ cần đến một vị TT giàu ý chí, dám vượt qua mọi thử thách, khó khăn, có đủ bản lĩnh để đưa nước Mỹ tiến lên…
Người Mỹ đã chọn Franklin D. Roosevelt (1882-12.4.1945), đương kim Thống đốc bang New York – một người bị bại liệt từ năm 39 tuổi. Roosevelt đã không phụ lòng tin của nhân dân Mỹ, hoàn thành xuất sắc công việc trong gần 4 nhiệm kỳ.
Roosevelt bị bại liệt vẫn có thể trở thành Tổng thống, Trump bị phá sản vẫn có thể trở lại thành tỷ phú! Chẳng có bằng chứng nào thuyết phục hơn về tài năng, bản lĩnh, thành công… Và cả hai đều là người New York!
Video: Tổng thống Mỹ Donald Trump giàu cỡ nào
*Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả*
Theo Trí Thức Trẻ
Xem thêm: