Hiện nay, một số trẻ tỏ ra khá nhút nhát, hay xấu hổ, chúng sợ bóng tối, sợ người lạ, sợ nói chuyện với mọi người, sợ thất bại. Vì thế, trẻ luôn tỏ ra lo lắng, sợ hãi và thiếu tự tin. Trong khi, cha mẹ nào cũng hy vọng con mình từ nhỏ phải có tính mạnh dạn, kiên cường, dũng cảm để sau này lớn lên có thể đối mặt với mọi khó khăn, thách thức.
Tính cách nhút nhát, e thẹn là vấn đề thường gặp ở nhiều trẻ. Nhút nhát tuy không phải là vấn đề nghiêm trọng trong sự phát triển nhân cách của trẻ nhưng lại có thể ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp xã hội và sự phát triển sau này của trẻ. Nếu một người có tính nhút nhát thì thường không có chủ kiến, muốn làm việc gì cũng khó thành công. Vì thế, cha mẹ cần quan tâm đến trẻ nhiều hơn. Thông thường trẻ nhút nhát sẽ có những đặc điểm sau:
1. Xấu hổ, rụt rè không nói
Trẻ hay xấu hổ, nhút nhát là điều bình thường nhưng nếu biểu hiện của sự xấu hổ, nhút nhát này ở mức độ nặng như: không muốn nói chuyện, không dám xuất hiện trước mặt người lạ… có thể trẻ đã rất tự ti về bản thân mình.
2. Rất ít bạn bè
Thông thường, trẻ rất thích nói chuyện, làm quen với nhiều bạn cùng lứa tuổi, rất coi trọng tình bạn. Nhưng trẻ có tính cách nhút nhát, rụt rè vì tự ti nên không thích có nhiều bạn, thích ở một mình. Vì thế, trẻ luôn cảm thấy cô đơn.
3. Thiếu tự tin
Trẻ nhút nhát thường thiếu tự tin, dù chưa thử làm nhưng đã nghĩ là năng lực của bản thân không đủ, chưa cố gắng đã từ bỏ ước mơ của mình. Như vậy, trên con đường trưởng thành, trẻ sẽ đánh mất nhiều cơ hội quý giá.
4. Tâm lý hay nghi hoặc
Những đứa trẻ nhút nhát thường rất nhạy cảm với những lời bình luận của bạn bè, thầy cô và cha mẹ về bản thân mình. Đặc biệt, trẻ khó tiếp nhận sự đánh giá của bạn bè, thậm chí còn cho rằng mọi người đang ghét mình. Vì thế, trẻ luôn tỏ ra vô cùng ủ rũ, buồn bã.
5. Thiếu dũng khí
Mặc dù những đứa trẻ nhút nhát cũng mong muốn có được thành tích xuất sắc trong học tập và trong các kì thi… nhưng trẻ lại nghi ngờ vào năng lực của mình, thiếu cả dũng khí để đối mặt các kì thi. Vì thế, trẻ sẽ cố gắng từ chối hoặc tránh bất cứ cuộc thi nào mà cha mẹ muốn trẻ tham gia.
6. Gặp khó khăn trong việc diễn đạt
Theo thống kê, có khoảng 80% trẻ nhút nhát biểu đạt kém, hay nói lắp, nói đứt quãng, không liền mạch, không rõ ràng. Các chuyên gia cho rằng, chính sự tự ti đã gây trở ngại cho khả năng biểu đạt ngôn ngữ của trẻ.
7. Khả năng chịu đựng kém
Những đứa trẻ nhút nhát thường không thể chịu đựng thất bại, bệnh tật… như những đứa trẻ bình thường. Khi gặp thất bại nhỏ hoặc ốm đau một chút là chúng đã cảm thấy “vô cùng đau đớn”. Có khi những việc như cha mẹ bị bệnh, chuyển đến môi trường sống mới… cũng khiến trẻ khó chấp nhận và thích ứng.
8. Tính ỷ lại cao
Những trẻ bình thường đều muốn tự mình hoàn thành mọi việc, còn những đứa trẻ nhút nhát lại không muốn làm gì hết, luôn dựa dẫm vào mọi người xung quanh. Vì trẻ luôn lo lắng mình làm không tốt, không tự tin vào bản thân.
9. Không có chủ kiến, thiếu quyết đoán
Những đứa trẻ nhút nhát làm việc gì cũng do dự, lo mình làm không tốt, sợ bị người khác cười nhạo, sợ thất bại… Khi gặp việc gì đó, trẻ không có chủ kiến, luôn thích hỏi và phụ thuộc vào ý kiến của người khác như “Con không biết làm thế nào bây giờ?”, “Bố mẹ nói thế nào, con sẽ làm như vậy”, “Con sẽ nghe theo lời cha mẹ”… Vì thiếu tính quyết đoán nên những đứa trẻ này khó có thể làm việc lớn.
10. Ngưỡng mộ người khác
Có nhiều lúc, trẻ luôn thấy đồ của người khác đẹp hơn, bạn ấy sống sung sướng hơn mình. Ví dụ bạn ấy có quần áo đẹp, đồ chơi đẹp, được ăn ngon… Mặc dù bản thân trẻ cũng đang có những thứ đó, nhưng trẻ luôn cảm thấy mình không bằng người ta. Trong tâm hồn trẻ đã bắt đầu hình thành tâm lý so sánh. Khi hoàn cảnh của mình không được bằng người khác, trẻ sẽ dần dần hình thành tâm lý ngưỡng mộ người khác, ghét bỏ bản thân và gia đình mình. Nếu cha mẹ không kịp thời hướng dẫn và dạy bảo trẻ sẽ rất dễ có tâm lý tự ti.
11. Khả năng thích ứng kém
Từ nhỏ, trẻ nhút nhát đã có khả năng thích ứng kém, không quen với môi trường mới, không muốn tiếp xúc với người lạ. Nếu miễn cưỡng phải làm quen, tiếp xúc thì quá trình này cũng diễn ra chậm chạp và khó khăn. Trẻ nhút nhát cũng sẽ ngại vận động, chạy nhảy. Trẻ không có hứng thú với sự vật mới, thiếu sự nhiệt tình và lòng hiếu kì, không muốn giao tiếp.
Nhút nhát là khuyết thiếu trong tính cách ở trẻ, nó có nguyên nhân từ lúc còn nhỏ. Vì thế, cha mẹ cần quan tâm đến con xem trẻ có biểu hiện của tính nhút nhát hay không. Nếu có, cha mẹ hãy giúp đỡ và khích lệ con, từng bước giúp con tự tin hơn trong cuộc sống thường ngày.
Hồng Ân