Socrates được coi là một triết gia vĩ đại vạch ra hướng đi cho triết học đạo đức trong lịch sử văn minh phương Tây. Là vị thầy của Plato, ảnh hưởng không nhỏ tới Aristole – học trò của Plato, ba người tạo nên trụ cột tư tưởng trong nền văn minh Hy Lạp cổ đại. Chính vì vậy xét về vai trò lịch sử, ông được coi là nhà hiền triết có ảnh hưởng bậc nhất trong triết học phương Tây.
Tuy nhiên lúc sinh thời, mặc dù lối sống và những bài giảng triết lý buông bỏ dục vọng và theo đuổi đạo đức cao thượng để có cuộc sống an lành của ông được rất nhiều dân chúng ngưỡng mộ và học tập, nhưng ông đã bị kết án tử hình bởi chính quyền Athena. Nguyên nhân chủ yếu bởi ông theo đuổi tới cùng lẽ phải và đức hạnh, nó mâu thuẫn với chiều hướng chính trị và xã hội của Athena thời bấy giờ. Ông cũng hiểu rõ rằng cái chết không phải là hết, ông đón nhận nó một cách bình tĩnh lạ thường, ông có thể hoàn toàn tránh khỏi cái chết nếu thừa nhận mình sai lầm nhưng ông từ chối “ân huệ” đó bởi cho rằng sự thật còn đáng giá hơn sự sống. Điều này đã được truyền tụng mãi trong lịch sử, đi vào thi ca và trở nên bất tử trong tinh thần của người châu Âu nói riêng và của nhân loại nói chung.
Chúng ta cùng tìm hiểu về tư tưởng của vị triết học gia, người thầy vĩ đại của thế giới qua những câu danh ngôn để đời của ông nhé.
1. The highest realms of thought are impossible to reach without first attaining an understanding of compassion.
Cảnh giới cao nhất của tư duy sẽ không thể đạt tới được nếu thiếu đi yếu tố quan trọng đầu tiên là sự hiểu biết về lòng từ bi.
2. The secret of happiness, you see, is not found in seeking more, but in developing the capacity to enjoy less.
Bí mật của hạnh phúc không phải ở việc tìm kiếm được nhiều hơn mà là ở việc tăng khả năng hưởng thụ ít đi.
3. Think not those faithful who praise all thy words and actions; but those who kindly reprove thy faults.
Đừng nghĩ rằng những người chân thành là người ca ngợi những lời nói và hành động của bạn, mà là những người tốt bụng chỉ ra những sai lầm của bạn.
4. Sometimes you put walls up not to keep people out, but to see who cares enough to break them down.
Đôi khi bạn xây lên bức tường không phải để xa lánh mọi người, mà muốn nhìn thấy ai là người đủ quan tâm tới bạn nhất để có thể phá vỡ nó.
5. Every action has its pleasures and its price.
Mỗi hành động đều có cả sự thoả mãn và cái giá phải trả của nó.
6. Prefer knowledge to wealth, for the one is transitory, the other perpetual.
Sự hiểu biết đáng giá hơn sự giàu có, một cái là nhất thời, cái kia là vĩnh viễn.
7. We can easily forgive a child who is afraid of the dark; the real tragedy of life is when men are afraid of the light.
Chúng ta dễ dàng tha thứ cho một đứa trẻ sợ bóng tối; bi kịch thực sự của cuộc sống là khi con người sợ ánh sáng.
8. True wisdom comes to each of us when we realize how little we understand about life, ourselves, and the world around us.
Trí tuệ thực sự tới khi chúng ta nhận ra rằng mình hiểu biết ít như thế nào về cuộc sống, về bản thân mình và thế giới quanh ta.
9. The easiest and noblest way is not to be crushing others, but to be improving yourself.
Cách dễ dàng và cao quý nhất không phải là chỉ trích người khác mà là tu dưỡng bản thân mình.
10. Be of good cheer about death, and know this of a truth, that no evil can happen to a good man, either in life or after death.
Hãy vui vẻ chào đón cái chết, và hãy biết sự thật này, không có điều xấu nào có thể xảy ra với người tốt cả khi sống hay sau khi chết.
Thiên Cầm (Tổng hợp và biên dịch)