Triết lý trí tuệ không được quyết định bởi độ tuổi, nó được quyết định bởi trái tim, có lẽ câu nói ấy hoàn toàn đúng trong trường hợp của một nhà hoạt động tích cực vì môi trường nổi tiếng tên là Greta Thunderberg. Trăn trở cho sự sống của hành tinh và thế hệ tương lai, ở độ tuổi 15, Greta Thunberg đã có những suy nghĩ và hành động thật phi thường.
Dưới đây là một trích đoạn trong bài phát biểu của Greta tai Hội nghị thượng đỉnh biến đổi khí hậu của Liên Hiệp Quốc COP24.
Are you too scared of being unpopular? But I don’t care about being popular. I care about climate justice and the living planet. You are not mature enough to tell it like it is. Even that burden you leave to us children.
- be scared of: sợ cái gì
- be adj enough to V: đủ … để làm gì
Các vị có sợ việc không được ủng hộ? Nhưng cháu thì không quan tâm liệu có được ủng hộ không. Cháu chỉ quan tâm tới việc có đòi lại được công lý cho khí hậu và sự sống trên hành tinh này hay không. Các vị không đủ chín chắn để nói đúng về sự việc mà nó vốn có. Thậm chí các vị còn để lại những gánh nặng cho thế hệ trẻ chúng cháu.
Our civilization is being sacrificed for the opportunity of a very small number of people to continue making enormous amounts of money. Our biosphere is being sacrificed so that rich people in countries like mine can live in luxury. It is the sufferings of the many which pay for the luxuries of the few.
- continue Ving: tiếp tục làm gì
Nền văn minh của chúng ta đang phải hy sinh để tạo cơ hội cho một bộ phận rất nhỏ những người tận dụng nó để kiếm được những khoản tiền khổng lồ. Bầu khí quyển này đang bị phá hủy để những quốc gia giống như đất nước của cháu có thể sống cuộc sống xa hoa. Đó là những đau khổ mà nhiều người phải chịu đựng, phải trả giá để đổi lại sự xa hoa cho một số lượng nhỏ những người đó.
You say you love your children above all else, and yet you are stealing their future in front of their very eyes. Until you start focusing on what needs to be done rather than what is politically possible, there is no hope.
- focus on: tập trung vào cái gì
Các vị nói các vị yêu trẻ em hơn tất cả, thế nhưng các vị lại đang đánh cắp tương lai của thế hệ trẻ ngay trước mắt chúng. Cho đến khi các vị bắt đầu tập trung vào những gì cần phải làm hơn là những gì có thể về mặt chính trị, thì lúc ấy không còn hy vọng gì nữa.
The year 2078, I will celebrate my 75th birthday. If I have children maybe they will spend that day with me. Maybe they will ask me about you. Maybe they will ask why you didn’t do anything while there still was time to act.
Năm 2087, cháu sẽ tổ chức sinh nhật lần thứ 75 của mình. Nếu cháu có con, chúng có thể sẽ ở cùng cháu ngày đó. Có lẽ chúng sẽ hỏi cháu về các vị. Có lẽ chúng sẽ hỏi tại sao các vị không làm gì trong khi vẫn còn kịp để hành động.
You only talk about moving forward with the same bad ideas that got us into this mess, even when the only sensible thing to do is pull the emergency brake. And if solutions within the system are so impossible to find, maybe we should change the system itself.
Các vị chỉ nói về việc tiến lên phía trước cùng những ý tưởng tệ như nhau, thứ mà khiến chúng ta rơi vào tình trạng này, ngay cả khi điều hợp lý duy nhất cần làm là “bóp phanh” khẩn cấp. Và nếu như những giải pháp cho hệ thống hiện tại là thật bất khả thi để tìm ra, thì có lẽ chúng ta nên thay đổi chính bản thân hệ thống vận hành đấy.
We have not come here to beg world leaders to care. You have ignored us in the past and you will ignore us again. You have run out of excuses and we are running out of time.
- beg sb to V: cầu xin ai làm gì
- sb run out of time: ai đó hết thời gian
Chúng cháu không đến đây để cầu xin các vị lãnh đạo hàng đầu thế giới quan tâm. Các vị đã từng phớt lờ chúng cháu trong quá khứ và các vị cũng sẽ phớt lờ chúng cháu thêm lần nữa. Các vị xin lỗi hết lời và chúng ta cũng đang hết thời gian.
But I’ve learned you are never too small to make a difference. Imagine what we could all do together if we really wanted to. But to do that, we have to speak clearly, no matter how uncomfortable that may be. We can’t solve a crisis without treating it as a crisis. We have come here to let you know that change is coming, whether you like it or not. The real power belong to the people.
- too adj to V: quá … để làm gì
- belong to: thuộc về
Nhưng cháu đã học được rằng chúng ta chẳng bao giờ quá nhỏ bé để tạo ra sự khác biệt. Hãy tưởng tượng điều chúng ta có thể làm cùng nhau nếu chúng ta thật sự muốn. Nhưng để làm được, chúng ta cần phải nói rõ ràng dù có khó nghe tới cỡ nào. Chúng ta không thể giải quyết được khủng hoảng khi không coi nó như một sự khủng hoảng thật sự. Chúng cháu phải đến đây để cho các vị biết rằng sự thay đổi đang đến, dù các vị có thích nó hay không. Sức mạnh thật sự thuộc về mọi người.
***
Bài phát biểu dõng dạc của em đã được các nhà khoa học hàng đầu về khí hậu và các quan chức trên khắp thế giới chia sẻ trên mạng xã hội. Thunberg trở thành một biểu tượng cho giới trẻ, truyền cảm hứng cho rất nhiều người trên thế giới cùng chung sức lên tiếng vì môi trường. Greta Thunberg, nữ sinh trung học chỉ vừa tròn 16 tuổi vào tháng 1 năm nay vừa nhận được đề cử Nobel Hòa Bình cho những cống hiến đối với vấn đề biến đổi khí hậu.
Thiên Cầm (Tổng hợp)