Có một ông lão già nua ốm yếu, đơn độc sống trong viện dưỡng lão của Australia. Chẳng ai để ý tới một ông già ốm yếu và phiền phức này, rồi một ngày ông ra đi, người ta tìm thấy một tấm giấy nát nhàu quý giá…
Trên đó là một bài thơ tự sự về cuộc đời mà ông Mak Filiser đã trải qua. Chỉ trong vài dòng ngắn ngủi, ông đã ghi lại câu chuyện của cả cuộc đời mình, từ khi sinh ra, trưởng thành cho đến khi già yếu và trở nên đơn độc. Bài thơ chạm tới trái tim của bất kỳ người đọc nào, bởi bao nỗi cay đắng ngọt bùi mà ông trải qua cũng là điều mà mỗi chúng ta phải trải nghiệm. Chúng ta sẽ đều lặng khóc, không hẳn chỉ cho ông mà cho chính mình.
Bài thơ nhanh chóng trở thành một hiện tượng toàn cầu không phải bởi nghệ thuật ngôn từ mà cốt là vì trái tim của ông lão ngoài 80 tuổi gửi gắm trong từng con chữ, từng câu thơ.
Cranky Old Man – Ông già gàn dở
What do you see nurses? ….. What do you see?
What are you thinking ….. when you’re looking at me?
A cranky old man, ….. not very wise,
Uncertain of habit ….. with faraway eyes?
Cô thấy gì? Hỡi cô ý tá?
Cô nghĩ gì khi nhìn thấy tôi?
Một ông già gàn chẳng còn sáng suốt
Cùng thói quen lẩm cẩm và đôi mắt hướng về xa xăm
Who dribbles his food ….. and makes no reply.
When you say in a loud voice “I do wish you’d try!”
Who seems not to notice ….. the things that you do.
And forever is losing ….. A sock or shoe?
Luôn rơi vãi thức ăn và chẳng bao giờ thèm nói
Để cô phải lớn tiếng kêu than: “Ông hãy cố một lần”
Cũng chẳng quan tâm tới những việc cô làm
Còn thường xuyên đánh mất chiếc giầy hay chiếc tất
Who, resisting or not ….. lets you do as you will,
With bathing and feeding …. The long day to fill?
Is that what you’re thinking? ….. Is that what you see?
Then open your eyes, nurse ….. you’re not looking at me.
I’ll tell you who I am …… as I sit here so still,
As I do at your bidding,….. as I eat at your will.
Không quan tâm, để mặc việc cô làm
Từ tắm táp đến bón ăn ngày này qua ngày khác
Đó phải là điều mà cô nghĩ hay không? Đó phải là điều mà cô thấy hay không?
Xin hãy mở mắt ra nhìn tôi, cô gái trẻ
Tôi sẽ kể cô nghe câu chuyện cuộc đời mình
I’m a small child of Ten ….. with a father and mother,
Brothers and sisters ….. who love one another
A young boy of Sixteen ….. with wings on his feet
Dreaming that soon now ….. a lover he’ll meet.
A groom soon at Twenty ….. my heart gives a leap.
Remembering, the vows ….. that I promised to keep.
At Twenty-Five, now …… I have young of my own.
Who need me to guide ….. And a secure happy home.
Thủa lên mười, tôi cũng có mẹ có cha
Có anh chị em yêu thương luôn bên cạnh
Rồi mười sáu tuổi với đôi chân có cánh
Mơ mộng môt tình yêu đẹp đẽ cho cuộc đời
Chú rể 20 cùng trái tim cháy bỏng
Vẫn còn nhớ lời nguyện thề tôi đã giữ bao năm
Khi 25 tôi được làm cha đứa trẻ
Trách nhiệm đầy mình để dạy dỗ con tôi
Và giữ một mái ấm gia đình luôn hạnh phúc
A man of Thirty ….. My young now grown fast.
Bound to each other ….. With ties that should last.
At Forty, my young sons ….. have grown and are gone,
But my woman is beside me ….. to see I don’t mourn.
Tuổi 30 với sức trai bùng cháy
Che chở gia đình, gắn bó mãi dài lâu
Tuổi 40 đàn con đã trưởng thành
Và chúng lại bay xa nơi tổ ấm
May vẫn còn có người vợ thân thương
At Fifty, once more, ….. Babies play ’round my knee,
Again, we know children ….. My loved one and me.
Dark days are upon me ….. My wife is now dead.
I look at the future ….. I shudder with dread.
For my young are all rearing …… young of their own.
Tới 50, lần nữa lũ trẻ lại trở về
Một lần nữa tôi lại thấy tình yêu nơi đàn cháu
Nhưng những ngày tối đen đã vội vàng ập xuống
Vợ thân yêu của tôi đã vội vã qua đời
And I think of the years ….. And the love that I’ve known.
I’m now an old man ….. and nature is cruel.
It’s jest to make old age . . . . . . . look like a fool.
The body, it crumbles ….. grace and vigour, depart.
Nhìn vào tương lai tôi rùng mình hãi sợ.
Những đứa trẻ tôi nuôi chẳng thể của riêng mình
Giờ tôi đã là một ông già của tự nhiên tàn khốc
Tuổi già đến quá nhanh như một trò đùa
Thân xác cũng suy tàn, sức sống cũng ra đi
There is now a stone ….. where I once had a heart.
But inside this old carcass . A young man still dwells,
And now and again ….. my battered heart swells
I remember the joys ….. I remember the pain.
Nhưng nằm đó một trái tim trong đá lạnh
Một thanh niên trai tráng trong thân xác già nua
Một lần nữa sự sống trong tôi lại bùng lên mạnh mẽ
Tôi nhớ lại những niềm vui và cả những nỗi đau buồn.
And I’m loving and living ….. life over again.
I think of the years, all too few ….. gone too fast.
And accept the stark fact …… that nothing can last.
So open your eyes, people ….. open and see.
Not a cranky old man.
Look closer ….. see …… ME!!
Tôi đang yêu đang sống, cuộc sống lại bắt đầu
Tôi nghĩ tới đời người thật ngắn ngủi và qua nhanh
Chấp nhận sự thật rằng chẳng có gì vĩnh cửu
Vậy ngừời ơi, xin đôi mắt hãy mở ra
Và nhìn này, một ông già không gàn dở
Lại gần đây và …xin hãy nhìn tôi!
Có lẽ người già luôn có những điều bí ẩn, sự trải nghiệm cuộc đời đã khiến họ hiểu được lẽ vô thường và sự sống sẽ luôn tái sinh. Bài thơ mộc mạc dản dị, những tự sự chân thành về cuộc đời con người của ông lão cô đơn đã lấy đi bao nước mắt của mọi người, người ta như thức tỉnh và thấy rằng cuộc đời này thật ngắn ngủi. Thế nên, hãy dành cho cuộc sống nhiều tình yêu thương để những giá trị tốt đẹp còn mãi mãi…
Thiên Cầm