Tam Tự Kinh là cuốn sách học vỡ lòng cho trẻ em và được sử dụng cho việc giáo dục tại gia. Học Tam Tự Kinh không chỉ rèn luyện sự hiểu biết về văn hóa truyền thống mà còn giúp trẻ ứng xử những tình huống mà có thể gặp sau này trong cuộc sống. Cuối mỗi bài học là trích đoạn phim gắn liền với những câu chuyện của nội dung bài học. Chuyên mục xin được giới thiệu với độc giả loạt bài học tiếng Anh qua tác phẩm giáo dục kinh điển này.
***
Bài 20: Hỏi một biết ba
Trong bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau theo dõi câu chuyện Hỏi một biết ba, sau đó trả lời các câu hỏi trong phần thảo luận nhé.
Bước 1: Từ vựng cần nhớ
- vua: the monarch
- con cá chép: a carp
- có một lần: once
- đứng một mình: stood alone
- nhanh chân: with quick steps
- nắm chắc được kỹ năng: grasp the skill of
- có được chỗ đứng trong xã hội: base yourself on the society
- tác dụng của: the use of
- không thiên vị: (be) not partial to
- hỏi ít được nhiều: ask few but obtain many
Bước 2: Đọc hiểu nội dung giải nghĩa
Guo Feng, Da Ya, Xiao Ya, and Song are four genres of The Classic of Poetry, and should be recited and sung. As the Zhou Dynasty declined, The Classic of Poetry was gradually forgotten. Confucius thus wrote and compiled The Spring and Autumn Annals, which contains praise and criticism, and differentiates good from evil.
Kinh Thi có 4 thể thơ gồm: Quốc phong, Đại nhã, Tiểu nhã, Tụng được gọi là Tứ thi, do đó Kinh Thi thường phải đọc ngâm nga trầm bổng. Sau khi nhà Chu suy bại, Kinh Thi dần dần bị quên lãng. Do đó Khổng Tử bèn căn cứ vào sử sách nước Lỗ để biên soạn cuốn Xuân Thu, bộ sách này chứa đựng những lời tán dương cũng như phê bình đối với chế độ chính trị khi đó, mong muốn người đương quyền có thể biết để cảnh giác, đồng thời cũng nhắc nhở người đời biết phân biệt rõ thiện ác.
Câu hỏi thảo luận
1.Confucius once said, “Not studying poems, you won’t have words to use.” Have you ever recited poems? Please share your experience.
Khổng Tử từng nói “Không học Thi, không có gì để nói”, bạn đã đọc qua thi ca bao giờ chưa? Bạn cảm thấy thế nào? Hãy chia sẻ cùng mọi người.
2. During troubled times, Confucius wrote The Spring and Autumn Annals to imply praise and criticism, pointing out right and wrong. Do you think it is good to step out and correct the wrong during troubled times? What will you do if those in power have made mistakes?
Khổng Tử đã viết cuốn Xuân Thu trong thời loạn thế để khen chê xã hội đương thời. Bạn cho rằng trong tình hình hỗn loạn, nếu như có người bước ra phân rõ đúng sai phong thái chính trực, thì có phải là việc tốt hay không? Khi người có chức quyền làm sai, bạn sẽ đối đãi cụ thể như thế nào?
Câu chuyện Hỏi một biết ba
When Confucius’s son was born, the monarch of the country Lu sent him a carp. Therefore, Confucius named his son Li (a carp) and Bo Yu, meaning the fish given by the monarch of Lu.
Khi con trai Khổng Tử chào đời, vua nước Lỗ sai người đem một con cá chép đến tặng cho Khổng Tử, do đó Khổng Tử đặt tên con là Khổng Lý, tên chữ là Bá Ngư, ý là con cá mà Lỗ Bá tặng.
Once, Confucius’s disciple Chen Kang asked Bo Yu, “Is there any special instruction that your father gave you?” Bo Yu said, “No. Once he stood alone in the garden, and I passed by with quick steps. He asked me, ‘have you studied The Classic of Poetry?’ I said, ‘No.’ He said, ‘If you don’t study poems, you cannot grasp the skill of speaking.’ And then I went back to study The Classic of Poetry. Once again he stood in the garden, and I passed by with quick steps. He asked me, ‘Have you studied The Classic of Rites?’ I said, ‘Not yet.’ He said, ‘If you don’t study the rites, you cannot base yourself on the society.’ And then I went back to study The Classic of Rites. These two are all I heard from him.” Chen Kang went back and said happily: “Today I asked one thing, but I obtained gains from three aspects: I know the use of poems and the use of the rites, and I know that a gentleman is not partial to his own son.
Có một lần, học trò của Khổng Tử là Trần Kháng hỏi Bá Ngư: “Cha ngài có truyền thụ điều gì đặc biệt cho ngài hay không?” Bá Ngư nói: “Không có. Một lần cha đứng một mình ở sân, ta nhanh chân chạy qua. Cha hỏi ta: ‘Con học Kinh Thi chưa?’ Ta nói: ‘Dạ chưa’. Cha ta nói: ‘Không học Kinh Thi, thì không thể nắm chắc được kỹ năng nói chuyện’. Thế là ta bắt đầu học Kinh Thi. Một lần nữa, cha lại hỏi ta: ‘Con học Lễ Ký chưa?’ Ta nói: ‘Dạ chưa’. Cha ta nói: ‘Không học lễ, thì không thể có chỗ đứng trong xã hội’. Thế là ta bắt đầu học Lễ Ký, ta chỉ có nghe cha bảo 2 lần này thôi”. Trần Kháng trở về vui mừng nói: “Hôm nay ta hỏi một mà lại thu hoạch được ba: biết được tác dụng của Kinh Thi, biết được tác dụng của Lễ Ký, cũng biết được người quân tử không thiên vị con trai của chính mình”.
“Ask One and Get Three” indicates gaining more with fewer questions, i.e. ask few but obtain many.
Hỏi một được ba, hỏi ít mà có được câu trả lời nhiều, ngụ ý cầu ít mà được nhiều.
Phim hoạt hình:
Câu hỏi thảo luận:
1. Why did Cheng Kang ask Po Yu questions? What feedback did he get?
Vì sao Trần Kháng lại muốn xin Bá Ngư chỉ bảo? Ông đã thu hoạch được gì?
2. Do you think teachers treat their children and students differently? Please share your experience.
Bạn có cảm thấy tiêu chuẩn mà thầy giáo đối đãi với con mình và học sinh bình thường có sự khác biệt không? Hãy lấy ví dụ chính bản thân mình hoặc những người xung quanh mình để nói rõ hơn?
3. After reading the above story, how will you treat prior knowledge?
Đọc xong câu chuyện này, bạn thấy nhận thức của mình trước đó như thế nào?
Theo Chánh Kiến