Con người ta đến với thế giới này với hai bàn tay trắng và lúc ra đi cũng vậy. Tiền bạc, danh vọng dù nhiều và cao sang đến đâu cũng chẳng thể mang theo. Vậy đâu mới là quan trọng nhất trong đời người?

Thirty years ago in Washington, D.C., a businessman’s wife carelessly dropped her purse in a hospital on a winter night. The businessman was extremely worried and went out to look for it that night, because the purse contained not only $100,000 but also a confidential marketing document. As soon as the businessman hurried to the hospital, he saw right away a thin girl who was squatting down next to the wall in the hallway, trembling with cold, and in her arms was exactly the purse his wife had lost. 

  • carelessly dropped: vô ý/ bất cẩn đánh rơi
  • (be) extremely worried: hết sức/ vô cùng lo lắng
  • not only…but/ but also: không chỉ…mà còn
  • As soon as: ngay khi đó
  • trembling with cold: run rẩy vì lạnh

Ba mươi năm trước đây tại thủ đô Washington, D.C., vợ của một nhà doanh nhân đã vô tình bỏ rơi chiếc ví của cô ấy tại bệnh viện trong một đêm mùa đông. Nhà doanh nhân này hết sức lo lắng và quay lại bệnh viện để tìm ngay trong đêm đó, bởi vì trong chiếc ví không chỉ chứa $100.000 mà còn có cả các tài liệu marketing rất quan trọng. Khi người doanh nhân vội vã tới bệnh viện, ông ta nhìn thấy một cô gái nhỏ nhắn nằm ngay dưới chân bức tường hành lang, đang run lên vì lạnh, và trong tay cô gái đó có chính xác chiếc ví mà vợ ông đã bị mất.

Người phụ nữ đã vô tình đánh rơi túi xách (Ảnh: https://unsplash.com)

The girl’s name was Hiada and she had come to the hospital to accompany her sick mother to see the doctors. The mother and the daughter, who depended on each other for life, were very poor, so they sold everything worth selling and gathered only enough money to stay in the hospital for one night. Without more money, they would be chased out of the hospital the next day. That night, helpless Hiada paced back and forth in a hospital hallway. She prayed for God’s blessing and hoped to meet a kindhearted person who would help save her mother. Suddenly, a woman coming down from upstairs dropped her purse without even noticing it as she hurried through the hallway, maybe because she had other things under her arm, too. Hiada was the only person in the hallway at that time, and she went over and picked the purse up. When she dashed out the door behind the woman, the woman was already gone in a car.

  • accompany somebody to see the doctors: đưa/ dẫn ai đó đi khám bác sĩ
  • depended on: dựa/phụ thuộc 
  • back and forth: tới lui
  • come down from upstairs: từ hành lang đi xuống

Cô gái tên là Hiada, cô tới bệnh viện để đưa người mẹ đang bị ốm tới khám bác sĩ. Người mẹ và cô con gái, hai người đang dựa vào nhau để sống, họ rất nghèo, họ bán mọi thứ đáng giá và gom góp chỉ vừa đủ số tiền để nhập viện và ở bệnh viện trong một đêm. Không có tiền, họ sẽ bị đuổi ra khỏi bệnh viện vào ngày tiếp theo. Đêm đó, Hiada chạy đi chạy lạy trong hành lang của bệnh viện. Cô ấy cầu nguyện xin Chúa nhân từ cứu giúp và hy vọng sẽ gặp được một quý nhân nào đó sẽ cứu giúp được mẹ cô. Đột nhiên, một người phụ nữ đi từ trên hàng lang xuống và đã đánh rơi chiếc ví mà không hề để ý và vội vã đi qua, có lẽ bởi vì cô ấy đang phải mang một thứ gì đó trên tay. Hiada là người duy nhất ở hành lang lúc đó, cô đã tới và nhặt chiếc ví lên. Khi cô chạy tới sau cánh cửa phía sau người đàn bà kia, thì bà ấy lên ô tô đi mất rồi.

Hiada returned to the hospital room. When she opened the purse, both the mother and girl were shocked by bundles of money. They knew that very moment that this money could help cure mother’s disease. However, the mother told Hiada to return to the hallway and wait for the person to come back looking for it. Despite the greatest effort of the doctors, Hiada’s mother still left the lonely daughter behind. Later on, the businessman adopted the girl who lost her family. The mother and the daughter not only helped the businessman get the $100,000 back, the more important thing was that the returned marketing document made his business very successful and he became a millionaire not long after.

  • bundles of money: một đống tiền
  • Despite + cụm danh từ: mặc dù/bất chấp
  • the more important thing was that + mệnh đề: điều quan trọng hơn là 
  • not long after: không lâu sau đó

Hiada quay trở lại phòng bệnh viện. Khi mở chiếc ví ra, cả hai mẹ con đều sốc vì số tiền quá lớn. Họ đều ngay lập tức nghĩ rằng số tiền kia sẽ có thể giúp mẹ cô ấy chữa bệnh. Tuy nhiên, người mẹ đã nói với Hiada quay lại hành lang và đợi người đánh rơi kia quay lại để tìm. Mặc dù các bác sĩ đã rất nỗ lực, nhưng mẹ của Hiada đã ra đi và để người con gái nhỏ ở lại một mình. Sau đó, nhà doanh nhân đã giúp đỡ cô con gái nhỏ bé kia, người đã mất đi cả gia đình. Người mẹ và cô con gái không chỉ giúp người doanh nhân lấy lại $100.000, mà quan trọng hơn là những tài liệu marketing đã giúp nhà doanh nhân về sau thành công hơn bao giờ hết và trở thành một nhà triệu phú chỉ sau đó không lâu.

Hai mẹ con bị sốc vì số tiền trong ví rất lớn (Ảnh: https://thehill.com)

After finishing college, Hiada, adopted by the businessman, helped the millionaire take care of the business. Although the millionaire never appointed her to any actual position, over a long time of practice, the wisdom and experience of the millionaire exerted a subtle influence on her, making her a mature businesswoman.

  • adopted by: nhận ai đó làm con nuôi
  • take care of: chăm sóc
  • appoint somebody to a position: bố nhiệm ai vào vị trí nào đó
  • exert a subtle influence on: ảnh hưởng rất nhiều từ ai/ điều gì

Sau khi tốt nghiệp đại học, Hiada, người được nhà doanh nhân nhận nuôi, cô đã trợ giúp cai quản việc kinh doanh của nhà triệu phú. Mặc dù nhà triệu phú không bao giờ bổ nhiệm cô vào một vị trí nào thực sự, nhưng trải qua rất nhiều thời gian thử thách và học tập, những kinh nghiệm thông thái của nhà triệu phú đã ảnh hưởng tới cô, giúp cô trở thành một nữ doanh nhân thực sự.

In the later years of the millionaire, he would ask Hiada’s opinion on many issues. When he was about to leave the world, he left the following will:

“Before I got to know Hiada and her mother I already had lots of money, but when I stood in front of the mother and girl who found this giant amount of money when in sickness and poverty yet did not put it into their own pocket, I found that they are the richest. They had safeguarded the highest standard as humans and this was what I lacked as a businessman. My money almost all came through tricks and fighting with others. It was they who made me understand that the most important possession in life is one’s moral conduct. I adopted Hiada neither for the sake of returning the grace nor out of sympathy. Instead I found her to be a model for being a human. With her beside me, I would remember clearly at any moment what I should do and what I shouldn’t, what money I should make and what I shouldn’t. This is the fundamental reason for my business becoming prosperous later and my becoming a millionaire. After my death, my millions of dollars of assets are all left to Hiada to inherit. This is not to give but for my business to be more successful and prosperous. I deeply believe that my smart son will under stand his father’s careful thoughts.”

  • leave the world: rời bỏ thế giới
  • the highest standard: tiêu chuẩn cao nhất (ở đây ngụ ý là tiêu chuẩn đạo đức)
  • the most important possession in life: tài sản quan trọng nhất trong cuộc đời

Vào những năm sau này, ông đã tham vấn Hiada rất nhiều ý kiến giải quyết cho rất nhiều vấn đề gặp phải. Khi mà ông sắp xa rời thế giới, ông đã để lại những dòng đầy từ bi:

“Trước khi tôi biết Hiada và mẹ cô ấy tôi đã thực sự mất hết tiền, nhưng khi tôi đứng trước bà mẹ và cô con gái, người đã tìm thấy một số tiền rất lớn của tôi khi mà họ đang trong cảnh bệnh tật và nghèo đói nhưng vẫn không màng tới số tiền của tôi, tôi nhận ra rằng họ mới là những người giàu nhất. Họ đã giữ được những tiêu chuẩn đạo đức cao nhất của con người mà một người doanh nhân như tôi còn thiếu. Tiền của tôi có được phần lớn là do những trò tiểu xảo và tranh nhau với người khác. Đó là những người mà họ làm cho tôi hiểu được tài sản quan trọng nhất trong cuộc đời là giá trị đạo đức của họ. Tôi cứu giúp Hiada không chỉ vì trả ơn hay vì sự cảm thông. Mà là vì tôi thấy cô ấy như một hình mẫu chuẩn mực của một con người. Khi cô ấy ở bên cạnh tôi, tôi sẽ luôn nhớ rõ rằng tại bất kỳ thời điểm nào cái gì tôi nên làm, cái gì không, tôi nên kiếm tiền thế nào, tôi không nên kiếm thế nào. Đó là lý do cơ bản cho sự thịnh vượng trong kinh doanh của tôi sau này và khi tôi đã trở thành nhà triệu phú. Sau khi tôi chết, hàng triệu đô la của tôi sẽ kế thừa lại hết cho Hiada. Đó không chỉ là để cho mà nó sẽ mang lại thành công hơn và thịnh vượng hơn cho việc kinh doanh sau này. Tôi tin chắc rằng người con trai thông minh của tôi sẽ hiểu được những suy nghĩ của cha mình”.

Before I got to know Hiada and her mother I already had lots of money, but when I stood in front of the mother and girl who found this giant amount of money when in sickness and poverty yet did not put it into their own pocket, I found that they are the richest. They had safeguarded the highest standard as humans and this was what I lacked as a businessman.

Trước khi tôi biết Hiada và mẹ cô ấy tôi đã thực sự mất hết tiền, nhưng khi tôi đứng trước bà mẹ và cô con gái, người đã tìm thấy một số tiền rất lớn của tôi khi mà họ đang trong cảnh bệnh tật và nghèo đói nhưng vẫn không màng tới số tiền của tôi, tôi nhận ra rằng họ mới là những người giàu nhất. Họ đã giữ được những tiêu chuẩn đạo đức cao nhất của con người mà một người doanh nhân như tôi còn thiếu.

When the millionaire’s son who lived overseas came back, he carefully read his father’s will and immediately signed the asset inheritance agreement without hesitation: “I agree with Hiada inheriting all of the assets of my father. I only propose that Hiada become my wife”. Upon reading the signature of millionaire’s son, Hiada thought briefly and signed: “I accept all the assets from the older generation, including his son”.

  • the asset inheritance agreement: giấy tờ chuyển nhượng
  • without hesitation: không do dự/ đắn đo

Khi người con trai của nhà triệu phú đi du học trở về, anh đã đọc rất kỹ bức thư của cha và ngay lập tức ký các giấy tờ chuyển nhượng mà không một chút đắn đo gì: “Tôi đồng ý để Hiada thừa kế toàn bộ tài sản của cha tôi. Tôi chỉ có một đề nghị rằng Hiada sẽ trở thành vợ của tôi”. Sau khi đọc xong và nhìn thấy chữ ký của người con trai nhà triệu phú, Hiada đã suy nghĩ và đã ký vào: “Tôi xin nhận mọi tài sản thừa kế từ thế hệ trước, bao gồm cả người con trai của ông”.

***

Đạo đức là tài sản mà mỗi người nên trân quý bởi nó vô giá. Thước đo đánh giá một người giàu hay nghèo không nằm ở việc bạn có bao nhiêu tiền, danh vọng lớn đến đâu mà chính là phẩm chất con người. Chúng ta cần nghiêm khắc với chính mình, không ngừng tu dưỡng bản thân, đừng chỉ vì vật chất bề ngoài mà làm điều trái lương tâm. Hãy cùng nhau lan tỏa những hạt giống của sự thiện lương, giống như hai mẹ con nhà nghèo trong câu chuyện trên, họ đã thay đổi được quan niệm và cuộc đời người triệu phú sau này.

Thiện Nhân (Tổng hợp)

Từ Khóa: