Vì sao các bậc cha mẹ nhất định cần phải dạy cho con biết cách từ chối?

Hoa mai không chịu thỏa hiệp với mùa đông lạnh giá nên mới hiên ngang nở giữa đất trời lạnh giá; ngọc trai không chịu thỏa hiệp với vỏ trai nên mới có ánh hào quang lấp lánh; các hạt giống không chịu thỏa hiệp với bùn đất nên mới đón được ánh nắng mặt trời ấm áp đó sao. Con người cũng vậy, có rất nhiều người nói “không” và từ chối, không phải vì sợ đắc tội với người khác mà là họ không muốn làm tổn thương người khác, vì họ biết nghĩ cho người khác mà thôi.

Một hôm, có ba người đến một công ty lớn phỏng vấn xin việc. Vị giám khảo chính nói:

– Các anh đều đã vượt qua vòng đầu tiên, hơn nữa thành tích lại rất tốt. Bây giờ tôi sẽ giao cho các anh một nhiệm vụ, trắc nghiệm lòng dũng cảm và các tố chất khác nữa. Công ty sẽ tuyển người nào dũng cảm nhất.

Người thứ nhất nhận nhiệm vụ là đập vỡ cửa kính.

– Haizz có gì khó đâu! Người đó liền siết chặt nắm đấm, nhắm vào cửa kính, đấm một cái thật mạnh. Rồi một tiếng “choang” phát ra, cửa kính vỡ tan, nhưng bàn tay anh ta cũng bị thương.

Vị giám khảo kia lại giao nhiệm vụ cho người thứ hai và nói:

– Dưới lầu có một căn phòng nhỏ, một nhân viên dọn dẹp vệ sinh rất lười biếng đang nằm ngủ trong đó. Ở đây có một thùng nước bẩn, cậu mở cửa căn phòng nhỏ ấy ra, không cần nói năng gì, đổ thẳng nước bẩn lên người cô ta!

Người này do dự giây lát rồi xách thùng nước bẩn đến căn phòng nhỏ, bên trong quả nhiên có một nhân viên dọn dẹp đang nằm ngủ. Anh ta nghiến răng, hất nước bẩn lên người đang nằm kia rồi bỏ chạy.

Giám khảo mỉm cười nói:

– Đừng lo, đó không phải là người thật, chỉ là tượng sáp thôi! Người đó nghe xong liền thở phào.

Tiếp đó, giám khảo giao nhiệm vụ cho người thứ ba:

– Trong đại sảnh có một gã béo, hãy nhân lúc hắn ta không để ý, anh hãy đấm cho hắn một cái, sau đó chạy nhanh về đây, hắn tuyệt đối không đuổi kịp anh đâu!

Không ngờ người này nghe xong liền lắc đầu, nói:

– Xin lỗi, tôi nghĩ, tôi chẳng có lý do gì để đánh anh ta cả. Nếu như đây là cách trắc nghiệm lòng dũng cảm của ông, tôi xin rút lui!

Cuối cùng, giám khảo tuyên bố trước mặt ba người rằng người thứ ba được chọn. Hai người còn lại không phục nên vị giám khảo giải thích:

– Những nhiệm vụ mà tôi giao cho các cậu đều rất vô lý, nhưng các cậu lại không hề từ chối. Mà chỉ có những người dám nói “không” mới là người mà công ty này cần. Bởi vì, đôi khi, để từ chối cũng cần có dũng khí.

Qua câu chuyện ngắn trên mỗi người trong chúng ta cũng sẽ có thể ngộ riêng và rút ra bài học nào đó cho mình. Nhưng từ thực tiễn chẳng đã chứng minh cho chúng ta thấy rằng, hoa mai không chịu thỏa hiệp với mùa đông lạnh giá nên mới hiên ngang nở giữa đất trời lạnh giá; ngọc trai không chịu thỏa hiệp với vỏ trai nên mới có ánh hào quang lấp lánh; các hạt giống không chịu thỏa hiệp với bùn đất nên mới đón được ánh nắng mặt trời ấm áp đó sao.

Con người chúng ta cũng vậy thôi, có rất nhiều người nói “không” và từ chối, không phải vì sợ đắc tội với người khác mà là họ không muốn làm trái đạo lý, làm tổn thương người khác, vì họ biết nghĩ cho người khác mà thôi. Thực ra, khi chúng ta muốn nói “không”, đừng nghĩ ngợi quá nhiều, hãy dũng cảm nói ra! Bạn sẽ ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng, chuyện không hề tồi tệ như bạn tưởng.   

Khi con bạn lớn lên, chúng sẽ phải đối mặt với những quyết định khó khăn trong cuộc đời và có không ít lần chúng sẽ phải nói lời từ chối. Vì vậy, là một phụ huynh, bạn hãy dạy cho trẻ kỹ năng từ chối một cách đúng đắn ngay từ nhỏ.

Ngay từ lúc bước vào trường mầm non, tiếp xúc với bạn bè cho đến lúc trưởng thành và bước vào đời, nghệ thuật nói lời từ chối sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến sự thành công của một con người, nhất là trong cuộc sống hiện nay, khi mà giới trẻ phải đối mặt với rất nhiều cám dỗ như thuốc lá, ma tuý, rượu bia… Không ít đứa trẻ cho rằng từ chối người khác là một biểu hiện đáng ghét và sẽ làm tổn thương họ. Chính vì thế, bạn hãy dạy con mình nghệ thuật nói “không” trong những tình huống cần thiết để trẻ có thể tự tin hơn trong các quyết định của mình. Sau đây là một vài cách để các bậc cha mẹ dạy con mình cách từ chối. Nói “không” như thế nào?

Nói “không, cảm ơn!”

“Không, cảm ơn!” là câu nói đơn giản và thẳng thắn nhất mà mọi người đều có thể chấp nhận được. Thế nhưng, chính sự ngắn gọn và dứt khoát của nó khiến nhiều người e ngại rằng nó không được khéo léo cho lắm. Bạn hãy đưa ra một số trường hợp mà trẻ cần phải sử dụng lời từ chối này, chẳng hạn như khi có người mời hút thuốc, khi được một người lạ cho quà…

Lặp đi lặp lại nhiều lần lời từ chối

Hãy nói với con rằng chúng phải biết lặp đi lặp lại lời từ chối của mình nhiều lần nếu đối phương liên tục chèo kéo và tạo áp lực cho con. Một khi đã đưa ra lời từ chối, hãy kiên quyết với những gì đã nói và đừng để đối phương lay chuyển. Con có thể nhắc lại nhiều lần một lời từ chối, ít nhất là khi không biết giải thích hay trình bày như thế nào.

Đưa ra lý do từ chối

Có thể đó là lý do hết sức đơn giản như “Tôi không được phép làm điều đó” hoặc “Đó là điều không tốt cho cả tôi và bạn”, “Tôi không thích làm điều này”… Quan trọng nhất là bạn phải chỉ cho con nói ra với một thái độ tự tin và cương quyết, như vậy con sẽ từ chối hiệu quả và tránh khỏi những cuộc tranh cãi không cần thiết.

Tìm cách tránh xa hoặc cố tình phớt lờ đối phương

Cách này chỉ áp dụng trong một vài trường hợp khi con cảm thấy không an toàn hoặc gặp phải những lời đề nghị xấu từ người lạ.

Thay đổi chủ đề hoặc đề nghị làm một việc khác

Cách này rất hiệu quả khi từ chối bạn bè và ngăn họ làm những việc tai hại. Bạn có thể hướng dẫn con nói rằng “Thay vì làm việc này chúng ta hãy…” hoặc “Mình nghĩ là như thế này… sẽ tốt hơn”. Với một cách nói thông minh và khéo léo, con bạn không chỉ tránh được những hành động xấu mà còn góp phần giúp bạn mình tránh xa điều đó.

Khẳng định chính mình

Đây là yếu tố quan trọng nhất trong tất cả các cách trên. Nếu con bạn có thể khẳng định được lập trường của mình có nghĩa là trẻ đã học được một kỹ năng sống quan trọng. Từ chối thành công mà không bị mất lòng người khác chứng tỏ con bạn là một đứa trẻ thông minh và quyết đoán. Điều đó rất cần sự chỉ dạy và hướng dẫn của cha mẹ. Không ít người căn dặn con cái không được làm điều này, điều khác mà quên chỉ dạy cho trẻ cách từ chối trước những cám dỗ ấy.

Cũng giống như các kỹ năng khác, kỹ năng từ chối con cũng cần được học từ cha mẹ. Tùy thuộc vào từng độ tuổi mà trẻ sẽ phải đối mặt với những tình huống khác nhau, điều quan trọng nhất là bạn phải lường trước những tình huống có thể xảy ra với trẻ và giúp chúng thực hành với những tình huống đó. Bạn hãy bắt đầu bằng cách hỏi xem trẻ sẽ làm gì nếu bị yêu cầu làm một việc mà trẻ không thích. Bạn có thể đóng vai là người đưa ra những lời đề nghị không tốt để trẻ thực hành trong những tình huống cụ thể. Điều này sẽ giúp trẻ tiếp thu nhanh và ghi nhớ rất lâu. Một khi con bạn đã học được kỹ năng từ chối, trẻ sẽ cư xử khéo léo hơn và biết cách bảo vệ mình trong những trường hợp không có cha mẹ bên cạnh.

Hồng Ân