Nghệ thuật làm giấy truyền thống hay còn gọi là nghệ thuật làm giấy Hanji là một hình thức nghệ thuật cổ xưa lâu đời của Hàn Quốc, được xem như một di sản văn hóa quý báu của xứ sở phồn hoa này.
Với việc sử dụng vỏ cây bên trong của cây dâu tằm làm chất liệu tạo nên giấy Hanji, đã cho ra đời những sản phẩm thủ công bằng giấy rất đẹp và tinh tế, là những tác phẩm vô giá vô cùng đặc sắc.
Kỷ lục bảo quản giấy trên một ngàn năm
Hanji là một loại giấy truyền thống của Hàn Quốc được chế tạo bằng cách sử dụng vỏ cây dâu tằm là thành phần cơ bản. Sau khi giấy được nhập khẩu lần đầu tiên từ Trung Quốc, người Hàn Quốc cổ đã phát triển phương pháp độc đáo của riêng họ để chế tạo ra giấy hanji có độ dai và bền, nhưng chạm vào cũng rất mềm mại.
Hai tài liệu lịch sử quan trọng của Hàn Quốc được in trên giấy hanji là bộ kinh Phật Mujujeongonggwang Daedaranigyeong (được viết vào năm 704 sau Công Nguyên), được tìm thấy bên trong chùa Seokgatap tại Đền Bulguksa ở Gyeongju và được công nhận là tài liệu in đầu tiên trên thế giới; và bộ kinh Daebanggwang Bulhwaeomgyeong, được sản xuất vào năm 755 sau công nguyên (năm thứ 14 của vua Gyeongdeok trị vì).
Bộ kinh Daebanggwang Bulhwaeomgyeong là một tài nguyên lịch sử có giá trị đặc biệt bởi nó cung cấp các manh mối về công nghệ chế tạo giấy thời ấy, bao gồm tên của địa điểm sản xuất và của nhà sản xuất giấy. Góp phần vào thành công của việc tạo dựng văn hóa in khắc gỗ đầu tiên trên thế giới cũng như mang lại chất lượng bảo quản tác phẩm tuyệt vời, kéo dài hơn 1.000 năm, nghệ thuật làm giấy hanji thực sự là một di sản văn hoá vô giá . Độ bền của giấy Hanji thậm chí còn ưu việt hơn khi so sánh với việc lưu trữ tài liệu bằng đĩa CD hoặc vi phim phải được thay đổi trong khoảng thời gian 10-20 năm.
Quy trình sản xuất: Từ vỏ cây đến giấy
Quá trình chế tạo giấy hanji có thể được chia thành 3 bước:
- Chuẩn bị nguyên vật liệu
- Sàng lọc những vật liệu trong một khung giấy
- Hoàn thành
Bước đầu tiên là cắt cây dâu tằm thành từng miếng, buộc những miếng nhỏ thành từng bó và đặt chúng lên nắp nồi sắt đã được đổ đầy nước. Sau đó, chất các bao rơm xung quanh rồi đốt lửa lên cho đến khi vỏ cây bắt đầu lột vỏ. Vỏ cây sau đó được bóc vỏ bằng tay và được làm khô. Vỏ khô một lần nữa được ngâm trong nước và được vắt ép ra nước đến khi chỉ còn lại các sợi trắng.
Dung dịch kiềm được thêm vào hỗn hợp này, sau đó được đun trong ít nhất ba giờ đồng hồ. Sau khi rửa các sợi còn lại, hỗn hợp được trải trên một tấm đá phẳng và được nghiền nát bằng chày. Các sợi được tách ra theo cách này, hòa thêm vào nước nhờn thu được từ việc nghiền rễ cây dâu tằm rồi trộn đều tất cả mọi thứ lại với nhau. Hỗn hợp thu được sau đó được sàng qua một cái khung và phơi khô. Sau khi qua công đoạn gọi là “dochim”, giấy hanji cuối cùng đã hoàn thành.
Quy trình hoàn thiện bằng phương pháp dochim chính là cách khiến cho giấy hanji truyền thống trở thành loại vật liệu ưu việt. Dochim là phương pháp để làm tăng mật độ và sự hình thành sợi giấy hanji bằng cách trải giấy còn ướt ra và đập nó bằng một cái chày. Quá trình này không chỉ làm cho bề mặt của giấy dày thêm và làm tăng độ mịn của giấy, mà còn tạo ra bề mặt mềm mại, sáng bóng không tì vết.
Ngoài những ưu điểm vượt trội trên, giấy hanji còn có tính thẩm thấu tuyệt vời đối với không khí và độ ẩm, kết cấu mềm mại, dẻo dai, độ bền và khả năng hấp thụ tất cả các màu sắc. Nhờ vào khả năng hấp thụ tuyệt vời, cách âm, cách điện vậy nên từ thời cổ đại giấy hanji đã được sử dụng trong việc xây dựng nhà cửa như làm giấy dán tường, khung cửa, sàn nhà, hay thậm chí còn được sử dụng làm đồ đạc. Sự xuất sắc và tính ưu việt của giấy hanji vẫn còn giá trị tới ngày nay khi các doanh nghiệp hiện đại sử dụng giấy hanji trong các công nghệ tiên tiến.
Video sản xuất giấy Hanji thủ công
Tiềm năng vô tận của giấy hanji
Bên cạnh nhiều đặc tính hữu dụng, giấy hanji còn thể hiện vẻ đẹp truyền thống của Hàn Quốc qua những màu sắc và họa tiết dịu mắt. Dựa trên các đặc điểm này, giấy hanji hiện đang được sử dụng trong sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ. Búp bê dâu tằm là một ví dụ. Những con búp bê với những nét biểu cảm hài hước và dáng vẻ mộc mạc cũng như những màu sắc dịu nhẹ, đã thể hiện nét thẩm mỹ riêng biệt của người Hàn Quốc.
Khác với loại giấy làm từ bột giấy nhân tạo, giấy hanji được làm từ các sợi thực vật vô hại cho cơ thể và là sản phẩm thân thiện với môi trường khi sử dụng bột giấy phi gỗ để chế tạo sản phẩm. Vì không gây tổn hại cho cơ thể nên giấy hanji có tiềm năng thay thế nhiều sản phẩm hóa học có tiếp xúc trực tiếp với da như khăn ăn, đồ mặc một lần, khẩu trang dùng một lần và tã giấy và cũng có thể được sử dụng trong các vật liệu hoàn thiện xây dựng như giấy dán tường và vật liệu lót sàn.
Ngoài ra, sợi giấy Hanji còn có chức năng loại bỏ chất độc hại và kháng khuẩn hiệu quả. Theo như các nghiên cứu chỉ ra rằng các bộ lọc thuốc lá được làm bằng giấy hanji có khả năng lọc tốt hơn đến 8% trong việc loại bỏ các chất như nicotine, hắc ín và carbon monoxide so với các bộ lọc hiện nay. Hơn nữa, giấy hanji có thể chặn đến 99% sóng điện từ phát ra từ các thiết bị điện tử như máy tính.
Gần đây, giấy Hanji lại tiếp tục nhận được sự chú ý cho khả năng vượt trội trong xử lý những chấn động và độ rung khi áp dụng cho sản xuất loa phát thanh. Hệ thống loa bốn kênh với âm cao, trung bình, thấp và các chức năng loa trầm, được đánh giá là đem lại chất lượng âm thanh lý tưởng nhất. Loa hanji đã chứng minh sự khác biệt khi cho ra đời sản phẩm loa âm thanh 4 kênh hoàn hảo chỉ với một tấm lọc bằng giấy hanji, điều mà những người đam mê âm nhạc chỉ có thể nghĩ đến về mặt lý thuyết đối với các loại loa trước đây. Đây là kết quả của khả năng hấp thụ âm thanh tuyệt vời và xử lý âm thanh mật độ cao của giấy hanji. Vì thế, giấy hanji vẫn tiếp tục được sử dụng trong các lĩnh vực là do tiềm năng ứng dụng của loại giấy này dường như là vô hạn.
Với những giá trị vĩnh cửu tồn tại trong suốt hơn 1000 năm qua, giấy Hanji đã và đang tiếp tục khẳng định tính ưu việt cũng như những tiềm năng vô tận của mình. Hơn thế nữa, phong cách làm giấy Hanji độc đáo và tinh tế, mang tính nhân văn sâu sắc của người Hàn Quốc, xứng đáng là sản vật vô giá của đất nước này.
Ảnh dẫn qua: hanjihappenings
Quỳnh Như