Một nước Nga hoài cổ và bình yên mà bạn sẽ chẳng thể nào hiểu được bằng tâm trí

Trải qua một thời kỳ lịch sử thăng trầm và đầy biến động, Nga giờ đây khoác lên mình màu áo mới pha lẫn nét hoài cổ, một thoáng nhẹ nhàng và bình yên, như dòng sông Volga hiền hòa, bao năm vẫn âm thầm ôm lấy mảnh đất màu mỡ, nuôi dưỡng tâm hồn và tình yêu của con người nơi đây dần lớn lên.

Nếu hạnh phúc là thước đo cuộc sống, người Nga cho rằng cuộc sống của họ đang dần trở nên tốt đẹp hơn, họ cảm thấy mọi thứ đang được cải thiện theo chiều hướng tích cực và “bắt đầu phát triển”. Họ thích nói về những “điều đặc biệt của linh hồn Nga”, có câu thơ nổi tiếng được người Nga nhắc đi nhắc lại nhiều lần rằng: “Bạn sẽ chẳng thể hiểu Nga bằng tâm trí của bạn”. Chẳng lẽ, người Nga lại khó hiểu đến vậy sao? Vâng, có dễ hiểu không khi một cô gái Nga nói rằng:

Em bảo: “Anh đi đi”
Sao anh không đứng lại ?
Em bảo: “Anh đừng đợi”
Sao anh vội về ngay?

(Trích thơ Em bảo anh đi đi, Pushkin)

Một nước Nga lãng mạn

Người Nga yêu sách… Họ tự xem đất nước mình là một quốc gia có nền giáo dục tốt, họ đọc sách rất nhiều và nó trở thành thói quen của họ mỗi ngày, thậm chí họ đọc sách ngay cả khi xếp hàng chờ đợi, dường như đó là việc làm ý nghĩa nhất khiến họ cảm thấy thời gian không bị trôi đi một cách lãng phí. Tại những cửa hàng bán sách của Nga, những cuốn sách được bán với giá rất rẻ, mỗi người có thể tự mua cho mình 5 đến 10 cuốn sách mà không ảnh hưởng quá nhiều đến ngân sách gia đình. 

Đó sẽ là điều ngạc nhiên khi bạn trả lời một người bản xứ rằng, bạn chưa từng đọc bất kỳ một tác phẩm nào của Pushkin hay Tolstoy. Cũng bởi tâm hồn đậm chất văn thơ nên khi bị đưa vào ngã rẽ giữa lý trí và tình cảm, người Nga chọn phần đến sau đó là sự chân thành và tử tế. Như cách mà đại thi hào của nước Nga, ngài Pushkin từng thổ lộ:

Tôi đã yêu em lặng thầm, không hy vọng,
Bị giày vò khi thì bởi sự rụt rè, khi thì bởi nỗi hờn ghen.
Tôi đã yêu em chân thành đến thế, dịu dàng đến thế,
Cầu Chúa cho em gặp được người như tôi đã yêu em. 

(Trích thơ Tôi yêu em của Pushkin)

Bên cạnh đó, người Nga cũng rất thích tham gia những chương trình nghệ thuật biểu diễn trực tiếp tại nhà hát như opera, hòa nhạc giao hưởng, nhạc kịch, kịch nói… Tất cả đều được bán với vé rất phải chăng. Nước Nga được xem là chiếc nôi đào tạo và phát triển cho loại hình nghệ thuật sân khấu Bale và Opera. Opera là dạng kịch nhưng hành động và diễn xuất của nhân vật được truyền đạt qua các âm nhạc và giọng hát của diễn viên. Opera có mối liên hệ mật thiết với âm nhạc cổ điển của phương Tây và nước Nga. Các vở diễn opera được biểu diễn trong các nhà hát riêng biệt với những trang bị thiết yếu cho việc biểu diễn loại hình nghệ thuật này.

Có thể bạn chưa biết, tại Nga, mỗi thành phố có ít nhất một nhà hát. Những nhà hát này được xây dựng chủ yếu từ thời Xô viết, bán vé thông qua các trường học và doanh nghiệp: Mỗi thành phố sẽ được chia ra thành từng khu phố, có một nhân viên chịu trách nhiệm cho từng khu vực cụ thể. Các đại lý sẽ chịu trách nhiệm phân phát vé cho các doanh nghiệp và trường học trong khu vực của mình, và người chịu trách nhiệm chuyên về văn hóa sẽ tổ chức một buổi xem tập thể cho những người trong khu phố của mình tại nhà hát. Ngoài ra, tham dự những buổi biểu diễn theo nhóm sẽ khiến mọi người vui vẻ hơn, và các nhà hát cũng trở thành những địa điểm phổ biến hơn. Đây là cách rất nhiều người Nga phát triển sở thích của họ. Ngày nay, các loại hình biểu diễn nghệ thuật trên sân khấu tại Nga ngày càng trở nên đa dạng hơn đặc biệt là tầm ảnh hưởng của các vở kịch và phim chiếu rạp.

Một nước Nga lịch sự

Đã từ lâu, Nga được xem là một quốc gia văn minh và lịch sự. Trong cuốn “Hành trình trên thế giới cùng lời cầu nguyện”, khi viết về nước Nga thơ mộng, tác giả Nguyễn Quý Minh Hiền kể rằng văn hóa Nga có rất nhiều điều để ông học hỏi, dù ông không thích xếp hàng, nhưng ông phải thừa nhận rằng: “…văn hóa xếp hàng của người Nga rất văn minh lịch sự, những hàng dài người đợi chờ trong kiên nhẫn, im lặng và trật tự, không chen lấn, xô đẩy”. 

Đàn ông nước Nga được xem là những quý ông lịch thiệp và biết cách tôn trọng phụ nữ. Họ luôn đưa tay đỡ phụ nữ khi lên xuống taxi hoặc tàu lửa… Dù là bạn gái mới quen hay bạn bè bình thường, người đàn ông sẽ luôn nhận phần trả tiền cho mỗi buổi hẹn hò gặp gỡ. Đàn ông Nga thường đưa phụ nữ đến nhà hát hay rạp chiếu phim để xem các buổi biểu diễn đúng như lối sống yêu nghệ thuật của người Nga. Chính vì sự lịch thiệp này mà đa số phụ nữ Nga đều rất tự hào khi nói về đấng mày râu của nước mình. 

Một nước Nga thông minh

Nước Nga được coi là chiếc nôi của hệ thống giáo dục hàn lâm, nơi đào tạo nên những người tài giỏi trên tất cả các lĩnh vực. Hệ thống giáo dục của Nga không chỉ nổi tiếng từ những năm đầu của thế kỷ và đã duy trì đến nhiều năm sau này. Tại Nga, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và giáo dục được phục vụ miễn phí. Nếu một học sinh vượt qua kỳ thi tuyển sinh, các em vẫn có thể được đào tạo miễn phí ở bậc đại học. 

Người Nga thuộc top người dân có trình độ văn hóa cao. Nền tảng kiến thức chung của đa phần người dân đất nước này là rất tốt: Họ biết hầu như tất cả mọi thứ. Cũng giống như Việt Nam, ngôn ngữ nước ngoài được dạy kèm thêm là tiếng Anh, ngoài ra cũng có cả tiếng Pháp, tiếng Đức và tiếng Tây Ban Nha. Chương trình lịch sử được đưa vào giảng dạy đó là tìm hiểu về nước Nga, châu Âu và châu Mỹ. 

Trong các kỳ thi tuyển sinh tại các trường Đại học ở Nga, giám khảo ra đề sẽ chỉ chọn phần kiến thức thuộc khối trung học Phổ thông để làm đề thi. Các chương trình đại học và cao đẳng nhận sinh viên theo kết quả của các bài kiểm tra đầu vào này mà không dựa trên khả năng nhận thức học trên trường. Nga là một trong những quốc gia có trình độ học vấn cao nhất thế giới với hơn 40% tổng dân số có trình độ cao đẳng hoặc đại học. 

Tuy nhiên, kể từ khi thực hiện chính sách cải cách Perestroika, hệ thống giáo dục và chăm sóc y tế tại quốc gia này đang suy giảm. Một trong những nguyên nhân đối với vấn đề giáo dục tại Nga là nó luôn dựa trên lý thuyết nhưng lại kém chú trọng thực hành. Vì vậy, không lạ khi bạn thấy một sinh viên kỹ thuật ra trường sẽ làm việc bán hàng hay một sinh viên chuyên được đào tạo về hóa học lại làm nghề tiếp thị. Cũng không có gì bất ngờ khi một người có bằng đại học lại làm thư ký. Tại quốc gia này, có bằng Tiến sỹ cũng không phải là một điều gì đó quá long trọng, hay đó cũng không phải là lý do để giúp bạn có lợi thế hơn trong việc xin việc. 

Người Nga rất thông minh. Khi họ gặp phải những khó khăn và các vấn đề trong cuộc sống hàng ngày, họ rất nhanh có thể tìm ra cách giải quyết chúng mà không phải đi theo những lối vòng. Tuy nhiên, họ không quan tâm nhiều lắm đến luật pháp hay những quy tắc giao thông. Vậy nên, người Nga cũng có thể coi là một trong những kiểu người liều lĩnh nhất. 

Tiểu thuyết gia nổi tiếng, Lev Tolstoy của Nga từng nói: “Con người không phải là vì xinh đẹp nên đáng yêu mà là vì đáng yêu nên mới xinh đẹp”. Có lẽ đây là câu nói ông muốn dành tặng những con người quê hương mình, bởi sự lãng mạn, thông minh và lịch thiệp mà họ học được qua những trang sách, vần thơ hay giai điệu bay bổng từ những bản opera không lời đã vẽ nên tâm hồn của những con người Nga rất đỗi thuần thiện, nhân hậu, chất phác và dễ gần…

Hồng Tâm