Mỗi nước có một cách tiếp cận giáo dục và văn hóa khác nhau, nhưng rốt cuộc là môi trường học tập như thế nào tốt cho trẻ em? Trong những năm gần đây, phương pháp giáo dục xuất sắc của Phần Lan có thể trả lời câu hỏi này.
Thành tích của học sinh Phần Lan trong những năm gần đây gần như xếp hàng đầu thế giới. Nhưng trên thực tế chất lượng giáo dục của họ đã rất thấp vào năm 1970. Sau khi chính phủ có những nỗ lực cải cách, giáo dục đã dần dần tăng trưởng và có những thành tựu nổi bật như hiện nay. Vậy đâu là nguyên nhân?
Đạo diễn bộ phim tài liệu nổi tiếng “Bowling for Columbine“, ông Michael Moore đi thăm quan nền giáo dục của Phần Lan, nói chuyện với các giáo viên và học sinh, để tìm hiểu các lý do tại sao nghành giáo dục Phần Lan đạt được rất nhiều thành công.
Khi đạo diễn Michael Moore viếng thăm Bộ trưởng Bộ Giáo dục, điều bà nói khiến mọi người đều kinh ngạc, bà chỉ ra rằng lý do lớn nhất cho sự thành công của giáo dục Phần Lan là: “Trẻ em của chúng tôi không cần giao bài tập”. Họ tin rằng trẻ em nên được hưởng thụ thời thơ ấu của mình, tìm hiểu làm thế nào để tận hưởng cuộc sống.
Đạo diễn sốc hỏi: “Các em không làm bài tập về nhà của họ, sau đó chúng sẽ làm gì? Chẳng phải sẽ đi leo cây?”. Một giáo viên tiểu học trả lời: “Nếu các em muốn leo lên cây, để cho chúng leo lên đó! Vì khi leo cây, trẻ em có thể nhìn thấy côn trùng chưa từng thấy, ngày hôm sau đi học có thể chia sẻ với giáo viên.”
Giáo viên tiểu học Phần Lan cũng chỉ ra rằng thời gian lên lớp vào mỗi thứ hai chỉ có 3 giờ, mỗi tuần chỉ có 20 giờ học, trung bình bốn giờ một ngày trong lớp học, trong đó thậm chí bao gồm cả thời gian ăn trưa và thời gian ngoại khóa để cho phép các em khám phá và tận hưởng cuộc sống.
Hiệu trưởng trường tiểu học cho biết: bộ não con người có nhu cầu nghỉ ngơi, bởi vì nếu không ngừng nhồi nhét, nó sẽ dần dần mất đi khả năng học hỏi, mà sự thật cũng đã chứng minh trẻ em Phần Lan hoàn toàn học tốt hơn so với nhiều nước khác, thậm chí là dẫn đầu.
Chính sách giáo dục học Phần Lan là “Lấy trẻ em làm trung tâm”, học sinh có thể thảo luận với các kiến trúc sư để thiết kế cơ sở vật chất cần có những gì mà các em kỳ vọng, giảm thiểu những quy định cứng nhắc.
“Khi học sinh có thời gian để vui chơi, cùng học tập đạo lý làm người, các em sẽ có một nhân cách hoàn thiện và hạnh phúc.” Giáo viên Phần Lan cho biết họ chú ý hơn đến giáo dục nhân cách của học sinh, hy vọng mỗi cá nhân có thể học cách tôn trọng người khác, chăm sóc chính mình, sức ép học tập quá mức trái lại sẽ kìm hãm sự phát triển của trẻ.
Phương pháp giáo dục của Phần Lan đã tạo cảm hứng cho nhiều người trên thế giới. Một cư dân mạng của Mỹ chỉ ra: “Đây là lý do tại sao chất lượng giáo dục của Mỹ thấp, giáo dục Phần Lan cho phép học sinh phát triển cuộc sống độc lập, các em được lựa chọn những gì chúng muốn được đào tạo”. Cũng có người nói giáo dục của Phần Lan mặc dù tốt, nhưng các quốc gia khác để có thể tiếp cận được vẫn còn là một chặng đường dài, bởi Phần Lan trong vài thập kỷ đã một mực bồi dưỡng tư chất suy xét, mới có thể dạy theo năng khiếu của mỗi đứa trẻ.
Những cuộc phỏng vấn này đều có trong bộ phim tài liệu “Where to invade next” của đạo diễn Michael Moore dưới đây:
Giáo dục là ngoài việc truyền đạt kiến thức, còn là một giai đoạn quan trọng trong việc hình thành nhân cách, nhưng nhiều trường học thực dụng ngày càng chạy theo hiệu quả và lợi ích trước mắt mà xem nhẹ ý nghĩa chân chính của giáo dục mang lại. Tất nhiên, những điều này có nhiều mặt và do nhiều nhân tố quyết định. Nhưng sau khi có cái nhìn về giáo dục ở Phần Lan, không phải nội tâm bạn có rất nhiều ý tưởng?
Huy Hoàng
Xem thêm: