Sỏi mầm – cái tên chỉ nghe thôi sẽ khiến không ít người liên tưởng đến món mầm đá trong truyện Trạng Quỳnh, thế nhưng, đây lại là một món ăn đặc sản thơm ngon trong ẩm thực Hậu Giang và được giới sành ăn đánh giá rất cao.
Không ai biết rõ sỏi mầm có từ bao giờ nhưng món ăn này là đặc sản rất riêng chỉ có ở vùng sông nước Hậu Giang. Khi nghe đến cái tên “sỏi mầm” chắc hẳn ai cũng sẽ tò mò, thực chất cái tên này xuất phát từ cách chế biến chứ không phải nguyên liệu nấu ăn. Khi gọi sỏi mầm, thực khách sẽ được thưởng thức món thịt lợn rừng chế biến theo một cách đặc biệt. Mỗi suất ăn bao gồm 3-4 viên sỏi được nung thật nóng, dùng để nướng chín thịt heo rừng. Bởi thế, cũng có người gọi sỏi mầm là món thịt lợn rừng nướng sỏi.
Đối với người Hậu Giang, sỏi mầm tuy không phải món ăn cầu kỳ nhưng nếu thiếu đi sỏi thì món ăn sẽ mất đi hồn cốt của nó. Và để cho ra một món sỏi mầm hoàn chỉnh không thể thiếu nguyên liệu chính là thịt lợn rừng và đôi bàn tay tài hoa của người đầu bếp cùng các gia vị tẩm ướp thịt. Thịt phải là thịt lợn rừng được người dân tộc nuôi thả trên đồi núi, núi, trọng lượng chỉ độ từ 5- 15kg. Vì chỉ những con heo như thế mới cho ra được những miếng thịt thơm ngon, ít mỡ, thích hợp để làm món sỏi mầm.
Lợn sau khi giết mổ, được sơ chế và treo lên cho ráo nước. Theo kinh nghiệm của người Hậu Giang, để giữ nguyên vị đậm đà, tươi ngon của thịt thì không nên rửa nước mà thấm khô bằng khăn sạch. Làm như thế thịt sẽ không bị nhão mà giữ được độ săn chắc. Sau đó, đầu bếp sẽ thái thịt cho thật đều với độ mỏng vừa phải rồi ướp chung với các loại gia vị trong khoảng 15 phút để thịt thấm đều. Như vậy, nguyên liệu đã được chuẩn bị xong và phần nấu nướng sẽ do thực khách đảm nhận.
Sỏi mầm không chỉ lạ ở cái tên mà cách thưởng thức cũng rất đặc biệt. Món ăn được đưa ra bàn dần dần, đầu tiên là đĩa sỏi, những viên sỏi nung nóng già được đặt trên lá sung ở vị trí trung tâm đĩa, xung quanh là nhiều loại rau sống ăn kèm như: cải bắp thái sợi, xà lách, rau thơm, ớt tươi. Cuối cùng, đầu bếp mới mang lên đĩa thịt heo rừng đã ngấm gia vị.
Để thưởng thức, thực khách chỉ cần trải đều miếng thịt lên mặt sỏi để nướng, sức nóng từ viên sỏi sẽ giúp làm chín thịt. Nghe tiếng xèo xèo của sỏi nóng và mỡ từ thịt chảy xuống tới khi thấy hương thơm ngào ngạt theo làn khói mỏng len tới khứu giác là miếng thịt lợn đã vàng ươm, đượm mùi gia vị tẩm ướp vô cùng hấp dẫn.
Thịt sau khi nướng được cuốn với rau sống chấm cùng nước mắm chua cay ngọt. Vị ngọt thơm của thịt, vị mát của rau, vị chua dịu đậm đà của mắm ớt quyện với nhau, cùng không gian thoáng đãng vùng sông nước miền Tây đã tạo nên một món ăn đặc sắc trong bản đồ ẩm thực dân dã mà tinh tế, mộc mạc mà độc đáo của người Hậu Giang.
Cái ngon của sỏi mầm là sự tổng hợp từ cả vị thịt heo rừng dai thơm, ngọt, rau xanh mát, nước chấm đậm đà với sự thích thú của thực khách khi chờ đợi thịt chín trên sỏi. Nếu có dịp đến với Hậu Giang bạn đừng bỏ qua món ăn độc đáo nhưng vô cùng hấp dẫn này nhé.
Tâm Liên