Người La Mã cổ nổi danh về thói rượu chè bê tha và yến tiệc phung phí – dẫn tới thói nôn ợ tai tiếng, những câu chuyện đó phần lớn là giai thoại, hoặc được đưa ra như những thông điệp về đạo đức và cảnh báo về thói phung phí xa xỉ. Sự thực, cách ăn uống người La Mã cổ hoàn toàn khác hẳn.
Bữa ăn của người La Mã cổ trong suốt thời kỳ Đế quốc (753 đến 509 trước công nguyên) khá giống với chế độ ăn của người Hy Lạp cổ. Khá đơn giản và tương đối ít loại thực phẩm, người La Mã trong giai đoạn này chủ yếu ăn cháo yến mạch (gọi là puls) được nấu từ lúa mì, muối, dầu ôliu và rất nhiều loại gia vị. Họ còn ăn rau, trái cây, thịt, cá và hải sản và thường sử dụng dầu ôliu, muối, hạt tiêu cùng nhiều loại gia vị.
Các bữa ăn gồm có: jentaculum (bữa sáng), cena (bữa trưa) và vesperna (bữa tối). Trong bữa sáng người La Mã chỉ ăn nhẹ và thường ăn bánh mì với mật ong hoặc pho mát. Họ ăn nhiều vào bữa trưa và đây là bữa chính trong ngày, trong khi đó bữa tối gồm cả bữa ăn nhẹ vào buổi đêm.
Dưới thời kỳ Cộng hoà và thời kỳ Đế quốc, khi đế quốc La Mã đã bành trướng và trở nên giàu có hơn, nguồn thực phẩm vì thế cũng phong phú. Người La Mã được làm quen với nhiều loại thực phẩm và cách nấu nướng của các tỉnh thành. Bữa trưa có nhiều món hơn và chuyển dần sang buổi chiều (vào khoảng từ 2 đến 3 giờ chiều), các loại thực phẩm cũng đa dạng, và không còn bữa tối (bữa khuya nhẹ) nữa. Bữa trưa trong quá khứ được thay thế bằng một bữa ăn, tương tự như một bữa trưa nhẹ.
Bữa trưa, ban đầu thường chỉ có một món, trong thời kỳ Cộng hoà đã có tới hai món; món chính và món tráng miệng, gồm có hoa quả và hải sản. Vào cuối thời kỳ Cộng hoà, bữa trưa biến thành bữa ăn có ba món: món khai vị (gustatio), món chính (primae mensae) và món tráng miệng (secundae mensae).
Đứng, ngồi, nằm: những thói quen ăn uống biểu thị tầng lớp xã hội.
Có rất nhiều sự khác biệt trong thói quen ăn uống của tầng lớp bình dân và quý tộc và những khác biệt này trở nên ngày càng lớn hơn trong thời kỳ Cộng hoà và Đế quốc. Ví dụ, Người La Mã bình thường không có khả năng mua thịt và các thực phẩm lạ lùng đắt tiền từ các tỉnh thành. Họ thường ăn cháo yến mạch nấu từ lúa mì, muối, mỡ và nước (puls) cùng bánh mì rắc muối. Người giàu hơn cũng ăn cháo yến mạch nhưng có cho thêm rau, thịt, pho mát và nhiều loại gia vị khác.
Tầng lớp người La Mã bình dân (và nô lệ) ngồi ăn quanh một chiếc bàn trong khi những người giàu ngồi hoặc nằm tựa trên những chiếc trường kỷ trong một gian phòng gọi là triclinium.
Trong thời kỳ Cộng hoà và Đế quốc, tầng lớp trên có thói quen dùng bữa trưa vào buổi chiều và không còn ăn bữa tối hay bữa khuya. Những người La Mã bình dân không thể mua nổi dầu thắp đèn vào buổi tối và hay đi ngủ sớm để dậy đi làm vào sáng hôm sau. Họ vẫn dùng bữa trưa vào buổi trưa và dùng bữa tối hay bữa khuya ngay trước khi đi ngủ.
Họ không dùng loại bánh mì chúng ta thường biết
Bánh mì là loại thực phẩm chủ yếu thường được ăn với mật ong, dầu oliu, pho mát hay trứng, người La Mã cổ còn nhúng bánh mì vào rượu vang. Ở thành phố Pompeii, người ta đã phát hiện ra hơn 30 lò nướng bánh và nhiều cối xay để nghiền các loại hạt, điều này chứng tỏ rằng người La Mã cổ ăn nhiều bánh mì! Bánh mì thường là những ổ bánh dẹt hoặc hình tròn và được ăn với chút muối (không phải là bơ như chúng ta vẫn tưởng tượng).
Theo Ancient Origins
Xuân Dung
Xem thêm: