Từ thời xa xưa, khi chưa có thuốc, con người vẫn luôn phải đối diện với dịch bệnh, thương vong… Không cần đợi bạn chẩn đoán, cơ thể đã huy động các cơ chế tự chữa lành rồi.
Ví dụ như gãy bị xương, cơ thể sẽ nhanh chóng làm sạch vết thương bằng sự lưu thông của dòng máu, hình thành rào chắn để ngăn chặn sự xâm nhập của tác nhân gây bệnh, đưa các tế bào máu đến làm lành vết thương. Tuy nhiên, bạn không hề có ý thức về việc này. Nói cách khác, sự tự chữa lành này là tự động vì cơ thể chúng ta là một hệ thống tự điều chỉnh và có thể tự chữa lành được.
Trong từng giây chúng ta sống, các tế bào cơ thể vẫn đang hoạt động không ngừng để duy trì cân bằng nội môi – đó có thể là làm lành những vết cắt hoặc gãy xương hoặc loại bỏ các chất độc, vi khuẩn và các tác nhân gây hại khác.
Nếu là vậy, tại sao không phải lúc nào sức khỏe của chúng ta cũng tốt? Chính là stress và lối sống hiện đại đã ngăn cản hệ thống chữa bệnh tự nhiên, khiến nó không thể hoạt động một cách hiệu quả.
Vậy stress đã vô hiệu hóa quá trình tự chữa lành của cơ thể như thế nào?
Các nhà khoa học cho biết, hệ thống thần kinh của chúng ta có hai hệ thống: hệ thống đáp ứng được điều hòa bởi hệ thần kinh giao cảm, và hệ thống phản ứng được điều hòa bởi hệ thần kinh phó giao cảm.
Các đáp ứng với stress được phát triển để bảo vệ tổ tiên của chúng ta khỏi những nguy hiểm khẩn cấp như loài hổ răng kiếm chẳng hạn. Tất nhiên, những ngày này chúng ta không phải đối mặt với loài hổ. Tuy nhiên, các nhà khoa học ước tính rằng đáp ứng với stress của chúng ta được kích hoạt trung bình trên 50 lần một ngày! Bằng cách nào vậy? Hạch hạnh nhân ở não, phần não đáp ứng khẩn cấp, phân tích những thứ như áp lực công việc, lo lắng về tài chính, lo lắng về các mối quan hệ, trầm cảm cũng nguy hiểm như loài hổ.
Qua thời gian điều này sẽ ảnh hưởng không tốt đến cơ thể chúng ta. Cơ bắp suy nhược, hệ thống sinh sản bị gián đoạn, gây vô sinh, thậm chí là sẩy thai, hệ thống miễn dịch bị giảm một phần, và sự nhạy với đau của cơ thể tăng lên, đặc biệt là với đau đầu và đau lưng.
Cơ thể chúng ta cần nghỉ ngơi để tự hồi phục
Thực ra cơ thể chỉ có thể tự sửa chữa khi ở trong trạng thái nghỉ ngơi. Cách duy nhất để kích hoạt khả năng tự chữa lành của cơ thể chính là làm thư giãn hệ thần kinh. Khi bạn cảm thấy căng thẳng, hãy thử những kỹ thuật đã được khoa học chứng minh này.
- Nghe nhạc
Âm nhạc không chỉ cải thiện tâm trạng của chúng ta mà còn có nhiều tác dụng khác. Người Trung Quốc cổ xưa tạo ra âm nhạc để chữa bệnh, còn người hiện đại nay có liệu pháp âm nhạc.
Nghiên cứu cho thấy âm nhạc có thể giúp làm dịu các cơn đau mạn tính, giảm nhịp tim và huyết áp, giảm lo lắng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Âm nhạc rất hiệu quả trong việc tạo ra trạng thái thư giãn hoặc tràn đầy năng lượng cho người nghe, tùy thuộc vào nhịp điệu và cao độ. Nguyên tắc chung là, nếu bạn muốn thư giãn, bạn nên chọn bài hát có nhịp chậm, cao độ thấp và cường độ thấp, ví dụ như dòng nhạc New Age hoặc dòng nhạc cổ điển.
- Có một giấc ngủ ngon
Hầu hết các hoạt động sửa chữa và hồi phục cơ thể diễn ra khi chúng ta ngủ. Khi ngủ, năng lượng của cơ thể chỉ được sử dụng ở mức tối thiểu để duy trì chức năng của hệ thần kinh tự động (ví dụ chức năng tự động như nhịp tim) và thay vào đó nó dùng vào việc hồi phục cơ tim và mạch máu, duy trì cân bằng hormone và loại bỏ những chất độc hại.
Mặc dù thời gian ngủ cần thiết thay đổi tùy theo từng người, các chuyên gia khuyên bạn nên ngủ tám giờ một ngày. Một nghiên cứu của UCLA năm 2008 chỉ ra rằng chỉ cần một đêm có sự gián đoạn giấc ngủ có thể gây ra quá trình viêm tế bào – kèm theo bệnh tim mạch, viêm khớp, và nhiều bệnh khác.
- Ăn nhiều loại thức ăn lành mạnh
Bạn có thể cải thiện đáng kể khả năng tự phục hồi của cơ thể bằng một chế độ ăn lành mạnh và giàu chất dinh dưỡng. Cung cấp cho cơ thể chất dinh dưỡng có thể giúp tăng cường chức năng miễn dịch và làm giảm quá trình viêm, nguyên nhân chính của những cơn đau nhức hàng ngày như đau lưng, cổ và vai.
Chế độ ăn lành mạnh cũng có nghĩa là hạn chế tối thiểu việc sử dụng các loại thực phẩm chế biến sẵn, cũng như các chất phụ gia thực phẩm tổng hợp, chất bảo quản, chất tạo màu và hương vị. Chế độ ăn tốt nhất cho chúng ta là một chế độ ăn giàu rau quả và trái cây, ít hàm lượng chất béo động vật và các loại dầu bão hòa.
- Hãy vận động
Mặc dù cơn đau sẽ làm bạn khó tập thể dục, nhưng duy trì việc tập luyện là một trong những cách tốt nhất có thể giúp bạn cảm thấy tốt hơn. Tập thể dục có thể giúp bạn giảm cân, ngủ ngon hơn và cải thiện tâm trạng – những điều này có thể làm giảm đau. Tập thể dục giúp tăng cường cơ bắp, giảm đau khớp, và khôi phục sự phối hợp và cân bằng.
Chúng ta nên bắt đầu với các bài tập có mức độ tác động thấp, như đi bộ, bơi lội, và các động tác nhẹ nhàng như khí công, thái cực quyền hoặc yoga.
- Thiền định
Thiền định có thể làm giảm đau đang kể. Các nghiên cứu cho thấy thiền định giúp tăng khả năng chịu đựng cơn đau và mức độ hoạt động, làm giảm lo lắng, căng thẳng, trầm cảm, và mức độ sử dụng thuốc giảm đau.
Để thực hành thiền, hãy dành một khoảng thời gian mỗi ngày, có thể chỉ cần 10 phút thôi. Một nghiên cứu gần đây về mức độ nhận thức cơn đau và các kỹ thuật luyện tập tinh thần khác nhau cho thấy rằng việc luyện tập thiền định ngắn có thể có tác động tích cực và lâu dài đến cơn đau.
Khi dành thời gian để thực hành những kỹ thuật này, bạn sẽ giảm được căng thẳng, hỗ trợ cơ thể và tâm trí của bạn cũng như nâng cao quá trình tự phục hồi.
Bạn đã có đủ động lực để hành động chưa? Bạn sẽ làm gì để giảm những căng thẳng trong cơ thể và tạo cảm giác thư giản để cơ thể bạn có thể tự chữa lành?
Cao Sơn – Song Hoài
Xem thêm:
- 9 ‘sở thích ăn uống đạm bạc’ để sống lâu sống khoẻ
- Quốc y đại sư: chăm sóc ngũ tạng kiện toàn, sống lâu sống khoẻ
- Khí công khác gì thể dục? Tại sao chỉ có một bộ động tác nhưng trị được nhiều bệnh khác nhau?
Chuyên mục Sức khỏe, thời báo Đại Kỷ Nguyên nỗ lực mang đến cho bạn đọc những thông tin chính xác và bổ ích nhất. Tuy nhiên khoa học về thân thể người thật rộng lớn và còn nhiều điều y học chưa nhận thức đến được, do đó, các bài viết tại đây chỉ mang tính chất tham khảo. Mọi việc chẩn đoán, điều trị bệnh hay các tình trạng sức khỏe và làm đẹp cần phải có ý kiến các chuyên gia y tế được cấp phép.