Cơ thể sẽ ra sao nếu có những cục máu đông (huyết khối) trong lòng mạch máu? Chúng sẽ theo dòng máu chảy về các động mạch nhỏ hơn và lấp kín lòng mạch, khiến máu không lưu thông được, từ đó gây nên nhiều bệnh nguy hiểm: nhồi máu cơ tim, nhồi máu não, phổi, đột tử…
Khi các mạch máu bị bít kín, các vùng mô tương ứng sẽ lâm vào trạng thái nguy hiểm vì không được cung cấp oxi và dưỡng chất, bắt đầu cho nhiều vấn đề sức khỏe.
Có nhiều loại huyết khối khác nhau, tuy nhiên huyết khối tĩnh mạch sâu là rất phổ biến, đặc biệt là huyết khối tĩnh mạch chi dưới. Tại Mỹ, huyết khối tĩnh mạch sâu gây tử vong nhiều hơn bệnh AIDS, ung thư vú và tai nạn giao thông cộng lại. Theo nghiên cứu thì tỷ lệ huyết khối tĩnh mạch sâu ở Việt Nam cũng không thấp, có đến 22% bệnh nhân bị huyết khối tĩnh mạch sâu dù không có triệu chứng gì của bệnh.
Nhận diện các yếu tố nguy cơ phổ biến dẫn đến hình thành huyết khối sẽ giúp bạn phòng tránh được vấn đề này.
Các yếu tố nguy cơ phổ biến dẫn đến hình thành huyết khối
1. Ngồi lâu
Ngồi lâu, có thể là khi ngồi máy bay, khi lái xe, xem tivi hay ngồi trước máy tính hàng tiếng đồng hồ tại công sở hay ở nhà đều góp phần gây nên huyết khối. Theo các chuyên gia, thì đứng dậy và vận động sau mỗi 30-45 phút ngồi là rất cần thiết. Sử dụng các cơ chân có tác dụng giúp cho máu tĩnh mạch được lưu thông tốt hơn, do đó giảm nguy cơ hình thành máu đông.
2. Mang thai
Khi mang thai, lượng estrogen trong cơ thể tăng hơn bình thường, làm tăng lượng yếu tố đông máu, và tăng khả năng hình thành cục máu đông. Bên cạnh đó, mang thai cũng làm tăng áp lực tĩnh mạch vùng khung chậu và chân, cũng góp phần làm tăng nguy cơ. Nguy cơ hình thành máu đông có thể kéo dài đến 6 tuần sau sinh. Vậy nên bạn cần tích cực vận động, như đi bộ, tập yoga, cả trong và sau khi mang thai.
3. Trọng lượng và chiều cao
Béo phì là một yếu tố nguy cơ cao dẫn đến huyết khối ở tĩnh mạch chi dưới. Bạn nên giữ chỉ số BMI (được tính bằng cân nặng trên bình phương chiều cao) trong khoảng từ 18,5 đến 24,9.
4. Nhịp tim không đều
Bạn có thể có hoặc không nhận biết được nhịp tim mình có đều hay không, dù trong nhiều trường hợp nhịp tim không đều không biểu hiện ra triệu chứng, và thường không được phát hiện, nhưng nó làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Nếu bắt mạch và thấy mạch đập không đều, bạn cần đi kiểm tra để phát hiện các rối loạn nhịp và điều trị nếu cần thiết.
5. Thuốc tránh thai
Estrogen và progestin trong một số loại thuốc tránh thai dùng đường uống cũng làm tăng các yếu tố đông máu. Bên cạnh đó, thuốc tránh thai còn nhiều tác dụng phụ khác, bạn có thể tìm hiểu thêm trong bài Nguy cơ từ thuốc tránh thai không chỉ là ung thư.
6. Ung thư
Một số loại ung thư cũng làm tăng các chất gây đông máu, dẫn đến tăng khả năng hình thành cục máu đông. Ung thư não, tụy, phổi, đại tràng, buồng trứng, dạ dày, thận là những ung thư có nguy cơ gây huyết khối tĩnh mạch sâu cao nhất. Đồng thời một số liệu pháp hóa trị và thuốc điều trị ung thư cũng làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
7. Hút thuốc
Một số chất trong thuốc lá làm tổn thương thành mạch, do đó làm tăng khả năng hình thành cục máu đông.
8. Chấn thương chân
Bất kỳ chấn thương chân nào cũng có thể làm hình thành cục máu đông ở tĩnh mạch sâu chi dưới, do làm tổn thương thành mạch.
9. Tuổi tác
Mặc dù huyết khối tĩnh mạch sâu có thể xảy ra ở bất kỳ lứa tuổi nào, nhưng nhìn chung tuổi càng cao thì nguy cơ sẽ tăng lên, đặc biệt là đối với những người trên 60 tuổi. Mặc dù lão hóa là một quá trình tự nhiên, nhưng chế độ ăn uống, vận động phù hợp kết hợp với lối sống lành mạnh có thể giúp bạn phòng ngừa được rất nhiều bệnh tật.
Đại Hải tổng hợp
Xem thêm: