Lá khế quen thuộc với nhiều người nhưng không phải ai cũng biết nó có thể ngăn chặn được các cơn ngứa khủng khiếp của bệnh mề đay, dị ứng đáng ghét.
Mề đay là bệnh lý ngoài da do các nguyên nhân dị ứng gây nên. Đặc trưng của nó là nổi lên những mảng đỏ phù nề, có kích thước to nhỏ khác nhau. Theo Đông y, bệnh mề đay mẩn ngứa xuất hiện từ hai căn nguyên chính:
Một là, do các yếu tố ngoại tà (phong, hàn, nhiệt) xâm nhập vào cơ thể. Chúng hình thành nên các bệnh lý phong nhiệt, phong hàn rồi sau đó xuất tiết qua da.
Hai là, do cơ thể bị tích tụ phong độc trong quá trình ăn uống, gan không đào thải được hết, sau đó ứ đọng lại mà sinh bệnh.
Theo y học cổ truyền, dị ứng, mẩn ngứa, mề đay khởi phát là do cơ thể tích tụ nhiều nhiệt nóng, chức năng thải độc của gan lại kém nên dẫn đến tích tụ dưới da gây ngứa. Vì vậy, nguyên tắc điều trị bệnh là làm mát và giải độc gan, tiêu trừ ung thũng, bổ phế… để trị tận gốc qua đó hạn chế tối đa nguy cơ tái phát.
Trong khi đó, lá khế vị chát tính lạnh, có tác dụng tán nhiệt độc, lợi tiểu, nên rất thích hợp dùng chữa các chứng lở ngứa, mẩn đỏ trên da, ung nhọt do huyết nhiệt. Ngoài ra, vị thuốc này còn giúp giải nhiệt, phòng chống bị nổi nhọt gây ngứa.
Tên khoa học của khế là Averrhoa, được lấy tên của thầy thuốc Ả rập, chính là người đã phát hiện ra khế là loại thảo dược chữa nhiều bệnh. Ông viết “Lá khế dùng trộn với hồ tiêu, giã nhỏ đắp lên người làm toát mồ hôi, xua tan sự rã rời, bải hoải; chữa bệnh ngứa nếu đắp khi còn nóng, kích thích hoạt động của mắt, dùng cho phụ nữ sau khi sinh, chữa ho, chữa sưng.”
Trong y học cổ truyền thường sử dụng khế chua để chữa bệnh. Quả khế vị chua và ngọt, tính bình; có tác dụng tiêu viêm, lợi tiểu, làm long đờm và tiết nước bọt. Rễ khế vị chua, tính bình; có tác dụng trừ phong thấp, giảm đau. Thân và lá vị chua, tính bình; có tác dụng tiêu viêm, lợi tiểu. Hoa vị ngọt, tính bình. Vậy làm thế nào để tiêu trừ mẩn ngứa, nổi mề đay bằng lá khế?
Bài thuốc dân gian
Theo kinh nghiệm dân gian, khi bị mề đay, dị ứng, mẩn ngứa xuất hiện, bệnh nhân có thể cắt đứt cơn ngứa rất nhanh nhờ dùng lá khế theo các cách sau:
Đun lá khế tắm
Dùng khoảng 200g lá khế rửa sạch sau đó vò nát hoặc đập dập, đem đun sôi khoảng 5 phút với 3 lít nước. Khi đun cần cho thêm vào 1 /2 thìa muối để tăng hiệu quả trị bệnh. Sau đó, lấy làm nước tắm rồi lau khô bằng khăn. Còn phần bã của lá khế thì chà xát nhẹ nhàng lên vùng da bị bệnh có thể giúp giảm bớt sưng phù và hết ngứa nhanh chóng.
Một cách nấu nước khác cũng có thể tham khảo thêm đó là dùng 20g lá khế tươi kết hợp với lá thông, lá long não, lá thanh hao cũng lượng là 20g rửa sạch nấu thành nước tắm. Tác dụng chủ yếu của long não là làm hưng phấn trung khu thần kinh, tăng cường hô hấp và tuần hoàn. Còn khi bôi vào da có thể kích thích và diệt khuẩn, có cảm giác tê mát, thoải mái. Tác dụng chính của cây thanh hao là giết nguyên trùng sốt rét trong hồng cầu, hạ nhiệt và ức chế tế bào nấm ngoài da. Chất tinh dầu có thể giúp cơ thể thoải mái, thư giãn đầu óc, lá thanh hao còn có thể chống được muỗi nếu được dùng bôi ngoài da.
Lá khế sao nóng đắp lên da
Đây là cách đơn giản nhất, chỉ cần lấy 1 nắm tay lá khế tươi rửa nhiều lần dưới vòi nước sạch để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn sau đó để ráo nước. Bắt một cái chảo lên bếp, đợi lúc chảo ấm lên thì cho vào rang ở nhiệt độ vừa phải để tránh khi sử dụng làm bỏng da. Khi thấy lá bắt đầu heo héo thì tắt lửa, lấy chà xát lên vùng da nổi mề đay, dị ứng, mẩn ngứa. Lưu ý, lúc vừa mới sao lá xong thì nên để lá nguội bớt rồi hãy dùng để chà lên da, nếu không sẽ bị phỏng dẫn đến nhiễm trùng nặng hơn.
Đun nước uống
Không chỉ dùng lá khế bên ngoài cơ thể để trị bệnh mà loại lá cây này còn có thể dùng để uống. Theo y học cổ truyền, các bệnh ngoài da như mề đay, mẩn ngứa thường xuyên xuất hiện có thể là do nguyên nhân từ bên trong cơ thể, nhất là gan thận bị suy yếu, chức năng giải độc bị suy giảm gây tích tụ chất độc bên trong cơ thể. Vì vậy, loại lá này có tác dụng thanh nhiệt giải độc nên khi uống vào sẽ giúp cơ thể đẩy độc tố ra ngoài, cải thiện tình trạng bệnh tránh tái phát.
Cách thực hiện: Dùng vài lá khế, rửa thật sạch, vò nát, rồi đem nấu với lượng nước vừa đủ, sau đó lọc lấy nước uống. Uống nước này liên tục trong vài ngày thay nước lọc có thể giúp giảm ngứa nhanh chóng.
Hoặc có thể dùng lá, vỏ và rễ của loại cây này rửa sạch, với lượng bằng nhau cho vào ấm sắc uống thay nước cũng có thể hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả.
Lưu ý khi trị nổi mề đay bằng lá khế
Tuy có công dụng trị mề đay, mẩn ngứa nhưng có một vài lưu ý khi dùng như sau:
- Lá khế thường có rất nhiều sâu bọ, nếu không chú ý có thể hái phải phần lá có sâu bọ hay côn trùng. Vì vậy khi hái lá cần quan sát kỹ mặt trên và cả mặt dưới lá để không hái nhầm lá nhiều sâu bọ làm bệnh tình nặng thêm.
- Nên thử trước trên một vùng da nhỏ để xem có phản ứng gì khác thường không rồi mới dùng tắm để trị bệnh. Nếu có dị ứng hay khó chịu gì thì tốt nhất nên thôi, không dùng cách này.
- Trong lúc dùng lá để chữa mề đay thì không nên dùng thêm bất cứ một loại thuốc nào khác vì có thể gây phản ứng giữa hai loại thuốc, không những không chữa được bệnh mà còn gây ra nhiều bệnh phiền toái hơn.
- Khi dùng lá khế trị mề đay cho trẻ em thì không nên lấy lá khế chà xát lên da bé, vì da khá mong manh, chà như vậy có thể bị trầy xước. Ngoài ra không tắm nước lá khế cho trẻ em nhiều lần, vì có thể làm xỉn màu da.
Kiên Định