Bí ẩn chế độ ăn Địa Trung Hải: Dầu ô liu nuôi dưỡng não như thế nào?

Dầu oliu là sản phẩm quen thuộc với nhiều người, đặc biệt là chị em phụ nữ. Không chỉ nổi tiếng trong việc chăm sóc tóc và da, nó còn có nhiều tác dụng khác đối với tim mạch và não bộ.

Dầu oliu hay olive là loại dầu thu được từ cây oliu, một loại cây truyền thống của vùng Địa Trung Hải với lịch sử lâu đời. Nó chủ yếu được tạo thành từ hầu hết các axit béo không bão hòa đơn, trong đó quan trọng nhất là axit oleic. Axit oleic được biết là cực kỳ tốt cho sức khỏe tim mạch và có khả năng chống lại các tổn thương gốc tự do (hoặc stress oxy hóa). Điều này đặc biệt đúng khi so sánh với các hợp chất được tìm thấy trong nhiều loại dầu thực vật tinh chế, trans fats hoặc chất béo hydro hóa. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, trong một thìa canh dầu ôliu nguyên chất có chứa: (1 thìa canh = 1 tablespoon (viết tắt là tbsp hay tbs) = 15ml)

– 119 calo

– 14 g chất béo (9,8 trong số đó là axit béo không bão hòa đơn)

– Không chứa đường, carbohydrat và protein

– 8 mcg vitamin K (10% Daily Value – DV – giá trị hàng ngày)

– 2 mg vitamin E (10% DV)

Chế độ ăn nhiều dầu oliu nguyên chất của các quốc gia vùng Địa Trung Hải, có mối liên quan đến tỉ lệ thấp mắc các bệnh tim mạch, xơ vữa động mạch và ung thư. Gần đây hợp chất phenolic có trong dầu oliu được quan tâm đặc biệt. Nó có tác động tích cực trên một vài chỉ số sức khỏe bao gồm lipoprotein huyết tương, tổn thương oxy hóa, các dấu hiệu viêm, tiểu cầu, chức năng tế bào và hoạt tính kháng khuẩn. Đặc biệt đây là thực phẩm nuôi dưỡng não bộ hiệu quả, cụ thể bao gồm:

1. Giảm nguy cơ trầm cảm

Chất béo tốt trong đó có dầu oliu, có tác dụng cân bằng hormone, chống viêm, có thể ngăn ngừa rối loạn chức năng dẫn truyền thần kinh. Chế độ ăn ít chất béo thường liên quan đến tỷ lệ trầm cảm và lo âu cao hơn. Rối loạn tâm trạng hoặc rối loạn nhận thức có thể xảy ra khi não không có đủ lượng “hormone hạnh phúc” như serotonin hoặc dopamine, những tín hiệu hóa học quan trọng cần thiết cho việc điều chỉnh tâm trạng, ngủ ngon và tư duy.

Một nghiên cứu năm 2011 được tiến hành bởi Đại học Las Palmas ở Tây Ban Nha cho thấy, lượng chất béo không bão hòa đơn và đa có mối quan hệ nghịch với nguy cơ trầm cảm. Đồng thời, mức tiêu thụ trans fats và nguy cơ trầm cảm có mối quan hệ tuyến tính, tiêu thụ trans fats nhiều hơn và mức PUFA, MUFA thấp hơn có thể tăng nguy cơ phải đối mặt với các rối loạn tâm trạng và điều trị trầm cảm. (PUFA – Polyunsaturated fatty acids hay axit béo không bão hòa đa nối đôi, là các axit béo cơ thể con người không thể tự tổng hợp được. MUFA (MUFAs) là Monounsaturated fats – chất béo đơn không bão hòa có nguồn gốc từ thực vật).

2. Chứa nồng độ cao các vitamin thiết yếu tốt cho não

Hàm lượng vitamin E và K chứa trong dầu ô liu rất phong phú. Vitamin E là chất chống oxy hóa hiệu quả giúp bảo vệ não khỏi tổn thương của các gốc tự do, lại có thể hỗ trợ giúp tinh thần không bị suy nhược. Đặc biệt với sự tồn tại đồng thời của vitamin C, có thể hỗ trợ giúp tăng cường trí nhớ và giảm đáng kể nguy cơ mắc Alzheimer. Ngoài ra, vitamin E cũng có thể phân phối lại nguồn cấp máu lên não sau đột quỵ từ đó làm giảm tổn thương.

Vitamin K chủ yếu được tìm thấy trong các loại rau lá xanh, nhưng nếu không hấp thụ đủ, có thể hấp thụ lượng này từ dầu ô liu. Vitamin K hỗ trợ giúp giữ cho bộ não minh mẫn và cải thiện tốc độ phản ứng của não bộ khi bạn già đi. Đồng thời nó cũng có thể cải thiện khả năng ghi nhớ các từ đơn, một vấn đề lớn đối với người cao tuổi. Theo các chuyên gia, vitamin K có vai trò chính trong việc ngăn ngừa bệnh Alzheimer vì xét nghiệm của những bệnh nhân này thường cho thấy thiếu hụt vitamin K.

3. Chống oxy hóa cao

Não cần rất nhiều oxy để có thể hoạt động bình thường, hàm lượng này chiếm 20% tổng lượng của toàn thân, do đó rất dễ bị tổn thương do các gốc tự do gây ra. Giống như một quả táo sau khi cắt sẽ bị thâm và các tế bào não cũng sẽ bị tổn thương do quá trình oxy hóa như vậy.

Chất chống oxy hóa tự nhiên được gọi là polyphenol trong dầu ôliu rất cao, và nó chứa hơn 30 hợp chất phenolic, tất cả đều là chất chống oxy hóa hiệu quả và chất tẩy gốc tự do. Hợp chất này đóng một vai trò quan trọng trong việc giữ cho dầu đóng chai luôn tươi mới.

4. Cải thiện hai loại vật chất hóa học quan trọng trong não

Dầu oliu có thể hỗ trợ giúp nâng cao mức độ của hai chất BDNF và NGF. BDNF là một loại protein kích thích sự hình thành các tế bào não mới, loại bỏ các tác động tiêu cực căng thẳng lên não. BDNF là hormone tăng trưởng chịu trách nhiệm về chức năng của não bộ. NGF là các hóa chất não quan trọng giúp thúc đẩy sự tăng trưởng của tế bào, phục hồi và truyền tải tín hiệu thông tin thị giác và âm thanh.

5. Bảo vệ não khỏi các bệnh thoái hóa

Axit béo không bão hòa đơn trong dầu ô liu có thể làm tăng trí nhớ của người già và chức năng nhận thức của những người ở các độ tuổi khác nhau. Sau khi ăn chế độ ăn Địa Trung Hải với hàm lượng dầu ô liu cao, nguy cơ mắc bệnh mất trí nhớ giảm 40%. Hàm lượng hoạt chất tiêu diệt ung thư Oleocanthal phong phú trong dầu oliu có thể vượt qua hàng rào máu não và loại bỏ beta-amyloid liên quan đến bệnh Alzheimer.

Bộ não chủ yếu được tạo thành từ các axit béo và nó yêu cầu một lượng nhiều vừa phải chất béo để thực hiện các nhiệm vụ, điều chỉnh tâm trạng và suy nghĩ sáng suốt. Giống như các nguồn chất béo tốt khác, dầu oliu được coi là một loại thuốc tự nhiên tốt cho não giúp cải thiện sự tập trung và trí nhớ.

Oleocanthal là một dưỡng chất thiên nhiên có trong dầu oliu nguyên chất. Trong các thí nghiệm trên cơ thể chuột, các nhà nghiên cứu đã khám phá ra rằng oleocanthal tạo điều kiện cho các protein bất thường gây bệnh Alzheimer di chuyển ra khỏi não bộ.

Một nghiên cứu khác cũng kết luận thêm được một tác dụng của dầu oliu: Khi sử dụng dầu nguyên chất chứa oleocanthal kết hợp cùng với chế độ ăn uống ở vùng Địa Trung Hải có thể giảm nguy cơ mắc những bệnh như rối loạn tăng động giảm chú ý và các bệnh sa sút trí tuệ gây thoái hóa thần kinh.

Kiên Định
Nguồn tham khảo: Secretchina