Bức xạ điện từ phát ra từ điện thoại di động, thiết bị phát/nhận wifi liệu có gây ung thư là chủ đề tranh luận trong giới học thuật nhiều năm qua. Dựa trên các bằng chứng khoa học được công bố trong vài năm trở lại đây, nguyên cố vấn cấp cao của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho rằng chúng ta “đang phớt lờ hiểm họa tương lai”.
Trả lời tờ Mirror (Anh), Giáo sư Anthony Miller của trường đại học Toronto, Canada cho rằng bức xạ điện từ nên được xếp ngang hàng với thuốc lá và ami-ăng theo phân loại tác nhân gây ung thư của WHO.
Giáo sư Miller từng là giám đốc đơn vị dịch tễ trực thuộc Hiệp Hội Nghiên cứu Ung thư Canada. Ông cũng từng nắm giữ những chức vị hàng đầu trong WHO và Trung tâm nghiên cứu Ung thư Đức.
Ông là một trong số nhiều nhà khoa học hàng đầu lên tiếng cảnh báo về bức xạ sóng điện từ đang hiện diện ở khắp mọi nơi, có thể gây thảm họa ung thư trong tương lai, trong đó trẻ em là nhóm chịu tác động mạnh mẽ nhất.
Cuộc thử nghiệm quy mô lớn
Ngay lúc này đây, chúng ta thực sự đang tiến hành cuộc thí nghiệm quy mô lớn mà đối tượng… chính là bản thân nhân loại. Có một thực tế rằng trước đây cơ thể người chưa từng phải tiếp xúc với loại bức xạ như hiện nay.
Bức xạ điện từ phát ra từ nhiều nguồn khác nhau, có thể từ điện thoại hay sóng wifi, mạnh gấp hàng tỷ lần trường điện từ tự nhiên mà các tế bào sống sinh trưởng và phát triển trong hàng triệu năm qua. Dù lượng bức xạ điện từ trong một căn phòng “đầy” sóng wifi sẽ nhỏ hơn nhiều so với khi đặt điện thoại cạnh đầu. Nhưng chúng ta đang “chìm” trong biển wifi gần như mọi lúc, mọi nơi, ngay cả khi ngủ.
Điều đáng lo ngại là chúng ta chưa biết kết quả thí nghiệm sẽ ra sao. Đó là bởi yếu tố thời gian: nhân loại tiếp xúc với bức xạ điện từ trên diện rộng mới chỉ gần đây, còn ung thư cần hàng thập kỷ để hình thành. Một phần cũng là vì còn ít nghiên cứu trong lĩnh vực này.
Hàng tỷ người trên thế giới đang chìm ngập trong bức xạ điện từ. Nếu bức xạ điện từ thực sự có khả năng gây ung thư, dù là tỷ lệ rất nhỏ, cũng sẽ là thảm họa thực sự.
“Bức xạ từ điện thoại di động và các thiết bị không dây có thể gây những biến đổi DNA và dẫn đến ung thư ở các động vật thí nghiệm”
-GS Miller –
Hầu hết các nghiên cứu đến từ điện thoại, thiết bị phát ra lượng tương đối lớn bức xạ khi đàm thoại, xem video trực tuyến. Một số nghiên cứu cho kết quả bức xạ điện từ không gây ung thư, nhưng phần lớn chúng đều là nghiên cứu ngắn hạn, người tham gia không sử dụng điện thoại đủ lâu (nhìn chung là dưới 10 năm) để gây ung thư.
Ở chiều ngược lại, nghiên cứu của Thụy Điển phát hiện người tiếp xúc với điện thoại từ 10 năm trở lên có nguy cơ mắc u não lành tính cao gấp đôi tại bên não họ thường nghe điện thoại. Phát hiện trên còn được củng cố thêm bởi nghiên cứu quy mô lớn với hàng ngàn người ở hơn chục quốc gia, thực hiện bởi cơ quan ung thư hàng đầu thế giới – Cơ quan nghiên cứu Ung thư thuộc WHO (IARC).
Năm 2011, các nghiên cứu khiến cơ quan này kết luận rằng bức xạ điện từ có thể gây ung thư trên người. Tức là không thể loại bỏ mối liên kết giữa bức xạ điện thoại và ung thư. Còn GS Miller tin rằng theo nhiều nghiên cứu mới trong 7 năm trở lại đây, cơ quan trực thuộc WHO nên xem xét lại đánh giá của mình và xếp bức xạ điện từ vào nhóm I: chắc chắn gây ung thư. Các nghiên cứu đã phát hiện mối liên hệ giữa điện thoại di động với ung thư tuyến nước bọt, u thần kinh thính giác.
Điều khiến GS Miller và nhiều nhà khoa học hàng đầu khác thêm quan ngại, là các bằng chứng cho thấy điện thoại gây ung thư có thể chỉ hé lộ phần nổi của tảng băng chìm về mức độ nguy hiểm của bức xạ điện từ.
Ung thư không phải mối lo duy nhất khi nói đến bức xạ điện từ. Một số học giả đưa ra các bằng chứng cho thấy bức xạ điện từ “dày đặc” có thể liên quan đến suy tim, vô sinh nam, tự kỷ, suy giảm chức năng nhận thức, tổn thương nhiễm sắc thể và DNA, cùng nhiều bệnh khác.
Bên cạnh đó số liệu thống kê cho thấy cứ 100 người thì có 3 người đặc biệt nhạy cảm với sóng điện từ, khiến họ bị đau đầu, ù tai, đau ngực và khó ngủ. Tuy nhiên cần phải nhấn mạnh rằng, tất cả bằng chứng hiện có chỉ là mối liên hệ dựa trên các nghiên cứu dịch tễ (nghiên cứu quan sát), các nhà khoa học chưa có bằng chứng khẳng định chắc chắn bức xạ điện từ gây ung thư trên người.
Tương lai bất định
Mặc dù chúng ta chưa thể khẳng định mức độ nguy hiểm của bức xạ điện tử, nhưng trẻ em chắc chắn sẽ là nhóm có nguy cơ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Hệ thần kinh non nớt của trẻ dễ bị tổn thương khi đang trong giai đoạn phát triển. Hộp sọ trẻ còn mỏng khiến bức xạ dễ đi qua.
Đồng thời so với thế hệ cha anh, trẻ nhỏ còn nhiều thập kỷ chờ đợi ở phía trước, nên tổng thời gian phơi nhiễm trong đời trẻ sẽ dài hơn nhiều.
Ngày càng nhiều quốc gia chấp nhận “lùi bước” trong tiến bộ công nghệ như vũ bão để bảo vệ các mầm non tương lai. Pháp đã cấm wifi tại trường mầm non, và hạn chế sử dụng wifi để dạy trẻ dưới 11 tuổi. Nước này cũng cấm điện thoại di động tại mọi trường học, một phần là vì nguyên nhân điện thoại làm xao lãng khả năng học tập.
Chúng ta không thể phớt lờ mà phải nhanh chóng hành động để giảm bức xạ từ mọi nguồn đến mức thấp có thể đạt được một cách hợp lý, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ”
-GS Anthony Miller-
Đảo Síp, Israel cấm wifi tại nhà trẻ. Một số nơi tại Mỹ, Bỉ và Ý cũng hạn chế và loại bỏ wifi tại trường học. Một số nơi dùng dây mạng để kết nối cho các thiết bị thay vì dùng wifi.
Nửa đầu thế kỷ trước, thuốc lá từng được ngành công nghiệp quảng cáo rầm rộ là an toàn và có lợi cho sức khỏe. Lời cảnh báo từ những nghiên cứu đầu tiên đã bị xem nhẹ. Phải đến vài chục năm sau, khi thống kê cho thấy người hút thuốc có tỷ lệ mắc ung thư cao hơn rõ rệt, tác hại của thuốc lá mới được nghiên cứu kỹ và công nhận phổ biến. Với thuốc lá, chúng ta đã từng không hành động và hy vọng vào một kết quả tốt đẹp, để rồi tuột mất nhiều sinh mạng.
Khoa học hiện đại chập chững bước đi từ con số không, phát triển thần tốc trong vài chục năm trở lại đây, con đường hướng lên không phải là một đường thẳng tắp, từng có những khúc quặt, từng có những ngã rẽ, và cả những lúc chệch hướng. Luôn có nhiều ẩn đố chưa lời giải đặt ra cho chúng ta.
Không bậc cha mẹ nào muốn đánh cược tương lai của con trẻ. Đứng trước gương, chúng ta có thể sửa soạn cho chỉnh tề, lấy lịch sử làm gương, nhân loại có thể tránh khỏi những sai lầm đáng tiếc. Và như GS Miller từng phát biểu trong một hội nghị, “chúng ta đang phớt lờ hiểm họa trong tương lai”
Trong trường hợp bạn lo ngại về tác hại của bức xạ điện từ, dưới đây là một số lời khuyên giúp giảm tiếp xúc tối đa:
Giữ khoảng cách: hãy giữ khoảng cách xa nhất có thể với điện thoại, laptop hay bộ phát wifi; sử dụng tai nghe khi đàm thoại.
Đặt bộ phát wifi ở xa phòng ngủ, xa vị trí bạn thường xuyên sinh hoạt và làm việc. Hạn chế đặt các thiết bị điện tử trong phòng ngủ.
Bật chế độ máy bay, tắt kết nối wifi, kết nối 3G và kết nối bluetooh khi không cần dùng. Tắt bộ phát wifi khi không cần thiết, đặc biệt là lúc ngủ.
Nên sử dụng dây mạng để kết nối internet cho máy tính, laptop.
Đặc biệt lưu ý trẻ em là nhóm chịu ảnh hưởng mạnh nhất, do đó trẻ không nên sử dụng điện thoại di động trừ trường hợp khẩn cấp. Giữ khoảng cách tối đa giữa trẻ và các thiết bị không dây. Bên cạnh đó cha mẹ và người thân cũng cần lưu ý không sử dụng điện thoại, laptop khi ở gần trẻ.
Đại Hải