Sự đa dạng của các loại Nhân sâm trên thị trường khiến người tiêu dùng rất khó phân biệt đâu là thật, đâu là giả mỗi khi cần mua. Những kinh nghiệm dưới đây sẽ là chìa khoá giúp bạn có sự lựa chọn chính xác hơn khi ra thị trường nhân sâm.
Nhân sâm là rễ của cây Nhân sâm có tên khoa học là Panax gingsen C.A.Mey. Nhân sâm có nhiều loại, nếu căn cứ vào nguồn khai thác thì Nhân sâm bao gồm Sâm rừng và Sâm vườn; nếu căn cứ vào nguồn gốc địa lý thì có Sâm Trung Quốc, Sâm Triều Tiên, Sâm Việt Nam..; nếu căn cứ vào cách thức chế biến thì có Sinh sái sâm, Đại lực sâm, Hồng sâm, Bạch sâm… ngoài ra còn có Sâm trà, Sâm lát… tuỳ theo công nghệ bào chế. Bên cạnh những phẩm chất và công dụng chung, mỗi loại Nhân sâm lại có những đặc tính và năng lực riêng.
Đặc điểm của nhân sâm rừng?
Nhân sâm rừng là loại mọc hoang, chất lượng tốt. Rễ ngắn và thô, dài bằng hoặc ngắn hơn thân rễ một chút, thường có hai nhánh rễ chính, trông giống hình người, đầu trên có đường vằn ngang nhỏ và sâu; thân rễ nhỏ dài, thường từ 3 – 9cm, phần trên uốn khúc gồ ghề, quen gọi là “rễ cổ nhọn”. Bát rễ dày đặc, phía dưới không có mắt rễ và khá trơn bóng, thường gọi là “rễ tròn”. Rễ râu thưa thớt, dài gấp khoảng 1 – 2 lần rễ chính, dai, khó bẻ gãy, có nốt sần nổi lên rất rõ gọi là “trân châu điểm” hay “hạt trân châu”.
Khác biệt giữa nhân sâm rừng và nhân sâm trồng?
Nhân sâm rừng thường đắt và tốt hơn, vì hai loại có hình dáng giống nhau nên người ta hay lấy Sâm trồng giả mạo là sâm rừng. Tuy nhiên, hai loại này vẫn có những điểm khác nhau như:
- Đầu rễ của sâm trồng hơi ngắn, bát rễ tương đối ít; đầu rễ sâm rừng nhỏ, dài, bát rễ sâu và dày, đầu rễ cong hình giống cổ nhọn, có rễ tròn.
- Thân của sâm trồng dài, phần vai có các vằn ngang hơi thưa, nông, không liên tục trong khi thân sâm rừng giống như thân hoàng tinh, dài bằng hoặc ngắn nhỏ hơn, đầu rễ vằn, chỗ vai nhỏ mà sâu, màu đen, phần nhiều có hình xoáy ốc liên tục.
- Vỏ sâm trồng ráp và xốp giòn; vỏ sâm rừng mịn và chắc.
- Thân sâm trồng tương đối nhiều, thường từ 3 nhánh trở lên, trên dưới to nhỏ không đều, thân sâm rừng chỉ có từ 1 đến 2 nhánh, ít gặp loại có 3 nhánh.
- Râu sâm trồng không có nốt sần hoặc có nhưng không rõ, râu sâm rừng dài, dai và có nốt trân châu rõ.
Hồng sâm là gì?
Là loại sâm được chế biến bằng cách chọn củ to, thường nặng trên 37g, rửa sạch đất cát, cho vào nồi chưng chín trong khoảng 2 giờ sau đó sấy hoặc phơi khô. Sau khi chế biến thì tinh bột có trong rễ đã chín, khi khô có thể chất trong suốt như sừng, có màu hồng mùi thơm, vị ngọt hơi đắng. Thân sâm hình thoi hoặc gần như hình trụ, phần trên và phần dưới thót lại. Đầu sâm (tức cổ rễ) đôi khi nom có vết sẹo của thân, rễ đôi khi phân nhánh trông như cánh tay, phần dưới có 2 hoặc 3 nhánh trông như chân. Toàn bộ củ sâm trong giống hình người nên gọi là Nhân sâm.
Bạch sâm là gì?
Loại củ sâm không đủ tiêu chuẩn để chế biến thành Hồng sâm thì chế thành Bạch sâm. Củ sâm được rửa sạch đất cát rồi nhúng vào nước sôi vài phút, sau đó tẩm đường vài ngày rồi phơi hoặc sấy khô ở nhiệt độ không quá 600 độ C. Sau khi chế biến, sâm có màu trắng ngà, có vằn hình tia, xốp, mùi thơm, vị ngọt. Rễ chính hình trụ, mập, ngắn; phần đỉnh có thân rễ dài, nhỏ; phía trên có các chỗ lõm hình xoáy trôn ốc đan xen nhau, tuổi đời càng lâu thì thân rễ càng dài, bên cạnh thân rễ thường mọc một hoặc vài sợi rễ. Đầu trên của rễ chính có vằn dày, phía dưới thường phân nhánh.
Cách nhận biết Tây dương sâm?
Loại sâm này chủ yếu được nhập từ các nước như Mỹ, Canada và Pháp, có công dụng khá tốt và được người tiêu dùng ưa chuộng, bởi vậy gian thương thường dùng sâm nội để giả mạo là Tây dương sâm kiếm lời. Cách nhận biết:
- Thân chính có hình trụ hoặc hình thoi, nặng, chất cứng.
- Rễ còn gọi là đầu rễ, có loại đoạn trên của thân chính có đầu rễ, bát rễ có đốt rõ.
- Vỏ có vằn ngang có thể thấy các vạch nhựa co dạng chấm vàng, tạo thành từng lớp vằn rõ.
- Mặt ngoài có màu vàng nhạt hoặc màu gạo, mặt cắt phẳng, màu trắng ngà hơi bột.
- Vị hơi đắng, khi nhai thấy hơi có cảm giác hăng đắng và có mùi thơm mát đặc trưng của Tây dương sâm.
Sự khác biệt giữa Hồng sâm Triều Tiên, Hồng sâm Nhật Bản và Hồng sâm Trung Quốc?
Hồng sâm Triều Tiên có hình trụ hoặc hình vuông tròn, rễ con thô dài 1,5 – 2cm, đường kính trên dưới gần như bằng nhau, phần lớn là đơn nhánh và rất ít rễ phụ, có màu nâu đỏ hơi đục; Hồng sâm Nhật Bản rễ hơi nhỏ hơn Hồng sâm Triều Tiên, phần trên thường có màu vàng, vỏ ráp, đoạn giữa và dưới to thô hơn đầu trên, rễ phụ ngắn, thót lại; Hồng sâm Trung Quốc bề mặt trong mờ, màu nâu hồng, thỉnh thoảng có đốm màu nâu sẫm đục, có khía dọc, vân và vết rễ nhỏ, phần trên có các vân tròn.
Cách nhận biết sâm giả?
Nhân sâm giả thường được làm từ Đậu đũa dại, Sâm đất, Thương lục, Niễng rừng và Hoa sơn sâm, trong đó Sâm đất và Thương lục là hay được dùng nhất. Sâm đất có hình nón hoặc hình thoi, phân ra nhiều nhánh, dài khoảng 15 – 20cm, đầu đỉnh là gốc sót lại của rễ, khi chưa gia công bề mặt có màu đen nâu, thô ráp nhiều vân, sau khi đã gia công bề mặt có vằn rúm màu vàng nâu, thô ráp, chất giòn, dễ bẻ gãy, có chất keo, trong mờ, vị ngọt. Thương lục có hình trụ, đầu trên khá ráp, xuống dưới nhỏ dần, dài khoảng 20cm, mặt ngoài có màu nâu vàng hoặc nâu đen, đỉnh rễ có gốc sót, chát dai dẻo, khó bẻ gãy, mặt cắt có màu nâu vàng đến nâu đen, không phẳng, có mùi tanh, vị đắng và chua cay.
Theo caythuocquy.info.vn