Kết quả bất ngờ: Chịu hơn 100 tác dụng phụ nhưng một nửa số người được điều trị bằng thuốc huyết áp không hạ được huyết áp.
Bác sĩ nói với bạn rằng tăng huyết áp là một căn bệnh nguy hiểm thời nay, và cho bạn uống thuốc để huyết áp xuống thấp theo ngưỡng mà các chuyên gia đặt ra. Tuy nhiên, nghiên cứu mới đây khiến người ta phải giật mình: người uống thuốc hạ huyết áp phải chịu rủi ro của hơn 100 loại tác dụng phụ, nhưng một nửa trong số họ không hạ được huyết áp như (bác sĩ và bệnh nhân) vẫn tin tưởng.
Nghiên cứu SPRINT cho thấy hạ huyết áp tâm thu xuống thấp hơn 120 thay vì chỉ thấp hơn 140 sẽ làm giảm 33% nguy cơ nhồi máu cơ tim, ngừng tim và đột quỵ, và giảm 25% nguy cơ tử vong (theo Viện nghiên cứu Sức khỏe Quốc gia của Mỹ). Thử Nghiệm Can Thiệp Huyết Áp Tâm Thu (SPRINT) theo dõi 9,300 đàn ông và phụ nữ, độ tuổi từ 50 trở lên, là người có nguy cơ mắc bệnh tim cao và đã mắc bệnh thận. Các kết quả gây bất ngờ đến mức nghiên cứu phải dừng lại sớm. Báo cáo sẽ sớm được công bố.
Hơn một nửa số người được điều trị bằng thuốc trị tăng huyết áp không hạ được huyết áp tâm thu xuống dưới 140. Nếu các bác sĩ theo dõi các phát hiện của nghiên cứu này, họ sẽ cứu được nhiều mạng sống. Tuy nhiên, họ cần làm nhiều hơn là việc chỉ kê đơn thuốc. Thay đổi lối sống thậm chí còn hiệu quả hơn thuốc, mà không gây nhiều tác dụng phụ như các thuốc hiện nay.
Bạn bị tăng huyết áp nếu huyết áp tâm thu của bạn cao hơn 120 trước khi đi ngủ vào buổi tối hoặc chỉ ngay sau khi thức dậy vào buổi sáng.
Hầu hết mọi người dùng thuốc hạ huyết áp sẽ cần phải kết hợp 3 hoặc nhiều hơn các thuốc hạ huyết áp để điều chỉnh huyết áp xuống thấp hơn 120. Các tác dụng phụ của những thuốc này bao gồm:
- Chóng mặt khi thay đổi tư thế,
- Ngã và gãy xương,
- Giảm khả năng vận động do hoa mắt chóng mặt và yếu nhược,
- Mất nước và suy kiệt,
- Và hơn 100 tác dụng phụ khác.
Nhiều người gặp phải quá nhiều tác dụng phụ của thuốc nên họ thường từ chối sử dụng thuốc.
Thay đổi lối sống hiệu quả hơn nhiều so với dùng thuốc
Hầu hết những người bị tăng huyết áp có thể hạ huyết áp trở về bình thường bằng cách thay đổi lối sống. Những người bị tăng huyết áp thường:
- Thừa cân
- Tích mỡ ở bụng nhiều hơn ở hông
- Ăn nhiều thực phẩm có bổ sung đường, uống nhiều nước ngọt, ăn nhiều thịt và đồ rán, chiên
- Không ăn đủ rau và trái cây
- Không tập thể dục
- Có nồng độ vitamin D thấp
Những người bị tăng huyết áp thường khước từ thay đổi lối sống vì việc chỉ dùng thuốc thì dễ dãi hơn nhiều. Họ cần được tư vấn rằng thuốc không bao giờ trị được tăng huyết áp, trong khi đó thay đổi lối sống có thể chấm dứt vấn đề này vĩnh viễn.
Điều gì gây tăng huyết áp?
Yếu tố nguy cơ gây tăng huyết áp phổ biến nhất là xu hướng có nồng độ đường máu cao sau ăn. Khi nồng độ đường trong máu tăng quá cao, tụy sẽ giải phóng một lượng lớn hooc-mon insulin làm co thắt động mạch gây tăng huyết áp và làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Một đánh giá trên 12 nghiên cứu với 409,707 người tham gia cho thấy nước ngọt (sử dụng đường) có liên quan với tăng nguy cơ tăng huyết áp (Tạp chí Tim mạch của Mỹ, tháng 02/2014)
Ăn nhiều thực phẩm trộn thêm đường có liên quan với tăng cả huyết áp tâm thu lẫn tâm trương. Những người nhận 10-25% lượng calo từ đồ ăn uống có bổ sung đường có nguy cơ nhồi máu cơ tim cao hơn 30% so với những người chỉ nhận dưới 10% calo từ đường bổ sung. (Tạp Chí Y Khoa Anh Quốc, 11.12.2014).
Nghiên cứu này cũng phát hiện rằng đường xuất hiện tự nhiên trong thực phẩm, như đường ở trái cây, dường như không làm tăng nguy cơ bị tăng huyết áp hay nhồi máu cơ tim.
Nên kiểm tra huyết áp khi nào
Bạn bị tăng huyết áp nếu huyết áp tâm thu của bạn lớn hơn 120 trước thời điểm bạn đi ngủ vào buổi tối hoặc vào buổi sáng sau khi thức giấc. Đó là những thời điểm huyết áp của bạn đạt mức thấp nhất. Bạn nên đo huyết áp vào buổi tối ngay trước khi đi ngủ, vì vào buổi sáng khi bạn thức giấc, huyết áp có thể tăng lên do bàng quang chứa đầy nước tiểu.
Khuyến cáo
Nếu huyết áp của bạn vượt quá 120, bạn nên thực hiện những thay đổi lối sống dưới đây ngay lập tức. Tôi khuyến nghị những thói quen lành mạnh này cho tất cả mọi người.
- Tránh bị thừa cân
- Không uống nước có đường ở bất kỳ dạng nào, gồm cả nước ép trái cây, trừ khi trong thời gian tập thể dục cường độ cao kéo dài.
- Tránh những thực phẩm có bổ sung thêm đường.
- Ăn nhiều rau, trái cây
- Tránh ăn thịt đỏ (thịt từ các loài động vật có vú) và thịt đã chế biến sẵn.
- Tránh ăn đồ chiên, rán
- Tập thể dục
- Phát triển cơ
- Giữ nồng độ hydroxy-vitamin D máu trên 75nmol/l
- Tránh hút thuốc lá và môi trường ô nhiễm không khí
- Tránh uống rượu, hoặc giới hạn không uống quá 2 ly mỗi ngày
Bác sĩ Gabe Mirkin đã hành nghề trên 50 năm. Ông đã được chứng nhận về y học thể thao, dị ứng và miễn dịch, nhi khoa, và miễn dịch trẻ em. Bài báo được đăng lần đầu trên DrMirkin.com.
Đại Hải biên dịch
Xem thêm: