Mũi điện tử là một loại thiết bị vi mạch nhỏ có chức năng xác định hàng ngàn loại hóa chất khác nhau, có tác dụng hiệu quả trong việc tìm chính xác chất nổ, ma túy, nhận ra người có bệnh truyền nhiễm cấp tính như cúm gia cầm hay xác định sớm khả năng có bệnh ung thư, lao mà không cần phải trải qua các xét nghiệm rườm rà tốn kém.

Bạn đã bao giờ nghe nói đến mũi điện tử như vậy chưa? Mũi điện tử này thực chất là một vi mạch điện tử nhân tạo siêu nhỏ, nguyên lý hoạt động của vi mạch này là nhờ quang phổ của các loại hợp chất sinh học, hóa chất. Mỗi chất đều có quang phổ riêng của chúng, nhiệm vụ của vi mạch này là xác định tất cả các chất xuất hiện ra trong quang phổ mà nó thu nhận được, nếu phát hiện được chất đặc trưng cho một loại bệnh cụ thể nào đó, hay của một loại chất đặc biệt như ma túy, chất nổ,… chúng sẽ kích hoạt hệ thống cảnh báo của vi mạch.

Việc chế tạo ra vi mạch này dựa trên nghiên cứu khứu giác của một số loài động vật như chó hay mèo, các nghiên cứu cho thấy chó hay mèo có hơn 200 triệu tế bào khứu giác trong mũi khiến chúng có thể phát hiện một số phân tử của chất cần tìm trong không khí. Tạo hóa ban cho chúng có khả năng này nhạy gấp hàng chục lần so với con người (con người chỉ có khoảng 5 triệu tế bào tế bào khứu giác trong mũi). Chính vì vậy loài động vật này có khứu giác siêu nhạy, thực tế đã chứng minh rằng chúng có khả năng phát hiện sớm bệnh ung thư hay lao, động kinh… chỉ bằng cách sử dụng khứu giác của mình, những căn bệnh mà đến con người phải nhờ đến hàng loạt xét nghiệm phức tạp và tốn kém mới có thể biết được. Một số báo cáo của các nhà khoa học Mỹ đã chỉ ra rằng chó có thể đánh hơi và phát hiện ung thư tuyến tiền liệt với độ chính xác gần như tuyệt đối (khoảng 98%), chó cũng phát hiện ra bệnh tiểu đường thông qua việc ngửi mùi từ hơi thở hoặc mồ hôi của người hay đưa ra các chỉ số đường huyết trong máu cao hay thấp.

Chiếc mũi điện tử phát hiện ung thư
Chiếc mũi điện tử phát hiện ung thư

Dựa trên thực tế đó, các nhà khoa học hiện nay đã sáng chế ra một loại mũi điện tử có chức năng tương tự, với kích thước rất nhỏ nhưng vẫn chứa đầy đủ các loại cảm biến. Thiết bị mũi điện tử này giúp phát hiện sớm các bệnh chỉ thông qua mùi cơ thể. Các nhà khoa học tại Đại học Cambridge (Anh) đã phát triển một loại vi mạch chứa các cảm biến, giúp phân tích các chất hóa học tỏa ra từ mùi cơ thể hoặc hơi thở của con người, cho phép phát hiện sớm và dễ dàng các bệnh như ung thư, động kinh,… mà không cần trải qua các bước xét nghiệm quá phức tạp.

Nghiên cứu này đã được công bố, hiện nay vi mạch mũi điện tử này có thể phát hiện các loại bệnh như ung thư, bệnh lao, phát hiện bệnh hen suyễn, động kinh, với tỉ lệ chính xác khá cao. Thành công này đã vượt xa so với sự mong đợi của các nhà khoa học Anh. Dự định ban đầu của họ chỉ là sáng chế ra thiết bị vi mạch để phát hiện ra những thứ như chất nổ hay hóa chất độc hại.

Với tính năng như vậy, hiện nay mũi điện tử đã được ứng dụng nhiều hơn trong cuộc sống, ví dụ như dùng để phát hiện ra những chất không mong muốn trong thức ăn, điều này đặc biệt tốt cho những người có cơ địa dị ứng hoặc những người phải kiêng ăn một số chất nào đó vì loại bệnh mà họ đang mắc phải. Ví dụ như với những người bị dị ứng hải sản, họ chỉ cần đưa chiếc mũi điện tử đến gần món ăn, khi mùi món ăn bốc lên, họ bấm nút trên chiếc mũi điện tử này và bộ máy phân tích hoá học tinh vi và nhạy cảm nhờ một hệ thống cảm biến sẽ tiếp nhận và xử lý thông tin, và chỉ trong một thời gian ngắn ngay sau đấy, họ sẽ biết kết quả. Nếu như món ăn lạ có những thành phần không thích hợp, chiếc mũi điện tử này có tên gọi là Food allergen detector sẽ phát các tín hiệu báo bằng màu sắc của màn hình (giống như đèn giao thông): Màu đỏ – có chất gây dị ứng, đồng thời sẽ hiện lên dòng chữ cho biết cụ thể đó là chất gì, màu xanh lá cây – tất cả đều ổn. Thiết bị phát hiện chất gây dị ứng trong thức ăn này do là nhà phát minh người Thụy Sỹ là Eril Borg sáng chế ra.

Với tính hữu dụng và tính kinh tế của loại mũi điện tử này, một số nhà sản xuất trên thế giới đang chú trọng đầu tư vào việc sản xuất và mở rộng bán sản phẩm này.

Nhật Hạ tổng hợp

Xem thêm:

Từ Khóa: