Hiện nay, có rất nhiều người cho rằng tóc bạc sớm là do “máu xấu” gây ra, nhưng sự thật là các bạn đã lầm tưởng khá nhiều về vấn đề này. Bài viết sau đây sẽ giúp chúng ta tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này.
1. Tóc bác ‘ra đời’ như thế nào?
Màu của tóc được quyết định bởi các tế bào hắc tố (melanocyte) trong bọng tóc. Khi tóc đang trong giai đoạn phát triển thì các tế bào này hoạt động tiết ra sắc tố melanin tạo nên màu sắc cho tóc. Màu đen của tóc là biểu hiện của sức khỏe tốt, tinh thần thoải mái, nội tiết cân bằng, cơ thể được cung cấp đầy đủ các yếu tố vi lượng.
Trong giai đoạn tóc thoái triển, các tế bào hắc tố giảm đi, sau đó mất hẳn khi sợi tóc thoái hoá và rụng. Chính vì vậy, tóc bạc là một trong những hiện tượng lão hoá.
Bình thường, tóc bắt đầu có hiện tượng bạc khi con người bước vào tuổi 30, nhưng phải đến 40 – 50 tuổi, tóc mới bạc nhiều. Có đến 50% số người bị bạc tóc ở tuổi 50, nhưng cũng có khoảng 1/4 số người từ 24 – 35 tuổi đã bị bạc tóc. Không ít bạn trẻ đã có những điểm bạc trên mái tóc từ khi còn ở tuổi dậy thì. Đây chính là những người bị bạc tóc trước tuổi. Cũng cần phân biệt tóc bạc và tóc sâu, tóc bạc khi số lượng trở nên nhiều ở từng vùng trên đầu hoặc trên toàn bộ đầu, còn tóc sâu cũng là các sợi tóc bạc nhưng số lượng ít, lác đác trên đầu.
2. Vì đâu tóc sớm bạc?
Có nhiều yếu tố, nguyên nhân dẫn đến tóc bạc sớm. Máu xấu chỉ là một phần nguyên nhân gây nên hiện tượng tóc bạc sớm ở độ tuổi còn trẻ.
Yếu tố di truyền: Cho đến nay, nguyên nhân lớn nhất dẫn đến tình trạng tóc bạc sớm thường đến từ yếu tố di truyền, nó mang tính chất quyết định cho thời điểm và tóc độ bạc tóc, đây cũng là yếu tố không thể thay đổi được.
Một số bệnh lý miễn dịch: Bệnh máu ác tính, cường giáp trạng, thiểu năng giáp trạng… Hội chứng Werner gây bạc tóc sớm kèm theo các bệnh như xơ cứng bì, thể trạng suy yếu, đục thuỷ tinh thể mắt, tiểu đường, loãng xương… và một số hội chứng hiếm gặp khác cũng là thủ phạm của những “hạt muối tiêu” không mong đợi.
Thể trạng nang tóc: Tóc bạc sớm là biểu hiện thiếu hụt melanin ở nang tóc, Tóc bị bạc khi lượng sản sinh Melanin ở nang tóc giảm, điều này đồng nghĩa với cấu tạo và sức khỏe chân tóc đang có vấn đề, và đây cũng nguyên nhân gây rụng tóc.
Công việc: Bệnh bạc tóc trước tuổi cũng có liên quan đến tính chất công việc, làm việc căng thẳng, thức quá khuya sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ chung và có tác động không tốt đến tóc.
Lối sống: Sinh hoạt, ăn uống không điều độ, chế độ dinh dưỡng kém, sự thiếu hụt các yếu tố vi lượng trong cơ thể, mất ngủ…làm tăng tốc độ tóc bạc. Một nghiên cứu gần đây đã cho thấy, những người thường xuyên hút thuốc có khả năng bị bạc tóc sớm nhiều gấp 2,5 lần so với người bình thường. Ngoài gây bạc tóc, các hóa chất trong thuốc lá còn phá hủy những tế bào mọc tóc, gây hư tổn và có thể dẫn đến hói đầu.
Tinh thần: Theo Đông y, căng thẳng tinh thần thuộc về tình trạng tâm trí không được điều hoà, dẫn đến u uất mà phát hoả, và xuất hiện hiện tượng bệnh “huyết nhiệt” (máu nóng). Còn dùng não quá độ trong đông y chính là hiện tượng suy nghĩ lao lực, dễ hại tâm tỳ (hại tâm huyết, hại tỳ khí); từ đó dẫn đến khí huyết thiếu hụt, tóc bị mất đi sự nuôi dưỡng.
Tia cực tím: Nếu thường xuyên đi đầu trần khi trời nắng nóng, tia cực tím sẽ chiếu vào tóc, làm cho tế bào hắc tố bị tổn thương, không chỉ khiến cho mái tóc khô cháy, mà còn làm cho tóc đen bị phai nhạt màu..
Chủng tộc, giới tính: Theo thống kê của các nhà khoa học, người châu Á thường bị bạc tóc vào giai đoạn sau 30 tuổi. Với nữ giới, độ tuổi bạc tóc chậm hơn so với nam giới, vào khoảng sau 35 tuổi.
Tóc cũng có thể bạc đột ngột chỉ sau một đêm. Tuy nhiên, cho đến nay khoa học chưa tìm ra nguyên nhân và cơ chế sinh bệnh của hiện tượng này. Bệnh thường kèm theo rụng tóc. Và điều đáng nói là khi mọc trở lại, tóc vẫn bị bạc.
3. Chưa thể trị bệnh bạc tóc trước tuổi
Cho đến nay, y học hiện đại hầu như chưa có phương pháp nào để điều trị bệnh bạc tóc trước tuổi. Khi gặp tình trạng này, tốt nhất bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa để tìm hiểu nguyên nhân. Nếu mức độ bạc chưa nhiều, nhổ các sợi bạc để tránh trông “già” trước tuổi cũng không hại gì.
Việc nhuộm tóc giúp những người bị bạc tóc trước tuổi tự tin hơn. Tuy nhiên, khi nhuộm tóc cần thận trọng vì có thể xảy ra một số tai biến do thuốc nhuộm như viêm da tiếp xúc, tóc bị tổn thương và bị rụng.
Một số thuốc đông y như hà thủ ô, trái dâu tằm… cũng được sử dụng để chống bạc tóc sớm. Song bài thuốc tốt nhất giúp con người luôn trẻ trung và có mái tóc xanh lâu là cuộc sống hạnh phúc, lạc quan và một chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt khoa học, điều độ.
4. Nên làm gì để ngăn chặn sự bạc tóc trước tuổi?
Khi đã hiểu rõ những nhân tố có thể gây ra hiện tượng tóc bạc sớm, bạn có thể tập hình thành những thói quen lành mạnh giúp giảm nguy cơ dẫn đến tình trạng này. Sau đây là những việc bạn có thể làm để ngăn chặn sự xuất hiện của những sợi tóc bạc sớm:
Giảm stress
Căng thẳng kéo dài là nguyên nhân hàng đầu thúc đẩy nhanh quá trình lão hóa và chúng biểu hiện rõ rệt trên làn da và mái tóc. Do đó, bạn cần cố gắng giảm thiểu stress trong cuộc sống bằng việc xây dựng một thời gian biểu sống và làm việc hợp lý, luôn thư giãn tinh thần bằng việc tập luyện và nghỉ ngơi, tránh thức khuya và sử dụng chất kích thích.
Các bài tập thể dục thư giãn và tập thiền cũng có tác dụng đáng kể giúp cơ thể trẻ hóa, dẻo dai, đầu óc minh mẫn hơn. Bên cạnh đó, việc sinh hoạt và tập luyện điều độ cũng sẽ giúp tinh thần thoải mái, da dẻ và mái tóc được cải thiện tích cực.
Xây dựng chế độ ăn đủ chất dinh dưỡng
Ngoài vitamin B12, bạn nên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin A, sắt, đồng và canxi vì chúng có lợi cho sự phát triển của nang tóc, da đầu. Khi có biểu hiện bạc tóc, bạn cần đi kiểm tra để chắc chắn rằng mình đang không bị thiếu hụt chất dinh dưỡng hoặc mắc phải một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng nào đó.
Tránh để nhiệt độ cao tiếp xúc với tóc
Đây là một liệu pháp giúp ngăn ngừa cũng như hạn chế tóc bạc rất hữu hiệu. Nhiệt độ quá cao và mồ hôi tiết ra do trời nóng khiến cho da đầu bị khô, làm các nang tóc bị yếu đi và lão hóa nhanh hơn. Kết quả là mái tóc sẽ ngả sang màu xám và dần bạc đi. Do đó, khi đi ra trời nắng, bạn nên đội mũ, che ô để che chắn kỹ cho mái tóc. Không nên gội đầu với nước quá nóng và sử dụng máy sấy tóc ở mức nhiệt độ cao.
Chăm sóc và giữ độ ẩm cho tóc
Nhiều người nghĩ rằng bôi dầu dưỡng sẽ làm tóc bết rít, da đầu nhờn và sản sinh nhiều gàu hơn. Thực tế không sử dụng dầu dưỡng sẽ khiến tóc yếu đi, đặc biệt trong điều kiện tiếp xúc với nắng nóng, khói bụi nhiều mà không dưỡng tóc sẽ khiến các nang tóc dần mỏng và yếu đi, khiến tóc xơ, rụng nhiều và bị bạc.
Ủ tóc với dầu olive hoặc dầu hạnh nhân giúp nuôi dưỡng da đầu khỏe mạnh, làm sợi tóc cứng cáp, bóng mượt, chắc khỏe hơn. Bạn cũng có thể sử dụng các loại tinh dầu thiên nhiên khác như dầu dừa, dầu oải hương, dầu vỏ bưởi… để bổ sung dưỡng chất, khắc phục tình trạng hư tổn cho tóc của mình.
Hi vọng bài viết này sẽ đem lại những thông tin bổ ích cho bạn, giúp bạn nhận biết và hiểu được tình trạng tóc bạc sớm để có cách phòng tránh hiệu quả. Nếu bạn cảm thấy lo lắng về vấn đề của mình bạn nên gặp các bác sĩ chuyên khoa để tư vấn và lựa chọn phương pháp điều trị hiệu quả.
BS. Thu Trang