Nhiều người không có kinh nghiệm phân biệt nốt ruồi và dấu hiện ung thư da – một dạng ung thư khá phổ biến nhất. Điều này rất quan trọng vì nếu là ung thư thì càng điều trị sớm bao nhiêu sẽ càng tốt bấy nhiêu.
Tuy không phải tất cả các bệnh ung thư da đều chết người, nhưng u ác tính, loại ung thư nguy hiểm nhất và phổ biến thứ ba, là cực kỳ nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm. Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ ước tính, ở Mỹ vào năm 2016, có khoảng 76.380 ca bị u ác tính mới được chẩn đoán, và 10.130 người dự kiến sẽ chết vì căn bệnh này.
Cột bên trái là các khối u hắc tố. Cột bên phải là các nốt ruồi bình thường. Các ví dụ này cũng không toàn diện cho nên bạn cần đến gặp bác sĩ da liễu để khám bất cứ nốt ruồi nào mà bạn quan tâm.
Thật may là u ác tính có thể dễ dàng điều trị nếu được phát hiện sớm, và nó thường có những dấu hiệu dễ nhận biết mà bạn nên đến khám bác sĩ như: một nốt ruồi, mụn, hay dấu hiệu bất thường trên da. Có một cách dễ dàng để đánh giá các nốt ruồi này theo các kí tự ABCDE sau.
Tiến sĩ Amy Derick, một giảng viên lâm sàng khoa da liễu tại trường Đại học Northwestern đã đưa ra các nguyên tắc chung sau:
- A là viết tắt của Asymmetry (không đối xứng). Nếu nốt ruồi chia thành hai nửa khác nhau thì đó có thể là một dấu hiệu cho biết nốt ruồi đó có thể là ung thư da.
- B là viết tắt của Border irregularity (đường viền bất thường). Không thường xuyên, khó xác định, các đường viền mờ có thể là dấu hiệu của khối u ác tính.
- C là viết tắt của Color (màu sắc): các nốt ruồi đặc biệt đen hoặc có nhiều màu sắc có thể nguy hiểm.
- D là viết tắt của Diameter (đường kính). Các nốt ruồi lớn hơn cục tẩy bút chì rất đáng chú ý, mặc dù khối u ác tính cũng có thể nhỏ hơn.
- E là viết tắt của Evolution (phát triển hay thay đổi). Một nốt ruồi mà thay đổi về kích thước, hình dạng hay màu sắc chắc chắn cần được kiểm tra.
Nếu bất cứ thứ gì có vẻ lệch lạc hoặc bạn không chắc nốt ruồi đó có nguy hiểm không thì bạn nên khám bác sĩ da liễu có uy tín. Bác sĩ da liễu có thể phát hiện ra lý do để lo ngại dễ dàng hơn bạn, vậy nên đừng cố gắng tự chẩn đoán hay cho rằng bạn hiểu rõ về nốt ruồi đó rồi.
Có một số ứng dụng nói rằng có thể đánh giá nốt ruồi cho bạn nhưng Derick nói rằng cô không tin tưởng chúng cho lắm. Thậm chí nếu một ứng dụng có thể nói cho bạn rằng nốt ruồi đó có thể nguy hiểm thì nó cũng không thể xác nhận bằng cách lấy sinh thiết như bác sĩ được.
Tuy nhiên có một số việc bạn có thể tự thực hiện. Học viện Da liễu Hoa Kỳ khuyên bạn nên tiến hành tự kiểm tra hàng tháng, ghi chép lại các nốt ruồi đã có trên cơ thể bạn và cẩn thận kiểm tra bất cứ nốt ruồi nào mới xuất hiện. Một người thân có thể giúp bạn kiểm tra ở những vị trí mà bạn khó thấy.
Ung thư da dễ xử lý nếu được phát hiện sớm
Phát hiện ung thư da sớm là rất cần thiết vì điều đó có nghĩa là các tế bào ung thư này có thể được loại bỏ trước khi nó lây lan. Hầu hết các loại ung thư da đều là do tiếp xúc trực tiếp với tia cực tím từ mặt trời. Những người có nước da sáng thường dễ bị cháy nắng và dễ dàng mắc các loại bệnh ung thư da khác nhau, mặc dù da của bất cứ ai cũng đều có thể bị tổn hại dưới ánh nắng mặt trời.
Hai loại ung thư da phổ biến nhất, ung thư biểu mô tế bào đáy và ung thư biểu mô tế bào vảy, thường xảy ra ở phần da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như đầu, cổ, mặt, bàn tay, cánh tay, và chân, mặc dù chúng có thể phát triển những chỗ khác. Chúng không lây lan nhanh như khối u ác tính nhưng vẫn có thể lan sang các bộ phận khác của cơ thể. Ung thư biểu mô tế bào đáy có thể phát triển rộng và sâu, có thể gây biến dạng nếu nó không được loại bỏ ở giai đoạn đầu.
Nhiều xét nghiệm tập trung vào khối u ác tính, vì nó lây lan nhanh hơn nhiều. Nếu được loại bỏ sớm, tỉ lệ chữa khỏi gần 100%, nhưng khi tế bào ung thư lây lan đến các vùng da bên cạnh, hạch bạch huyết hay các cơ quan nội tạng, tỉ lệ sống sót sau 5 năm giảm đi nhanh chóng. Học viện Da liễu Hoa Kỳ nói rằng nếu mọi người sớm nhận ra các dấu hiệu cảnh báo, thường kiểm tra da và đến khám bác sĩ, thì số người chết vì khối u ác tính có thể giảm đi nhiều.
Theo Bussiness Insider
Hoa Sen
Xem thêm: