Hỏi: Nhà tôi có thói quen ăn rau sống, vào các dịp nghỉ lễ, Tết hoặc đôi khi muốn thay đổi món thì hay ăn rau sống với các loại canh riêu, hoặc làm món bánh tráng cuốn rau sống, thịt luộc, cá mắm, húng, hành, gừng, khế… Tuy nhiên thời gian gần đây thấy có nhiều thông tin là nên hạn chế ăn rau sống, đề phòng bị nhiễm giun sán hoặc thuốc trừ sâu. Vậy làm sao để ăn rau sống cho sạch? Người đang mang thai có được ăn không? Thùy Linh, TP Hồ Chí Minh
Trả lời
Rau sống là nguồn cấp nhiều loại vitamin, xơ và khoáng chất rất cần thiết cho các chức năng của cơ thể. Nếu đó là nguồn rau sống được trồng đúng kỹ thuật, mới thu hoạch và được quản tốt (để trong mát, tránh ánh sáng mặt trời, còn nguyên vẹn) thì hàm lượng các vitamin có thể rất cao. Các chất này dần bị mất đi trong khi bảo quản, đặc biệt là khi nấu chín và bảo quản sau khi nấu. Ngoài ra, các loại rau thơm còn cung cấp một lượng kháng sinh thực vật, nhiều loại tinh dầu…và có giá trị tương đương với các loại thuốc tự nhiên giúp giúp cơ thể tăng sức đề kháng với bệnh tật.
Tuy nhiên, nếu ăn rau sống không đúng cách thì đây lại là món mang theo nhiều mầm bệnh làm cho người ăn dễ gặp nhiều rắc rối như bị nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, ký sinh trùng, nhiễm độc thuốc bảo trừ sâu, kim loại nặng…
Khâu đầu tiên là chọn rau. Nên chọn mua ở các nơi mình có thể tin cậy được. Nếu biết được nơi và cách họ trồng thì là tốt nhất. Không chọn rau không có màu lạ so với thông thường (quá xanh, quá tươi..), không có đất cát, vết dơ hoặc váng dầu.
Rửa rau cũng rất quan trọng. Trước khi ăn cần nhặt lấy phần ăn được rửa nhiều lần với nước sạch, rửa trực tiếp từng lá dưới vòi nước chảy là biện pháp hiệu quả nhất để loại bỏ trứng giun, vi khuẩn gây bệnh và dư lượng hóa chất trừ sâu còn bám trên lá rau. Lượng hóa chất bảo vệ thực vật sẽ giảm đi nhiều lần khi rửa rau nhiều lần với nước. Khi rửa cần nhẹ nhàng tránh rau bị dập. Việc ngâm rau trong nước sạch với muối ăn (pha vừa mặn như nước muối sinh lý) hoặc dung dịch thuốc tím (1%) cũng giúp giảm bớt một số vi khuẩn gây bệnh. Tuy nhiên, cần lưu ý đây không phải là biện pháp có thể loại bỏ triệt để trứng giun và tất cả các loại ký sinh trùng.
Các nguồn rau sạch
Nếu bạn chọn được nguồn rau hữu cơ, rau trồng tự nhiên thì sẽ loại bỏ được các mối nguy về hóa chất, nhưng vẫn cần lưu ý với ký sinh trùng. Một số nghiên cứu cho thấy các loại rau trồng từ quy trình hữu cơ (không dùng chất kích tăng trưởng, không dùng thuốc trừ sâu hoặc là thuốc trừ sâu sinh học, không dùng phân hóa học mà chỉ dùng phân hữu cơ…) có chứa nhiều chất dinh dưỡng hơn là khi trồng thâm canh, công nghiệp. Ngoài ra thì chất lượng cảm quan cũng tốt hơn.
Nếu nhà bạn tự trồng được thì càng yên tâm hơn, nhưng nếu bạn tự trồng rau ở thành phố thì cũng phải lưu ý mấy điểm sau. Tuyển chọn đất trồng thật kỹ vì nhiều loại đất bán sẵn có thể được pha trộn nhiều hóa chất kích thích tăng trưởng, thuốc trừ sâu… Các hộp trồng rau phải tránh được tiếp xúc trực tiếp với khói xe, tránh để bên lề đường, vỉa hè… Khói xe mang nhiều chất độc hại cho cơ thể.
Bà mẹ mang thai có được ăn rau sống?
Cuối cùng là lưu ý cho người mang thai khi ăn rau sống. Bào thai, đặc biệt là trong những tháng đầu rất nhạy cảm với những yếu tố độc hại từ bên ngoài. Trong rau sống và các loại thực phẩm sống khác có thể nhiễm nhiều loại vi sinh nguy hiểm (listeria, salmonella, giun sán…).
Vi khuẩn Listeria monocytogenes có thể qua đường ăn uống vào cơ thể gây sẩy thai, thai chết lưu hoặc gây ra dị tật cho trẻ. Đôi khi các biểu hiện khá nhẹ nhàng mà bạn không kịp nhận ra. Do vậy khuyến cáo người mang thai không nên ăn rau sống. Như vậy có muốn đi ăn phở ngoài hàng thì bạn cũng phải lưu ý đến mấy cọng rau sống trên bàn nhé.
Chúc sức khỏe!
Chuyên viên tư vấn dinh dưỡng
Xem thêm: