Sản phụ thường hay xuất hiện các biểu hiện như sau sinh tắc sữa hoặc thiếu sữa, đau bụng, táo bón, mồ hôi nhiều… Dưới đây là phương pháp chẩn đoán và bảo vệ sức khỏe cho phụ nữ sau sinh bằng Đông y.
- Xem thêm: Phần 1
1. Sau sinh đau co tử cung
Biểu hiện lâm sàng: Sau sinh trong 3 – 4 ngày đầu, vùng bụng dưới đau thành từng cơn, khi cho con bú thì đau nặng thêm, không kèm theo hàn nhiệt (nóng lạnh), sản dịch không bất thường.
Kỹ thuật thích hợp:
Điều tiết ẩm thực:
- Sơn tra nhục 30g, đường đỏ 15g, sắc nước uống.
- Ích mẫu thảo 30g, gừng tươi 3 lát, đường đỏ 15g, sắc nước uống.
- Đường đỏ nấu trứng gà 1 – 2 quả.
Xoa bóp huyệt vị: Có thể chọn day ấn huyệt Tam âm giao, Túc tam lý, Quan nguyên, Trung cực…
2. Sau sinh tắc sữa
Biểu hiện lâm sàng: Bầu ngực cương đau, tuyến vú có cục sờ đau, sữa khó ra hoặc vón cục; nhưng cục bộ không sưng nóng đỏ, không kèm theo chứng trạng phát sốt, sợ lạnh.
Biện pháp khắc phục:
Xoa bóp bầu ngực: Từ xung quanh bầu ngực hướng tới đầu ngực xoa bóp, bảo đảm được khi bóp đầu ngực mỗi bên ít nhất có 10 tia sữa mới được.
Thuốc đắp ngoài:
- Mang tiêu 500g, bọc trong vải, đắp lên nơi bầu ngực, sau khi mang tiêu kết cục thì thay. Có thể có hiệu quả hoãn giải triệu chứng đau bầu ngực.
- Như ý kim hoàng tán (Khương hoàng, Đại hoàng, Hoàng bá, Thương truật, Hậu phác, Trần bì, Cam thảo, Sinh thiên nam tinh, Bạch chỉ, Thiên hoa phấn – thanh nhiệt giải độc, tiêu thũng giảm đau) nghiện thành bột, dùng dấm gạo trộn tơi dùng ngoài; cứ khô lại thay.
- Tiên nhân chưởng bỏ gai, giã thành bột hồ đắp ngoài, ngày 2 – 3 lần.
3. Sau sinh thiếu sữa
Biểu hiện lâm sàng: Sau sinh sữa thiếu, không đủ để cho con ti, hoặc sữa hoàn toàn không có; bầu ngực xốp mềm không cương không đau, ấn bóp bầu ngực, sữa ra từng giọt.
Món ăn lợi sữa:
- Móng lợn 1 cái, bạch tuộc lượng thích hợp, đu đủ 1 quả, nấu cùng thành canh.
- Canh móng lợn: Móng lợn 2 cái (hoặc dùng cá chép), Thông thảo 24g, hầm cùng, bỏ Thông thảo, ăn móng lợn uống nước canh.
- Canh cá chép: Cá chép sống rửa sạch, trên lưng khía chữ thập. Chiên qua 2 mặt, sau đó xào rượu vàng (rượu thiệu hưng), thêm nước lọc, gừng, hành… lửa nhỏ hầm 20 phút. Mướp rửa sạch thái miếng, cho vào canh cá, lửa to nấu đến khi canh thành màu trắng sữa sau đó cho muối, 3 phút sau thì có thể bắc ra. Tùy theo khẩu vị và thói quen, đổi mướp thành giá đỗ, hiệu quả cũng tương đương.
Xoa bóp huyệt vị: Có thể chọn dùng các huyệt như Nhũ căn, Đản trung, Thiếu trạch, Túc tam lý… Ngón tay điểm huyệt, mỗi ngày 1 lần, mỗi lần 3 phút.
4. Táo bón sau sinh
Biểu hiện lâm sàng: Sau sinh đại tiện khô táo, hoặc khi đi cứng bón khó đi, ăn uống bình thường, không có các triệu chứng như trướng bụng, đau bụng, nôn… Thường kèm theo sắc mặt vàng xạm, da không nhuận.
Món ăn ngừa táo bón:
- Nước mật ong: Sáng sớm bụng đói uống ngay 1 thìa mật ong, sau đó lại 1 cốc nước to nước đun sôi để ấm, triệu chứng nhẹ sẽ có hiệu quả.
- Vừng đen, Hồ đào, Tùng tử nhân… chia ra nghiền vỡ, thêm đường trắng hoặc mật ong lượng thích hợp, chia lần ra uống.
Xoa bóp huyệt vị: Hai tay mỗi bên 1 ngón dùng lực vừa phải day ấn huyệt Nghinh hương 5 – 10 phút.
5. Sau sinh nhiều mồ hôi
Biểu hiện lâm sàng: Sau sinh mồ hôi ra quá nhiều, không thể tự dừng, hơi động càng nặng, thi thoảng sợ gió.
Kỹ thuật thích hợp: Phù tiểu mạch 30 – 50g, sắc nước, thay trà uống.
Theo baijiahao.baidu.com
Liên Hoa biên dịch