Nhật Bản là xứ sở của những tấm lòng và nhân cách cao thượng nhờ sự trân quý và tôn vinh các giá trị truyền thống đạo đức lớn lao. Việc giáo dục cho thế hệ trẻ của Nhật Bản nói chung và của Hoàng gia Nhật nói riêng luôn luôn được chú trọng và có phương pháp.
Trải qua 1.700 năm lịch sử, dòng dõi Hoàng tộc Tenno đã đưa Nhật Bản trở thành một trong những quốc gia có nền quân chủ lâu đời nhất thế giới. Nhật hoàng Akihito là người kế thừa thứ 125 của triều đại Ngai vàng Hoa cúc – biểu tượng Mặt trời chiếu sáng của Hoàng gia.
Hoàng tộc Nhật Bản luôn nhận được sự tôn trọng và kính yêu của mọi người, chính bởi vậy mà lối sống của các thành viên trong Hoàng tộc có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống xã hội của người dân xứ sở hoa anh đào.
Một tấm gương phản ánh chân thực nhất văn hóa Hoàng gia Nhật Bản chính là cách giáo dục cũng như lối sống giản dị và rất quy chuẩn của Công chúa Aiko và Hoàng tử bé Hisahito. Đây cũng là minh chứng rõ ràng cho nền giáo dục của đất nước Mặt trời mọc, đầy sự khiêm nhường nhưng cũng rất khắt khe, vẫn cao quý nhưng gần gũi vô cùng.
Trường học của Công chúa và Hoàng tử
Trong nhiều thập kỷ, những công chúa và hoàng tử của nước Nhật đều được hưởng đặc ân từ ngôi trường danh giá dành riêng cho những thành viên Hoàng gia. Aiko là cô công chúa nhỏ duy nhất của Thái tử Naruhito và công nương Masako. Năm nay, Aiko 16 tuổi và hiện đang theo học tại hệ thống trường Hoàng gia Gakushuin.
Gakushuin là ngôi trường danh giá dành cho các thành viên Hoàng gia Nhật Bản. Ngôi trường được Nhật hoàng Ninko thành lập vào năm 1947, khoảng cuối thời kỳ Edo tại Kyoto. Tuy nhiên, sau này khi hoàng cung rời về Tokyo, ngôi trường cũng được rời về theo. Ban đầu, luật hoàng gia quy định tất cả những ai thuộc dòng dõi hoàng tộc đều phải theo học tại trường Gakushuin hoặc trường nữ sinh Gakushuin. Tuy nhiên, quy định đã được bãi bỏ sau chiến tranh và ngôi trường trở thành trường tư thục. Gakushuin gồm hệ thống trường học từ bậc tiểu học đến đại học, có trách nhiệm giảng dạy cho những Hoàng tử, Công chúa và con cháu của các gia đình dòng dõi Hoàng gia hoặc gia đình quý tộc.
Tại đây, các học viên đều được gọi là “miya sama” (hoàng tử hoặc công chúa). Ngoài ra, ông Motomasa Higashisono, quản lý cấp cao của trường Gakushuin cho biết nhiều học sinh trong trường đều là con cháu của các cựu thành viên hoàng gia hoặc quý tộc. Ở những trường như Gakushuin, các thành viên hoàng gia thường xuyên được nghe những bài giảng được thiết kế riêng cho mình. Ví dụ như Hoàng Thái tử Naruhito từng được nghe những bài giảng về Luận ngữ của Khổng Tử khi ông học tiểu học. Theo quan điểm giáo dục của cha mình, ông cũng được học về những thành tựu và những việc làm của các vị hoàng đế đời trước trong thời gian học trung học.
Cô công chúa nhỏ Aiko đã từng gặp rắc rối trong việc đến lớp cùng các bạn. Tuy nhiên, một thời gian sau, Aiko đã lấy lại được tinh thần và quay trở lại trường học cùng thầy cô và bạn bè.
Một số hình ảnh về ngôi trường Hoàng gia danh giá bậc nhất của Nhật Bản:
Trái ngược với công chúa Aiko, Hoàng tử bé Hisahito lại theo học ở một ngôi trường bình dân dành cho tất cả các tầng lớp xã hội. Một ngày nào đó Hoàng tử bé Hishahito sẽ kế vị ngai vàng và hiện đang theo học tại trường tiểu học thuộc Đại học Ochanomizu ở Bunkyo, Tokyo. Hoàng tử Hishahito là thành niên nam đầu tiên trong gia đình hoàng gia thời kỳ hậu Thế chiến thứ 2 không theo học Trường tiểu học Gakushuin. Hoàng tử và công chúa Akishino tin rằng để trở thành biểu tượng của nhà nước trong tương lai, Hoàng tử bé phải có những trải nghiệm quý báu khi được học tập với những đứa trẻ có nguồn gốc khác nhau và phải hiểu được cảm xúc của những người dân bình thường.
Đây là ngôi trường với bề dày lịch sử, phát triển qua 140 năm, trường đã đóng góp cho xã hội Nhật nhiều thế hệ học sinh, sinh viên ưu tú. Tại Đại học Ochanomizu, chương trình giáo dục tập trung vào 3 nguyên tắc cơ bản: Kiến thức, tư duy bình luận và sự khoan dung. Chính nhờ việc bồi dưỡng phẩm chất cá nhân, ngôi trường này trở thành nền tảng để tiếp nhận một nền giáo dục mà ở đó con người không chỉ học kiến thức mà còn học để làm người.
Cho dù là theo học tại bất kỳ ngôi trường nào, dành cho dòng dõi Hoàng tộc hay bình dân, tất cả các thành viên Hoàng gia đều đề cao giáo dục đạo đức và nhân cách làm người. Ta có thể bắt gặp liên tục các bài viết ca ngợi đức tính của con người Nhật Bản: Trong cách họ ăn mặc, giao tiếp, đối nhân xử thế; trong cách họ làm việc, đúng giờ, nghiêm túc; trong cách họ đứng dậy sau khó khăn; trong cách họ yêu thương con người và vạn vật…
Lễ phép
Điều nổi bật đầu tiên về “Xứ sở hoa anh đào” khiến thế giới khâm phục không gì khác chính là những con người tuyệt vời nơi đây. Sự tôn trọng, quốc giáo trong trong văn hóa của người Nhật thể hiện qua từng cử chỉ. Từ hành động cúi chào đến sự trung thực, tôn trọng bình quyền, tất cả đã gây được ấn tượng sâu sắc về những con người châu Á nhỏ bé với tư tưởng tiến bộ, lớn lao. Nhật Bản là một quốc gia khiêm nhường, danh vọng không đi chung với quyền lực mà sánh ngang cùng thái độ cung kính và khiêm nhường. Bởi vậy, tất cả các nhân vật trong Hoàng gia ngay từ sớm đã được giáo dục cung cách lễ phép và lịch sự với mọi người xung quanh.
Bồi dưỡng năng khiếu
Ngay từ khi còn nhỏ, Công chúa Aiko đã được học những môn nghệ thuật như thư pháp hay chơi đàn. Sở thích của Aiko là viết chữ Kanji, thư pháp, nhảy dây, chơi piano, violin và làm thơ. Năm 2014, công chúa và cha biểu diễn trong một dàn nhạc giao hưởng tại trường Đại học Gakushuin.
Có lẽ, bạn sẽ cảm thấy rất ngạc nhiên khi biết rằng công chúa Aiko thật sự cũng rất đơn giản như bao bạn nữ sinh thường dân khác. Không chỉ từ cách ăn mặc giản dị, đồ dùng hàng ngày, khuôn mặt mộc mạc mà thậm chí là bữa ăn trưa ở trường của công chúa cũng được chính tay mẹ nấu, những món ăn đơn giản chứ không phải sơn hào hay hải vị gì đặc biệt.
Tự lập
Không làm phiền người khác là một trong những giá trị cốt lõi trong văn hóa ứng xử của người Nhật. Điều này có nghĩa là không làm bất kỳ một cá nhân nào khác phải bận tâm hay cảm thấy phiền phức về những hành vi của mình, kể cả khi đó là một người xa lạ hoặc là chính thành viên trong gia đình. Cũng chính bởi vậy, các em nhỏ người Nhật ngay từ bé đã được bố mẹ rèn luyện thực hành nguyên tắc này từ rất sớm. Có lẽ bạn sẽ không quá ngạc nhiên khi trông thấy bức hình công chúa hay hoàng tử tại Nhật Bản dù nhỏ tuổi đều phải tự đeo cặp xách hay đi bộ tới trường mà không cần sự giúp đỡ của cha mẹ.
Thái tử Naruhito cho biết ông từng lo lắng công chúa Aiko có thể nghĩ mình có xuất thân cao quý nên cần đối xử đặc biệt hơn so với người khác. Ông cho rằng việc nuông chiều con cái có thể hình thành trong cô bé suy nghĩ rằng “mình là số 1”. Vì thế, dù Đông Cung cách trường khoảng 15 phút lái xe nhưng Thái tử chỉ đưa con gái tới nơi cách trường 200m thay vì vào tận cổng trường. Theo cách nghĩ của ông, làm như vậy sẽ giúp Aiko ít gây sự chú ý hơn và không có cảm giác được cha mẹ bảo bọc. Bốn vệ sĩ bảo vệ Công chúa cũng không được theo Aiko quá sát.
Học cách yêu thiên nhiên
Mỗi dịp sinh nhật của Hoàng tử bé Hishahito là một dịp đặc biệt. Không bánh kem, pháo bông hay bên bạn bè rộn rã tưng bừng mà Hoàng tử bé sẽ được trải nghiệm một ngày khám phá thiên nhiên bên gia đình. Lần sinh nhật gần đây nhất, mừng Hoàng tử bé tròn 10 tuổi, Hoàng tử Hishahito đã cùng gia đình đi thăm ruộng lúa trong khuôn viên Hoàng cung, học cách xới đất và được nghe các chị gái của mình giới thiệu về các loại cây rau củ.
Không như những câu chuyện về những nàng công chúa đỏng đảnh, chàng hoàng tử ngỗ ngược sống trong nhung lụa, xa hoa và lạnh lùng trong phim truyện, câu chuyện đời thực về những thành viên trong Hoàng gia Nhật Bản thật sự đã dẫn nhiều người đi hết từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác. Lối sống giản dị, mộc mạc, cung cách nhún nhường, nhã nhặn không chỉ khiến người ta cảm giác gần gũi mến yêu mà thực sự cảm phục. Có lẽ, cũng bởi lý do này mà Hoàng gia Nhật Bản trở thành nền quân chủ tồn tại lâu đời nhất trên thế giới tính đến nay. Qua đây, người ta cũng nhận ra rằng nguồn cội của lâu bền và yêu thương thật sự là giản đơn và khiêm nhường.
Nguồn ảnh: Imperialfamilyjapan, Getty
Hồng Tâm