Sau khi điều chỉnh tổng mức đầu tư từ 553 triệu USD lên 868 triệu USD vào năm 2016, dự án đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông lại đang đứng trước mối lo phải tăng vốn tiếp mới có thể đi vào vận hành.
Phía Tổng thầu Trung Quốc vừa xin Bộ Giao thông Vận tải Việt Nam lùi thời gian chạy thử kỹ thuật tuyến đường sắt Cát Linh–Hà Đông đến đầu tháng 9/2018 và thời gian vận hành, khai thác thương mại đến tháng 11/2018. Thời hạn này chậm gần 1 năm so với kế hoạch gần đây được Tổng thầu đưa ra là chạy thử kỹ thuật vào tháng 10/2017 và khai thác thương mại vào giữa năm 2018.
Đây là lần thứ tư dự án buộc phải lùi tiến độ và kéo dài gần 10 năm thi công, tiếp tục làm dấy lên lo ngại về năng lực của Tổng thầu Trung Quốc cũng như khả năng đội vốn như lần trước.
Nguyên nhân được cho là do việc giải ngân khoản vay ưu đãi 250 triệu USD từ Trung Quốc liên tục gặp vướng mắc.
Theo ghi nhận của trang VnEconomy, trên công trường dự án đường sắt Cát Linh – Hà Đông hiện chỉ có một số khu bảo dưỡng sửa chữa, tòa nhà điều hành, nhà xưởng đang thi công các hạng mục điện nước, nền đường, chưa hoàn thành lắp đặt cửa, ốp lát. Phần lớn hệ thống thông tin liên lạc, điện, viễn thông tại các nhà ga vẫn chưa được lắp đặt.
Ông Đường Hồng, Giám đốc Ban điều hành dự án, Tổng thầu Trung Quốc, cho biết nhiều thiết bị cho các hạng mục điện, viễn thông đã được đặt hàng ở nước ngoài, nhưng chưa được chuyển về Việt Nam do chưa có tiền thanh toán.
Trong những tháng tới, các nhà thầu sẽ lắp đặt hệ thống thông tin tín hiệu, điện tử, hoàn thiện xây lắp các nhà ga. Tuy nhiên, Tổng thầu đang nợ các nhà thầu Việt Nam hơn 600 tỷ đồng. Để đạt được tiến độ hiện nay, Tổng thầu Trung Quốc đã ứng vốn lưu động hơn 65 triệu USD để giải quyết trước mắt cho các nhà thầu.
Với những khó khăn hiện tại, có thể nói mốc thời hạn tháng 11/2018 mới chỉ là tạm chốt. Thời hạn đưa vào khai thác thương mại nói trên chỉ đạt được nếu đại diện chủ đầu tư và tổng thầu EPC phải hoàn thành xây dựng cơ bản các ga và lắp ray trong tháng 3/2018, trang trí kiến trúc Depot và hệ thống thiết bị trong tháng 3/2018.
Suốt từ tháng 6/2017 đến nay, dự án không ghi nhận bất cứ tiến triển đáng kể nào trong công tác xây dựng khi vẫn chốt khối lượng hoàn thành 90% phần xây dựng cơ bản hạ tầng chạy tàu, giống với con số được các bên công bố cách đây 1 năm.
Cục Quản lý xây dựng và chất lượng công trình giao thông (Bộ Giao thông Vận tải) cho biết hiện nhiều hạng mục dù không bị vướng mặt bằng, nhưng gần như dừng thi công hoặc thi công cầm chừng do thiếu vốn thanh toán cho các nhà thầu phụ hoặc tổng thầu không cung cấp vật tư, thiết bị, bản vẽ cho thầu phụ thi công.
Do việc giải ngân khoản vay ưu đãi 250 triệu USD của Trung Quốc gặp vướng mắc về thủ tục, nên Tổng thầu Trung Quốc thanh toán chậm, khiến các khoản nợ với thầu phụ và các nhà cung ứng thiết bị tăng dần.
Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Ngọc Đông cho biết những vướng mắc liên quan đến việc giải ngân từ phía Việt Nam đến nay đã được giải quyết, chỉ chờ các thủ tục từ phía Trung Quốc.
Việc chậm giải ngân khiến nhiều nhà thầu phụ mất niềm tin vào Tổng thầu, nên một số hạng mục Tổng thầu chưa tìm được nhà thầu phụ thi công. Điều này làm dấy lên nghi vấn rằng dự án có thể còn tiếp tục lỡ hẹn và chưa biết sẽ đội vốn đến đâu.
Xuân Tú