Theo chuyên gia kinh tế, những khoản nợ vay nước ngoài bằng đồng USD ngày càng phình to đang bị giới chức lãnh đạo Trung Quốc đánh giá thấp. Điều này vô cùng nguy hại vì nó có thể kích hoạt một cuộc khủng hoảng tài chính lớn.
Chia sẻ trên SCMP, Kevin Lai – chuyên gia kinh tế trưởng về châu Á tại ngân hàng đầu tư và môi giới chứng khoán Daiwa Capital Markets (Nhật Bản), cho rằng khoản nợ 3.000 tỷ USD của Trung Quốc có thể khiến nước này bị tổn hại bởi tính thanh khoản của đồng USD bị thắt chặt, đồng Nhân dân tệ suy yếu và cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung vẫn chưa có dấu hiệu kết thúc.
Hiện nợ bằng đồng USD toàn cầu ngoài nước Mỹ đã tăng lên tới 12.000 tỷ USD từ mức 9.000 tỷ USD của năm 2013. Trong số đó, nợ của các tập đoàn ở Trung Quốc và các chi nhánh ở Hồng Kông, Singapore, vùng Caribbe chiếm tới 25%, tương đương với 3.000 tỷ USD. Các hoạt động tài chính xuyên biên giới sử dụng đồng USD của Trung Quốc tăng nhanh hơn bất cứ nền kinh tế mới nổi nào dù Bắc Kinh đã đóng một phần tài khoản tài chính của nước này.
Để đối phó với 2 thách thức trên thị trường tài chính, bao gồm “cơn thịnh nộ” vào năm 2013 khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) bắt đầu thắt chặt chính sách tiền tệ và nỗ lực cải cách tỷ giá hối đoái của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) vào tháng 8/2015, Trung Quốc thậm chí đã tăng vay nợ USD, thay vì giảm bớt nợ và giải quyết các vấn đề cơ bản về hiệu quả cũng như quản trị doanh nghiệp.
“Cuộc chiến tranh thương mại có thể đẩy nợ USD của thế giới tăng lên 13.000 tỷ USD hay 14.000 tỷ USD?” – ông Lai đặt vấn đề, đồng thời bổ sung thêm quy mô của khoản nợ USD toàn cầu có thể đạt đỉnh vì chính sách thắt chặt tiền tệ của Mỹ. Điều này có thể khiến các nhà đầu tư đồng loạt bán tài sản để thu hồi USD và trả nợ.
“Chúng ta sẽ phải nói về một cuộc khủng hoảng tài chính lớn – một cuộc khủng hoảng nợ bằng đồng USD”, ông Lai đánh giá.
Số nợ bằng đồng USD mà Trung Quốc gia tăng ở các trung tâm nước ngoài của nước này đã xâm nhập vào hệ thống tài chính và là một điều đáng lo ngại vì nó sẽ gia tăng sức ép khiến đồng Nhân dân tệ giảm giá sâu hơn.
Các nhà kinh doanh, đầu tư và khách hàng trước đây đã tận dụng sự chênh lệch giữa lãi suất của Mỹ và Trung Quốc để vay nợ USD rẻ và chuyển khoản vay này thành những khối tài sản bằng đồng Nhân dân tệ với giá trị sinh lời cao hơn.
Tuy nhiên, trong nỗ lực nhằm hỗ trợ cho vay và kích thích tăng trưởng kinh tế, PBOC đã tăng nhẹ tỷ lệ lãi suất nhằm đối phó với quyết định tăng lãi suất của FED. Động thái này đã nhanh chóng thu hẹp khoảng cách chênh lệch giữa lãi suất của Mỹ và Trung Quốc tới mức nó không còn có thể bù đắp được chi phí trả nợ vay nước ngoài bằng đồng USD đang ở mức đắt đỏ hơn bao giờ hết.
Theo tỷ giá mới đây, 1 USD có giá tương đương với 6,9439 Nhân dân tệ sau khi đồng tiền của Trung Quốc sụt giảm 11% giá trị kể từ tháng 3. Đối với nhiều nhà đầu tư, vùng an toàn nằm trong khoảng từ 6,2-7 Nhân dân tệ đổi 1 USD. Vậy nên, tỷ giá sát ngưỡng 7 Nhân dân tệ đổi 1 USD hiện nay có thể kích hoạt một đợt bán Nhân dân tệ lớn khiến giá trị đồng tiền này giảm sâu hơn nữa.
Hậu quả là nợ bằng đồng USD sẽ trở nên khó quản lý hơn, khiến đồng Nhân dân tệ tiếp tục bị bán tháo và rơi vào một vòng luẩn quẩn rớt giá tiêu cực.
“Chúng ta đang nói đến một tai họa khổng lồ. Nếu đồng Nhân dân tệ tiếp tục xuống giá, chúng ta sẽ chứng kiến một cuộc khủng hoảng nợ USD”, ông Lai nói.
Vỹ An (Tổng hợp)