Lo lắng về năng lực bảo mật thông tin thuê bao của nhà mạng, nhiều người cũng chỉ ra kẽ hở trong quy trình chủ thuê bao gửi ảnh online. Luật sư cũng lên tiếng chỉ ra những điểm thiếu khả thi của quy định mới.
Đăng ký sở hữu ôtô, nhà đất cũng không yêu cầu phải nộp ảnh
Gần một tuần trước, chị Đỗ Thị Hoa nhận được tin nhắn của một nhà mạng về việc bổ sung ảnh cá nhân cho số điện thoại thuê bao trả trước đã dùng hơn chục năm. Vì tin nhắn khá dài, chị tưởng quảng cáo nên bỏ qua. Mấy hôm nay nghe bạn bè, người thân bàn tán xôn xao quy định nộp ảnh chân dung, chứng minh thư cho nhà mạng nếu không sẽ bị cắt số, chị mới giật mình.
Chị Hoa nói thấy khó hiểu với mục đích quản lý của quy định này, bởi đăng ký sở hữu ôtô, nhà đất cũng không yêu cầu phải nộp ảnh. Nhưng sợ bị cắt số, chị cho hay sẽ thực hiện yêu cầu trên và mong nhà mạng bảo mật tốt để thông tin khách hàng không bị lộ ra ngoài.
Việc chụp ảnh chủ thuê bao nói trên là nội dung trong Nghị định 49/2017 (sửa đổi, bổ sung Nghị định số 25/2011/NĐ-CP) quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Viễn thông. Theo đó, các thuê bao hòa mạng trước ngày Nghị định 49 có hiệu lực (24/4/2017), chủ thuê bao phải cung cấp ảnh chụp cho doanh nghiệp viễn thông. Nếu quá hạn quy định mà chủ thuê bao không thực hiện, doanh nghiệp có quyền khóa một chiều sau 15 ngày gửi tin nhắn và khóa hai chiều sau 15 ngày tiếp theo. Quy định này có hiệu lực từ 24/4.
Nhà mạng tạo mọi điều kiện cho khách hàng thực hiện theo luật
Để thực thi quy định mới, đại diện Viettel – nhà mạng giữ thị phần lớn nhất – đưa ra 4 phương thức cập nhật thông tin. Một là đến điểm giao dịch, hai là tới các gian hàng lưu động do Viettel tổ chức; ba là dùng ứng dụng My Viettel và cuối cùng là cập nhật tại nhà. Phương thức thứ tư chỉ áp dụng cho khách hàng tuổi cao, sức khỏe yếu, đi lại khó. Nhóm khách này có thể gọi tới tổng đài để yêu cầu nhân viên nhà mạng hỗ trợ.
VinaPhone thì cho biết sẽ mở cửa các điểm giao dịch trên toàn quốc đến 21h và thêm nhánh 3 tổng đài 18001091 để hướng dẫn khách hàng cập nhật thông tin thuê bao. Khách hàng cũng có thể chụp ảnh chân dung, chứng minh nhân dân rồi gửi vào email hoặc qua ứng dụng di động My VinaPhone.
Ngoài những phương thức cập nhật thông tin tương tự như các nhà mạng trên, MobiFone đưa thêm cách khai báo thông tin qua website.
Trước lo ngại thông tin khách hàng bị lợi dụng, đại diện các doanh nghiệp viễn thông khẳng định “sẽ không để xảy ra tình trạng này”.
“Ảnh và thông tin cá nhân của khách hàng được lưu trữ trên cơ sở dữ liệu tập trung và chỉ sử dụng trong việc quản lý thuê bao theo quy định của pháp luật. MobiFone đảm bảo bí mật thông tin khách hàng theo đúng Luật Viễn thông và các quy định hiện hành”, đại diện nhà mạng nói.
Còn lãnh đạo Viettel cho rằng việc đảm bảo an toàn và bí mật thông tin thuê bao là trách nhiệm của doanh nghiệp, đã được quy định trong Luật An toàn thông tin mạng và Nghị định số 174/2013 của Chính phủ. Nhà mạng sẽ triển khai các biện pháp để đảm bảo điều đó.
Luật sư phân tích tính khả thi của quy định
Nhận định việc doanh nghiệp yêu cầu một số thuê bao phải bổ sung ảnh chụp chân dung là đúng tinh thần của nghị định, tuy nhiên luật sư Vũ Tiến Vinh cho rằng quy định này chưa khả thi bởi một số lý do.
Thứ nhất, nếu khách hàng tự chụp, tự gửi thì doanh nghiệp không kiểm soát được tính chân thực. Thứ hai, hình ảnh cá nhân của chủ thuê bao có thể lọt ra ngoài qua các lỗ hổng an ninh mạng mà doanh nghiệp gặp phải. Điều này nhiều khả năng xảy ra trong thực tế. Doanh nghiệp khó lòng cam kết bảo vệ an toàn tuyệt đối khách hàng với hình ảnh của họ. Trường hợp này, trách nhiệm của doanh nghiệp như thế nào thì chưa được quy định rõ.
Thứ ba, mục tiêu quản lý nhà nước khi yêu cầu chủ thuê bao cung cấp ảnh chụp là không rõ ràng, thậm chí là không đáp ứng được mục tiêu quản lý, nếu có. Bởi quản lý công dân, quản lý tài sản của công dân thì thường dựa trên số chứng minh nhân dân, thẻ căn cước, đặc điểm sinh trắc học như vân tay, mống mắt… Với tài sản có giá trị lớn như nhà đất, ôtô, chủ tài sản cũng chỉ xuất trình giấy tờ tùy thân chứ không phải cung cấp ảnh chụp cho cơ quan quản lý.
“Chẳng hạn, chủ thuê bao nếu mất điện thoại, nếu muốn xin cấp lại sim card thì doanh nghiệp “xem mặt” giống với ảnh trong hệ thống thì mới cấp chăng?”, luật sư thắc mắc.
Với các phân tích trên, luật sư Vinh kiến nghị nhà chức trách có những điều chỉnh phù hợp; đáp ứng chủ trương của Chính phủ trong việc cắt giảm thủ tục hành chính rườm rà, gây khó khăn cho người dân.
Hoàng Kỳ