Tính thuế thu nhập cá nhân theo cách mới, hàng vạn người bị ảnh hưởng

Bộ Tài chính hiện đang nghiêng về phương án sửa đổi luật thuế mà ngân sách có thể tăng thu 500 tỷ đồng. Với phương án này, những người có phần thu nhập tính thuế mỗi tháng từ 10 triệu đồng trở lên sẽ bị tăng số tiền thuế phải nộp so với hiện tại.

Năm 2009, Luật thuế Thu nhập cá nhân chính thức có hiệu lực. Khi ấy, những người có mức thu nhập cao hơn mức giảm trừ gia cảnh bắt đầu phải nộp thuế theo biểu thuế luỹ tiến từng phần gồm 7 bậc (5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 30% và 35%).

Tuy nhiên, trong lần sửa đổi các luật thuế này, Bộ Tài chính đề xuất giảm bậc thuế thu nhập cá nhân từ 7 bậc xuống còn 5 bậc, đồng thời quy định khoảng cách rộng ở các bậc thấp. Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đề xuất điều chỉnh thu nhập tính thuế ở từng bậc theo số chẵn.

Song, với phương án chỉnh sửa đưa ra hồi tháng 8/2017 thì theo tính toán của Tổng cục Thuế, nếu tính tác động trên số thu của năm 2015 thì tổng thu ngân sách giảm khoảng 3.100 tỷ đồng. Đặc biệt, nếu tính thêm các yếu tố về tăng trưởng kinh tế thì dự tính số thu đến năm 2020 sẽ giảm khoảng 6.000 tỷ đồng. Hơn nữa, với phương án này Ngân hàng Thế giới cũng cho rằng người nghèo không được lợi, trong khi những người có thu nhập từ mức trung bình trở lên lại hưởng lợi nhiều hơn.

Trước số hụt thu khá lớn, Bộ Tài chính đã đưa ra một phương án khác nhằm tăng thu ngân sách lên khoảng 500 tỷ đồng. Đây cũng chính là phương án Bộ Tài chính nghiêng về, theo Vietnamnet.

Đánh giá về phương án này, Bộ Tài chính cho rằng: Cá nhân có thu nhập ở bậc 1, bậc 2 sẽ không bị ảnh hưởng, trong khi cá nhân có thu nhập từ bậc 3 trở lên sẽ tăng thuế so với hiện tại. Điều đó đồng nghĩa với những người có thu nhập tính thuế càng cao sẽ càng bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ Tài chính, mức tăng thêm so với thu nhập của đối tượng có thu nhập cao không quá lớn.

Đơn cử như, những người có thu nhập tính thuế 15 triệu đồng/tháng theo dự luật sửa đổi thuế mới sẽ nộp thêm 250.000 đồng/tháng, những người có thu nhập tính thuế 30 triệu đồng/tháng sẽ nộp thêm 400.000 đồng/tháng.

Điều đáng chú ý là phương án này khác với các phương án khác ở chỗ, ngân sách không giảm mà còn tăng thêm khoảng 500 tỷ đồng.

Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, muốn khuyến khích những người lao động tài năng có thu nhập cao, chống thất thu thuế từ hiện tượng khai man thu nhập, gian lận thuế, cần thay đổi mức thuế suất theo biểu thuế lũy tiến sao cho khoảng cách giữa các mức không quá chênh lệch.

Nguyễn Trang