Trước động thái đồng loạt tăng phí rút tiền ATM của 4 “ông lớn” ngân hàng, nhiều chuyên gia cho rằng cơ chế thiếu cạnh tranh, có yếu tố lợi ích nhóm chính là những nguyên nhân cốt lõi dẫn đến tình trạng các nhà băng đua nhau tăng phí.
Trong vòng 2 tháng có đến 2 lần 4 ngân hàng lớn “bắt tay” nhau đòi tăng phí rút tiền nội mạng ATM từ 1.100 đồng/lần lên 1.650 đồng/lần.
Dù đều bị Ngân hàng Nhà nước “tuýt còi”, nhưng động thái cùng tăng phí nội mạng trong cùng một thời điểm của những ông lớn ngân hàng khiến các chuyên gia nghi ngờ có yếu tố lợi ích nhóm.
Chia sẻ trên Dân Việt, TS. Đỗ Thiên Anh Tuấn, Giảng viên trường Đại học Fulbright Việt Nam, đặt câu hỏi: “Thực tế hiện nay của chúng ta là câu chuyện lợi ích nhóm. Hễ cứ thấy ngân hàng này thu phí/ tăng phí là ngân hàng khác cũng chạy theo, vậy quyền lợi của người dân ở đâu?”
Theo ông Tuấn, nếu ngân hàng này thu phí cao, người dùng có thể lựa chọn ngân hàng thu phí thấp hơn hoặc không mất phí để sử dụng dịch vụ. Đây mới là thị trường cạnh tranh.
Tuy nhiên, ở Việt Nam mọi chuyện lại khác. Khi thấy ngân hàng này thu phí thì ngân hàng khác cũng thu, ngân hàng này tăng phí thì ngân hàng khác cũng không ngoại lệ. Kết quả là người dân phải gánh hết mọi loại phí. Chỉ khi nào loại bỏ được lợi ích nhóm để vận hành đúng theo cơ chế thị trường cạnh tranh, lúc đó câu chuyện về phí mới được giải quyết triệt để.
Liên quan đến lý do tăng phí rút tiền nội mạng ATM được các ngân hàng đưa ra là để bù đắp chi phí lỗ lớn cho mảng ATM, TS.Tuấn cho rằng người dân không cần biết các ngân hàng thu phí đầu tư vào đâu, làm cái gì, bù lỗ hay lãi. Cái họ nhìn thấy được là chất lượng dịch vụ có tăng phù hợp với việc tăng phí hay không. Đây mới là cơ sở để các ngân hàng tăng phí. Trong khi đó, hiện nay chất lượng dịch vụ vẫn là điều mà nhiều ngân hàng đang bỏ ngỏ đối với người sử dụng ATM.
Theo ông Tuấn, thời gian qua, hàng loạt những vụ việc liên quan đến tài khoản ATM ngân hàng bị “bốc hơi”, tiền trong tài khoản của khách hàng không cánh mà bay trong khi đó khách hàng vẫn đang giữ thẻ trong tay. Điều này không chỉ xảy ra ở một ngân hàng mà có nhiều ngân hàng rơi vào tình trạng này. Khi chất lượng dịch vụ không được cải thiện, việc ngân hàng liên tục đòi tăng phí đương nhiên sẽ vấp phải phản ứng dữ dội của dư luận.
Đồng quan điểm, Sài Gòn giải phóng dẫn lời TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính ngân hàng, nhận định mặc dù hệ thống ATM tạo gánh nặng chi phí cho các ngân hàng, ngược lại các ngân hàng cũng có lợi vì đã tận dụng được khoản tiền duy trì tài khoản. Tiền trong tài khoản ATM áp dụng lãi suất không kỳ hạn, trong khi ngân hàng có thể dùng tiền đó để cho vay với lãi suất cao hơn.
Ngoài ra, đầu tư máy ATM giúp ngân hàng giảm bớt được chi phí hơn so với chi nhánh hay phòng giao dịch có nhân viên. Vì những lý do đó, các ngân hàng chỉ nên thu những loại phí cơ bản như phí chuyển khoản, phí rút tiền ATM khác hệ thống, thay vì thu phí tràn lan hay tính toán tăng phí rút tiền ATM nội mạng.
Vỹ An