Ngày 20/2 (tức mùng 5 Tết), xã Gio Hòa, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị tổ chức Hội thi chẻ đá mồ côi để người dân vui chơi đầu xuân, học hỏi kinh nghiệm và rèn luyện tay nghề.
Sáng mùng 5 Tết Mậu Tuất, Hội thi chẻ đá đầu xuân ở xã Gio Hòa được tổ chức với 8 đội tham dự, thu hút hàng trăm người dân đến chung vui cổ vũ. Trong 1 giờ đồng hồ, hai thành viên giỏi tay nghề của mỗi đội sẽ chẻ một tảng đá tự nhiên có kích thước tương đương nhau, theo VOV.
Các đội phải chẻ viên đá bằng hình thức thủ công với ve, đục, búa… Đội nào chẻ đá ra được nhiều viên đá vuông thành sắc cạnh, hình thức đẹp, cân đối, đủ hai mặt thì thắng cuộc.
Ông Trần Văn Thành, thành viên đội thi chẻ đá thôn Đông Hòa, xã Gio Hòa cho biết, đầu xuân địa phương tổ chức thi chẻ đá để vui chơi dịp Tết và tìm ra những người thợ giỏi, tiếp tục giữ gìn và phát huy nghề chẻ đá truyền thống nơi đây.
Thời gian thi trong một giờ đồng hồ. Ban đầu, các đội dùng ve đục 3 lỗ nhỏ, gọi 3 nọc trên hòn đá. Sau đó, dùng 3 thanh sắt nhỏ hình tháp nhọn chêm vào 3 lỗ trên, đánh mạnh bằng búa tạ để hòn đá tảng vỡ đôi.
Một tảng đá sau khi được chẻ làm đôi sẽ tiếp tục được chẻ 4, chẻ 8 để dần hình thành các viên đá vuông vức theo đúng yêu cầu, theo Dân Trí.
Vùng đất tổ chức hội thi chẻ đá nổi tiếng với đá “mồ côi”. Thiên nhiên đã tạo cho vùng đất này trữ lượng đá vô tận, đâu cũng thấy đá: Trong vườn, ngoài ngõ và cả ngoài đồng.
Người dân nơi đây chủ yếu sống bằng nghề chẻ đá. Nhờ nghề truyền thống này mà nhiều hộ gia đình có điều kiện cho con cái học tập.
Xã Gio Hòa hiện có 440 hộ với hơn 2.000 khẩu thì đã có 30% số dân địa phương sống bằng nghề chẻ đá mồ côi. Mỗi năm nghề này làm trong 10 tháng, một lao động có thu nhập khoảng 50 đến 70 triệu đồng.
Trước đây, nghề chẻ đá ở Gio Linh được làm thủ công với búa, đục, ve, nỏ… Hiện người dân đã sử dụng các loại máy vận hành bằng điện để chẻ đá. Các nghệ nhân chẻ đá địa phương cho biết, nghề này cần phải khéo léo để tránh bụi đá hoặc các viên đá nhỏ dễ gây hại sức khỏe.
Ông Lê Thanh Quý, Chủ tịch xã Gio Hòa, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị cho biết: “Hội thi chẻ đá hàng năm của xã Gio Hòa là nét truyền thống, mang ý nghĩa tạo cho người lao động ra quân đầu năm. Để gìn giữ truyền thống đá viên này, đối với người lao động cần phấn đấu trình độ kỹ thuật ngày càng cao và tinh xảo hơn”.
Đức Huy