Bé gái 7 tuổi tăng 10kg sau 6 tháng uống thuốc tăng cân và mọc lông khắp mặt, miệng, toàn thân. Bác sỹ phát hiện, thuốc bé dùng là “đề xa” – một loại corticoid có tác dụng rất mạnh.
Bác sỹ Sang cho biết, cách đây 1 tháng, tình cờ anh nhận được điện thoại của một bà mẹ về việc bé gái 7 tuổi bỗng nhiên mọc râu. Dù được bác sỹ tư vấn đi khám nội tiết nhưng gia đình không đưa bé đi khám, theo Vietnamnet.
Một tháng sau, tình trạng mọc râu và lông trên người bé ngày càng nặng. Lúc này, người mẹ mới đưa bé vào phòng khám gặp bác sỹ Sang.
Hình ảnh đầu tiên đập vào mắt của bác sỹ là bé gái 7 tuổi mắc hội chứng Cushing với tình trạng đầy lông mặt, quanh miệng và tay chân. Qua thăm khám lâm sàng, bác sỹ phát hiện sau gáy của bé có một khối bướu to.
Ban đầu, khi được bác sỹ hỏi, mẹ bé phủ nhận việc cho bé dùng thuốc. Sau đó, gặng hỏi mãi mẹ bé mới kể là thấy bé gái ốm quá nên đi kê thuốc của một ông bác sỹ về uống.
Kết quả trong 6 tháng, bé thay đổi hẳn thói quen ăn uống, suốt ngày đòi ăn, mập mạp, mũm mĩm, “có da có thịt” hơn nên cả nhà ai cũng mừng vì từng đi khám dinh dưỡng nhiều nơi nhưng không khả quan. Trong 6 tháng dùng thuốc bé đã tăng 10kg.
Sau khi kiểm tra 10 bịch thuốc mẹ của bé đưa gồm 5 viên nhiều màu sắc, không tem, không vỏ, không toa, bác sỹ lột vỏ một số thuốc và nhận ra ngay trong đó có viên Dexamethasone.
Mẹ bé cho biết, mỗi lần đi khám là nhận 10 bịch với giá 300 nghìn đồng. Mỗi ngày nghiền 1 bịch cho vào siro và bé uống trong 6 tháng.
Bác sỹ Sang cho biết, Dexamethasone là một corticosteroid có tác dụng kháng viêm rất mạnh. Bình thường, các bác sỹ sử dụng Dexamethasone cho những bệnh nhân xuất huyết giảm tiểu cầu hay thiếu máu tán huyết, thậm chí là thuốc hóa trị liệu ung thư. Tác dụng phụ của nó rất nhiều và vô cùng tác hại, một số biến chứng lên gan và thận nặng nề.
Bác sỹ Sang khuyến cáo, với mỗi bé uống 1 viên 4mg là tương đương 40kg cân nặng, trong khi bé gái trên chỉ mới 25kg. Thực tế, bé dùng thuốc dẫn tới ức chế hệ miễn dịch là để điều trị bệnh nguy kịch, chứ không phải là kích thích ăn uống.
Trong số các tác dụng phụ đó, Dexamethasone còn có tác dụng kích thích vị giác gây cảm giác thèm ăn và giữ nước bên trong cơ thể. Hai tác dụng đó khiến cho người dùng corticosteroid nói chung bị phù và tăng cân.
Theo PGS. Nguyễn Hữu Đức, Trường Đại học Y Dược TP. HCM, Dexamethasone là một dạng thuốc chứa corticoid, là thuốc rất quý do có tác dụng chống viêm, chống dị ứng, ức chế hệ miễn dịch, giảm đau, trị các bệnh xương khớp, các bệnh tự miễn, các bệnh dị ứng ngoài da và hệ hô hấp (biểu hiện là hen suyễn nặng), bệnh suy tuyến thượng thận.
Tuy nhiên, corticoid có các tác dụng phụ nguy hiểm khác như làm loãng xương, tăng huyết áp, gây huyết khối làm nghẽn mạch, có thể gây loét dạ dày, làm giảm sự đề kháng của cơ thể dễ dẫn đến nhiễm trùng (dễ bị lao, nếu đã bị lao sẽ làm bệnh nặng thêm, hoặc các bệnh nấm).
Đặc biệt, nếu dùng corticoid trong thời gian dài sẽ có nguy cơ teo tuyến thượng thận do tuyến này quen với tình trạng có thuốc trong cơ thể sẽ ngưng hoạt động, không còn duy trì chức năng nội tiết và như thế là rất nguy hiểm. Đối với trẻ con, do cơ thể chưa phát triển hoàn chỉnh nên tác hại do corticoid tăng lên bội phần.
PGS. Nguyễn Hữu Đức cho biết, khi cần dùng lâu dài corticoid phải được bác sỹ theo dõi sát để xử trí kịp thời nếu xảy ra tác dụng có hại. Không nên uống thuốc đông y dạng viên tễ mà không rõ thành phần vì hiện nay thuốc đông y được trộn corticoid rất nhiều.
Mạnh Tiến