Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang cân nhắc khả năng một cuộc gặp mặt trực tiếp khác trong nửa đầu năm 2019, các nguồn tin cho biết, nếu tiến trình có thể được thực hiện trong các cuộc đàm phán thương mại bắt đầu vào thứ Hai này (7/1) tại Bắc Kinh.
Theo Nikkei, các cuộc đàm phán diễn ra sau một tuần đầu năm đầy biến động, chứng kiến thị trường chứng khoán trên toàn thế giới giảm mạnh trước các dữ liệu kinh tế yếu, nhưng cũng phục hồi ở một số thị trường có tin tức tích cực. Cả ông Trump và ông Tập đều lo ngại về tác động của cuộc chiến thương mại đối với nền kinh tế của họ và sẽ tìm cách phá vỡ sự bế tắc.
“Các cuộc đàm phán Trung Quốc đang diễn ra rất tốt”, ông Trump nói với các phóng viên vào Chủ nhật (6/1) tại Nhà Trắng, khi được hỏi về các cuộc đàm phán sắp tới ở Bắc Kinh. “Tôi thực sự tin rằng họ muốn thực hiện một thỏa thuận”, ông nói và lưu ý rằng sự yếu kém trong nền kinh tế Trung Quốc “mang lại cho họ một động lực lớn để đàm phán”.
Cuộc hội đàm hôm nay là cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên giữa hai bên về thương mại kể từ khi 2 ông Trump-Tập gặp nhau ăn tối ở Argentina vào ngày 1/12. Phái đoàn Hoa Kỳ sẽ bao gồm Phó Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Jeffrey Gerrish và David Malpass, người phụ trách các vấn đề quốc tế tại Kho bạc.
Trung Quốc đề nghị nhập thêm 1,2 nghìn tỷ đô la các sản phẩm của Mỹ vào bữa tối Trump-Tập hồi tháng trước. Chương trình nghị sự cho cuộc họp hôm thứ Hai sẽ bao gồm việc quyết định những sản phẩm nào Trung Quốc sẽ nhập khẩu nhiều hơn.
Nếu tiến trình được thực hiện trong các cuộc đàm phán, Trung Quốc sẽ phái Phó Thủ tướng Lưu Hạc tới Hoa Kỳ vào cuối tháng này để thảo luận sâu hơn về các vấn đề mà hai bên có khoảng cách lớn, chẳng hạn như sở hữu trí tuệ, theo các nguồn tin. Hai nước đã bắt đầu điều phối một hội nghị thượng đỉnh khác trong trường hợp họ thực hiện một số bước tiến, sẽ liên quan việc ông Tập đến thăm Hoa Kỳ, sớm nhất là nửa đầu năm nay.
Tờ South China Morning Post đưa tin ông Trump có thể gặp Phó Chủ tịch Trung Quốc Vương Kỳ Sơn tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới thường niên ở Davos, Thụy Sĩ, vào cuối tháng này. Phía Trung Quốc được cho là đang tìm kiếm một giải pháp cho cuộc chiến thương mại bầm dập thông qua các cuộc đàm phán trực tiếp với ông Trump, vì sự ưu ái của Tổng thống Mỹ trong việc đàm phán các thỏa thuận.
Hai nhà lãnh đạo đã kêu gọi “ngừng bắn” vào tháng trước, đồng ý tạm hoãn việc áp thuế thêm trong 90 ngày trong khi họ đàm phán một thỏa thuận. Mỹ cho biết sẽ tăng mức thuế 10% đối với các sản phẩm Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD lên 25% nếu không đạt được thỏa thuận vào ngày 1/3. Cuộc chiến thương mại leo thang có thể gây áp lực cho thị trường vốn toàn cầu.
Cả ông Trump và ông Tập đều bắt đầu cảnh giác với tác động kinh tế của tranh chấp thương mại với nước mình. Ông Trump, người phải đối mặt với cuộc bầu cử lại vào mùa thu năm 2020, ngày càng thất vọng về sự sụt giảm giá cổ phiếu gần đây và đã chỉ thị cho Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin và những người khác giải quyết vấn đề đó, theo một quan chức của Bộ Tài chính.
Với niềm tin kinh doanh của các nhà sản xuất Hoa Kỳ đã trở nên tồi tệ hơn với mức chênh lệch lớn nhất trong khoảng một thập kỷ vào tháng 12, Mnuchin và những người ôn hòa khác trong chính quyền muốn giảm bớt lo ngại về nền kinh tế bằng cách tạm hoãn cuộc chiến thương mại.
Chính quyền ông Tập đương nhiên muốn tránh thuế quan bổ sung của Hoa Kỳ. Tâm lý kinh doanh giữa các nhà sản xuất Trung Quốc đã giảm do lo ngại rằng xuất khẩu sang Hoa Kỳ sẽ giảm, dẫn đến áp lực sa thải công nhân. Chính phủ đang nỗ lực để xua tan mối lo ngại của các công ty và nhà đầu tư. Người phát ngôn của Bộ Thương mại lưu ý rằng các nhà đàm phán từ cả hai bên đã liên lạc chặt chẽ ngay cả trong những ngày lễ Giáng sinh.
Tuy nhiên, phe cứng rắn trong chính quyền Trump, bao gồm Đại diện thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer và cố vấn thương mại Peter Navarro, đang thúc giục thay đổi lớn trong các quy tắc thương mại và đầu tư của Trung Quốc, bao gồm chấm dứt trợ cấp công nghiệp và chuyển giao công nghệ bắt buộc.
Chính phủ Trung Quốc đang hỗ trợ phát triển các công nghệ tiên tiến có thể có các ứng dụng quân sự, như công nghệ không dây thế hệ thứ năm, trí tuệ nhân tạo và ô tô tự lái. Nhiều quan chức Mỹ tin tưởng mạnh mẽ rằng Bắc Kinh đã đánh cắp các công nghệ của Hoa Kỳ thông qua gián điệp công nghiệp, tấn công mạng và các phương tiện khác.
Bắc Kinh đã thúc đẩy sáng kiến “Made in China 2025” để nuôi dưỡng các ngành công nghiệp công nghệ cao với các khoản trợ cấp khổng lồ. Một số nhà đàm phán thương mại lạc quan dựa trên quan điểm rằng Trung Quốc sẽ xuống nước, bao gồm việc sửa đổi sáng kiến đó.
Nhưng những người cứng rắn trong chính quyền Trump đang chống lại một thỏa hiệp đơn giản, cho rằng một khuôn khổ để xác minh những cải tiến ở Trung Quốc là cần thiết.
Mỹ Khánh