Cuộc đổ bộ của nhiều đại gia ngoại như Amazon, Alibaba, Zara, Lotte đã tạo ra cuộc đua gay gắt trên thị trường bán lẻ Việt Nam. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn nằm trong số các thị trường bán lẻ hấp dẫn nhất khu vực Đông Nam Á và là “miếng mồi” béo bở đối với các nhà đầu tư.
 

Theo Bảng xếp hạng FAST500 được công bố gần đây, bán lẻ là một trong những ngành có tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ nhất ở thị trường Việt Nam. Cụ thể, trong 3 năm, từ 2013-2016, ngành bán lẻ đạt tốc độ tăng trưởng 63,7%. Riêng trong năm 2017, doanh số bán lẻ tại Việt Nam đạt xấp xỉ 129 tỷ USD, tăng trưởng 11% so với năm trước đó.

Hãng tư vấn A.T. Kearney vừa xếp hạng Việt Nam vào vị trí thứ 6 trong bảng đánh giá về chỉ số phát triển bán lẻ toàn cầu (Global Retail Development Index – GRDI) trong năm 2017. Đây là thước đo quan trọng về tiềm năng phát triển thị trường bán lẻ thông qua kết quả khảo sát hiện trạng mở rộng lĩnh vực bán lẻ tại 30 quốc gia đang phát triển trên thế giới.

Trước tốc độ tăng trưởng ấn tượng trong thời gian qua, A.T. Kearney đánh giá thị trường bán lẻ Việt Nam là “miếng mồi” béo bở đối với các nhà đầu tư. Bằng chứng là có rất nhiều các tập đoàn bán lẻ nổi tiếng của nước ngoài đã đầu tư hoặc đang xúc tiến đầu tư vào lĩnh vực bán lẻ tại Việt Nam.

Tính đến cuối năm 2017, Family Mart của Nhật Bản đã có tới 130 cửa hàng tại Việt Nam và dự định mở thêm 700 cửa hàng nữa vào năm 2020. Một hãng bán lẻ đình đám khác của Nhật Bản là 7-Eleven cũng đã kịp “chen chân” vào Việt Nam từ tháng 6/2017 với kế hoạch phát triển 100 cửa hàng trong vòng 3 năm và 1.000 cửa hàng trong vòng 1 thập kỷ tới.

Thương hiệu Lotte Mart nổi tiếng của Hàn Quốc lên kế hoạch mở 60 cửa hàng tại Việt Nam đến năm 2020. Trong khi đó, GS25 của Hàn Quốc đã ra mắt cửa hàng đầu tiên tại Tp.HCM vào cuối năm 2017 và dự kiến sẽ mở 2.500 cửa hàng trong vòng 10 năm.

Đáng chú ý, đế chế thương mại điện tử Amazon (Mỹ) cũng chính thức đổ bộ vào Việt Nam trong tháng 3/2018, khởi đầu cho sự gia nhập thị trường bằng chương trình hỗ trợ xuất khẩu hàng hoá cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Trước Amazon, tập đoàn Alibaba của Trung Quốc đã lấn sâu hơn vào Việt Nam với việc mua lại Lazada.

Trong vòng một năm qua, có tới hơn 100 cửa hàng tiện lợi mới quy mô lớn của các công ty, tập đoàn nước ngoài, mở tại Việt Nam.

Hiện có khoảng 800 siêu thị, 150 trung tâm mua sắm, 9.000 chợ truyền thống và khoảng 2,2 triệu nhà bán lẻ đang hoạt động trên thị trường Việt.

Theo đánh giá của hãng A.T. Kearney, các chuỗi cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini là phân khúc có tốc độ phát triển nhanh nhất trong thị trường bán lẻ bởi thủ tục đăng ký kinh doanh đơn giản, vốn đầu tư không cao, khả năng thu hồi vốn lại nhanh.

Thống kê của A.T. Kearney cho thấy với dân số hơn 90 triệu người, Việt Nam hiện có trên 1.760 cửa hàng tiện lợi, trung bình có 1 cửa hàng trên 54.400 người dân. Trong khi đó, ở Trung Quốc cứ khoảng 24.900 dân lại có 1 cửa hàng. Tỷ lệ này ở Nhật Bản, Hàn Quốc lần lượt là 2.300 người dân/1 cửa hàng và 2.100 người dân/1 cửa hàng. Do đó, hãng tư vấn này nhận định, thị trường bán lẻ ở Việt Nam vẫn còn nhiều tiềm năng để phát triển.

Trước sự lấn sân của các đại gia bán lẻ ngoại, không ít ý kiến bày tỏ lo ngại các doanh nghiệp nội có khả năng bị thu hẹp hơn do thiếu kinh nghiệm, quy mô đầu tư và nguồn nhân lực.

Theo ông Vũ Vinh Phú, chuyên gia về lĩnh vực bán lẻ, chỉ cần nhìn vào câu chuyện thị trường bán lẻ hiện đại sẽ thấy các hệ thống siêu thị hiện đại của nước ngoài như Lotte, Aeon, MM Mega Market (Metro), BigC… đang dần chiếm ưu thế.

Các chuyên gia bán lẻ cho rằng để cạnh tranh với các “ông lớn” ngoại trong cuộc đua cần sức bền này, doanh nghiệp Việt cần xây dựng những chiến lược dài hơn, xây dựng đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp và tận dụng triệt để những lợi thế trên sân nhà như am hiểu tâm lý, thị hiếu, thói quen tiêu dùng của người Việt.

Nguyễn Trang