Trung Quốc kiểm soát tỷ giá đồng Nhân dân tệ như thế nào?

Đồng Nhân dân tệ đã bị cuốn vào cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc.
 

Theo CNN, đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc đã giảm giá khoảng 9% so với đồng USD kể từ tháng 4 đến nay và tỷ giá của đồng này hiện đang giao dịch ở mức gần thấp nhất trong hơn 1 năm qua.

Việc mất giá của đồng Nhân dân tệ đã thu hút sự chú ý của Tổng thống Mỹ Donald Trump khi ông cáo buộc chính quyền của Chủ tịch Tập Cận Bình cố tình để giá đồng nội tệ Trung Quốc thấp hơn các đồng tiền khác nhằm thúc đẩy ngành công nghiệp xuất khẩu khổng lồ của mình.

Vậy chính quyền Bắc Kinh kiểm soát đồng tiền của mình đến mức độ nào?

Nhân dân tệ không giao dịch tự do như các đồng tiền chủ chốt khác như đồng USD và Bảng Anh. Mỗi sáng, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) sẽ thiết lập một “giới hạn” tỷ giá tham chiếu, cho phép giá trị của đồng Nhân dân tệ tăng giảm trong biên độ 2%.

Ông Aidan Yao, chuyên gia kinh tế của quỹ đầu tư AXA, cho biết trước đây Trung Quốc có lý do để kiểm soát chặt chẽ đồng Nhân dân tệ.

Khi Trung Quốc bắt đầu mở cửa nền kinh tế vào thập niên 70 và 80, vì lợi ích quốc gia, họ giữ đồng Nhân dân tệ ở mức thấp để hàng xuất khẩu có lợi hơn so với các đối thủ khác ở châu Á.

Một lý do khác là sự ổn định. Trung Quốc thoát khỏi cuộc khủng hoảng tài chính châu Á vào cuối những năm 1990 vì quốc gia này đóng cửa với các nhà đầu tư nước ngoài.

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC)

Giống như Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), PBOC đặt ra các mức lãi suất để điều hành nền kinh tế đi đúng đường và điều này cũng tác động đến giá trị của đồng tiền.

PBOC cũng sử dụng các công cụ khác như quyết định số tiền mà các ngân hàng thường mại tại Trung Quốc bắt buộc phải dự trữ.

Tuy nhiên, không giống như FED, PBOC lại hoạt động không độc lập mà bị chi phối bởi Đảng Cộng sản cầm quyền. Do đó, ngân hàng này phải nghe theo sự chỉ đạo về chính sách tiền tệ từ các nhà lãnh đạo hàng đầu của Trung Quốc.

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc được phép can thiệp vào thị trường thông qua các ngân hàng quốc doanh hoặc sử dụng lượng dự trữ ngoại hối lớn của mình để điều hành giá đồng Nhân dân tệ.

Đôi khi, họ cũng khiến thị trường ngạc nhiên như đợt phá giá đồng Nhân dân tệ năm 2015.

“PBOC là tay chơi lớn trên thị trường ngoại hối. Chúng ta không thấy được kiểu can thiệp này ở FED, ECB hay Ngân hàng trung ương Nhật Bản đâu”, ông Aidan Yao cho biết.

Nhân dân tệ liên tục mất giá gần đây

Mặc dù Trung Quốc hoàn toàn có khả năng can thiệp vào tỷ giá của đồng Nhân dân tệ, giới phân tích lần này lại cho rằng Bắc Kinh không thực sự ép đồng nội tệ xuống thấp so với đồng USD và các đồng tiền khác.

Chuyên gia phân tích nhận định rằng chính cuộc chiến thương mại với Mỹ đang ngày càng leo thang và những lo ngại kinh tế Trung Quốc giảm tốc đã đẩy đồng Nhân dân tệ xuống thấp. Và điều này càng rõ nét hơn trong bối cảnh FED nâng lãi suất. Chính sách của Mỹ đã hấp dẫn nhà đầu tư giữ USD và bán ra các đồng tiền khác.

Tuy đồng Nhân dân tệ yếu có thể giúp hàng xuất khẩu của Trung Quốc cạnh tranh hơn và bù đắp thiệt hại từ thuế nhập khẩu của Mỹ, giới phân tích cho rằng chính quyền Bắc Kinh hiện đang muốn kéo đồng nội tệ lên.

“Những động thái gần đây của Trung Quốc là tín hiệu ám chỉ ý định muốn giữ đồng tiền ổn định”, Viraj Patel, chiến lược gia ngoại hối tại ING, nhận định.

PBOC đã liên tục tuyên bố rằng họ đang tìm cách giữ đồng Nhân dân tệ ổn định khi đồng nội tệ Trung Quốc liên tục giảm trong vài tháng qua.

Trung Quốc muốn thị trường đóng vai trò lớn hơn trong việc quyết định giá trị của đồng Nhân dân tệ. Tuy nhiên, đây là một quá trình lâu dài.

Trong một thập kỷ qua, giới đầu tư đã được phép giao dịch đồng Nhân dân tệ tại nhiều trung tâm tài chính thế giới như Hồng Kông, Luân Đôn hay New York. Tuy nhiên, giá của đồng Nhân dân tệ vẫn bám sát với giá tỷ giá tại thị trường trong nước.

Các sáng kiến khác trong những năm gần đây như liên kết giao dịch trái phiếu và cổ phiếu với sàn Hồng Kông cũng giúp giới nhà đầu tư ngoại mua bán tài sản định giá bằng đồng Nhân dân tệ dễ dàng hơn.

Theo ông Aidan Yao, Trung Quốc chắc chắn đang muốn nâng tầm ảnh hưởng của đồng tiền nước này trong hệ thống tài chính toàn cầu.

Kiều Ngọc