Các chuyên gia cho rằng nếu không ngăn chặn được hàng Trung Quốc “đội lốt” để xuất khẩu sang Mỹ, hàng hóa Việt Nam có nguy cơ rơi vào “tầm ngắm” trả đũa của nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Tại hội thảo “Cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung: Triển vọng và rủi ro với doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam” do Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) phối hợp cùng Trung tâm Hỗ trợ Hội nhập Quốc tế Tp.HCM tổ chức ngày 24/10, các chuyên gia cho rằng căng thẳng thương mại leo thang giữa 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới là cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị trường xuất khẩu.
Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, nhiều đại biểu cũng lo ngại sẽ có tình trạng một lượng lớn các mặt hàng của Trung Quốc mượn đường Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ.
Ông Nguyễn Xuân Thành – Giám đốc Phát triển, Trường ĐH Fulbright Việt Nam – cho rằng rủi ro lớn của Việt Nam trong cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung là việc hàng Trung Quốc chuyển tải qua Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ nhằm tránh thuế trừng phạt. Hoạt động này có thể là nhập xuất đơn giản, hay phức tạp hơn là có thể chế biến giả tạo thông qua doanh nghiệp nội địa hay doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tại Việt Nam.
Theo ông Thành, câu chuyện của mặt hàng thép Việt Nam nhưng có xuất xứ từ Trung Quốc bị Mỹ trừng phạt thuế 450% vào năm ngoái là một bài học cần ghi nhớ.
“Khi cơ quan thương mại phát hiện gian lận, không chỉ một doanh nghiệp mà cả ngành đều bị ảnh hưởng. Không chỉ thuế cao mà còn ảnh hưởng đến uy tín của Việt Nam, khiến Mỹ có thể đưa Việt Nam vào tầm ngắm trả đũa thương mại”, ông Thành lưu ý.
Ngoài ra, ông Thành cho biết thêm Việt Nam hiện đứng thứ 5 trong các nền kinh tế có thặng dư thương mại với Mỹ (32 tỷ USD theo tính toán Việt Nam và 38 tỷ USD theo tính toán của Mỹ), chỉ sau Trung Quốc, châu Âu, Mexico và Nhật Bản. Trong đó, Trung Quốc, châu Âu và Mexico đã bị Mỹ thực hiện chính sách áp thuế nhập khẩu, còn Nhật Bản đang chịu sức ép lớn từ Mỹ trong việc áp thuế nhập khẩu ô tô.
Phát biểu tại hội thảo, TS. Nguyễn Sỹ Thành, Giám đốc Chương trình nghiên cứu kinh tế Trung Quốc, Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách thuộc Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội), bổ sung thêm rằng Mỹ hoàn toàn dự tính được việc Trung Quốc tuồn hàng sang nước thứ 3 để xuất đi, nên đã có Luật Thuế chống lẩn tránh và có cách để “lần” được dòng hàng. Do đó, các nước có nguy cơ bị Trung Quốc chuyển tải hàng hóa như Việt Nam cần phải chuẩn bị về việc trình bày xuất xứ hàng hóa một cách chặt chẽ.
Trong khi đó, TS. Trần Du Lịch, Phó Chủ tịch VIAC, nhấn mạnh điều quan trọng là các doanh nghiệp không nên vì lợi ích riêng mà cho hàng Trung Quốc mượn đường Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ vì sẽ ảnh hưởng đến cả ngành và đất nước Việt Nam.
(Tổng hợp)