Việt Nam đã thu hút được hàng chục tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài trong 8 tháng đầu năm 2018 trong khi các nước đối thủ tại khu vực Đông Nam Á đang phải đối mặt với triển vọng mịt mờ do rủi ro của cuộc chiến thương mại và đồng USD lên giá.
Trong nửa đầu năm 2018, kinh tế Việt Nam đã đạt được tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong 8 năm trở lại đây. Điều này đã hoàn toàn đi ngược lại với sự căng thẳng đang diễn ra tại các thị trường mới nổi ở Đông Nam Á khi các nước trong khu vực này đang phải đối mặt với một triển vọng bấp bênh do rủi ro của chiến tranh thương mại và đồng USD mạnh hơn.
Các nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu như Singapore và Malaysia đang cảm thấy bị đe dọa bởi cuộc chiến thương mại quốc tế. Trong khi đó, Indonesia và Philippines cũng phải đối mặt với thách thức đồng nội tệ của họ đang mất giá.
Bất chấp các “cơn bão” đang tràn vào châu Á, Việt Nam vẫn đang trên đà phát triển, theo hãng tin CNBC.
Đối mặt với áp lực chi phí do các gói thuế của Mỹ đánh lên hàng hóa Trung Quốc, các nhà sản xuất đang bắt đầu chuyển dây chuyền sản xuất ra khỏi Trung Quốc sang các thị trường có chi phí rẻ hơn như Việt Nam và Bangladesh. Hàng loạt các công ty Hàn Quốc, Nhật Bản và Đài Loan đã rót tiền đầu tư vào Việt Nam.
Trong Diễn đàn Kinh tế Thế giới về ASEAN khai mạc ngày 12/9 tại Hà Nội, các nhà hoạch định chính sách và lãnh đạo doanh nghiệp sẽ thảo luận những biện pháp nhằm giảm thiểu cái mà các chiến lược gia của hãng Mizuho gọi là “khẩu súng hai nòng của Mỹ”. Khẩu súng này chính là việc tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên Bang Mỹ và sự tăng cường chiến tranh thương mại của Tổng thống Donald Trump.
Chiến lược gia về vĩ mô Dwyfor Evans thuộc tập đoàn tài chính State Street Global Markets cho biết: “Nếu Mỹ không thể tự sản xuất đủ hàng hóa thay thế cho lượng hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và một khi nhu cầu của người tiêu dùng Mỹ tăng lên, nước này sẽ phải tìm các nguồn hàng để bù vào chỗ đó. Ví dụ, tôi sẽ không nhập khẩu đồ chơi từ Trung Quốc. Thay vào đó, tôi sẽ nhập khẩu từ Việt Nam. Vì vậy chiến tranh thương mại và chủ nghĩa bảo hộ sẽ là một điều tốt cho Việt Nam”.
Việt Nam hưởng lợi
Theo thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong 8 tháng đầu năm 2018, Việt Nam đã nhận được khoảng 11,25 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), tăng 9,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Còn trong cả năm 2017, Việt Nam cũng đã nhận được 17,5 tỷ USD vốn FDI.
“Rất nhiều công ty đang di chuyển nhà máy sản xuất. Dòng vốn FDI vốn dĩ đã rất mạnh và sẽ hỗ trợ nhiều cho cán cân thanh toán của Việt Nam”, chuyên gia Robert Subbaraman phụ trách các nền kinh tế mới nổi tại Nomura cho biết.
Ông Robert cũng nói thêm rằng mặc dù các quy định hiện nay tại Việt Nam vẫn đang “khá tốt”, nhưng chính phủ Việt Nam phải thận trọng hơn về mặt tài chính. Các nhà hoạch định chính sách phải đảm bảo thâm hụt ngân sách không bị phình to và nền kinh tế không phát triển quá nóng.
“Điều này rất thường xuyên xảy ra khi (một nước) nhận được dòng vốn mạnh, đặc biệt trong giai đoạn đang diễn ra cuộc di cư sản xuất”, ông Robert nhận định.
Giám đốc điều hành Michael Lang của Airguide cho rằng căng thẳng thương mại Mỹ – Trung sẽ giúp “thắt chặt mối quan hệ giữa Trung Quốc và Việt Nam trên phương diện chính trị”.
“Hiện nay, có rất nhiều công ty Trung Quốc đang chuyển nhà máy sản xuất tới Việt Nam, từ sản xuất pin, đồ nội thất cho đến dệt may”, ông Michael Lang nói.
Theo chuyên gia kinh tế Chidu Narayanan của Ngân hàng Standard Chartered, Việt Nam là nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào thương mại với tỷ lệ thương mại trên GDP đạt 200% và còn “đang tăng”. Tuy nhiên, dòng vốn FDI được thiết lập trong năm 2018 vẫn đang rất cao, chủ yếu là đầu tư vào các ngành chế biến chế tạo chiếm tới gần 50% tổng số vốn.
Ngân hàng Standard Chartered ước tính tổng vốn thực hiện và đăng ký của FDI sẽ đạt gần 15 tỷ USD trong năm 2018, giảm nhẹ so với năm 2017.
“Việt Nam đã được hưởng lợi nhiều từ sau khi tham gia các hiệp định thương mại, cộng thêm các yếu tố tích cực như dân số trẻ và có học vấn, lực lượng lao động trẻ và đang tăng thêm nữa, điều này sẽ tiếp tục giúp Việt Nam thu hút các dòng vốn FDI trong những năm tới”, ông Chidu Narayanan nhận định.
Kiều Ngọc (Tổng hợp)