Vũ trụ chứa đầy những điều bí ẩn đang thách đố tri thức của nhân loại. Bộ sưu tập những câu chuyện “Khoa học Huyền bí” của Thời báo Đại Kỷ Nguyên về những hiện tượng lạ thường đã kích thích trí tưởng tượng và mở ra những khả năng chưa từng mơ tới. Chúng có thật hay không? Điều đó tùy bạn quyết định!
Lịch sử của khoa học đã dạy rằng phải biết đặt câu hỏi cho những gì chúng ta đã biết.
Một số nhà khoa học với những khám phá vĩ đại trong lịch sử đã từng bị giới khoa học chế nhạo và phớt lờ vào thời điểm đó. Ngược lại, một số nhà khoa học vốn quá sai lầm lại được ca tụng; và lý thuyết của họ lại được coi như chân lý trong hàng thập kỷ hay thậm chí hàng thế kỷ.
1. Các bác sĩ nên rửa tay?
Đây có vẻ là một điều hiển nhiên hiện nay, nhưng 150 năm trước, bác sĩ người Áo-Hung Ignaz Semmelweis đã phải vất vả trong thời gian dài trước khi thuyết phục được các nhà khoa học và bác sĩ tin rằng các loại bệnh có thể lây truyền nếu bác sĩ không vệ sinh tay và dụng cụ khám chữa bệnh.
Ông đã vấp phải sự phản đối và chế nhạo của hầu hết những đồng nghiệp và cấp trên của mình tại trường Đại học Vienna. Sau đó ông chuyển đến sống ở Budapest và công tác tại một bệnh viện ở đó. Ở đây ông đã cắt giảm tỷ lệ tử vong xuống mức thấp kỷ lục bằng cách vệ sinh mọi thứ sạch sẽ.
Bác sĩ y khoa John Long Wilson tại trường Đại học Harvard nhận xét về sự phản đối đề xuất của Semmelweis như sau: “Học thuyết của ông đã chịu sự phản đối từ các thành viên có quyền lực trong hệ thống cấp bậc học hàm… Nếu chấp nhận Semmelweis nghĩa là họ công nhận rằng bác sĩ – chính họ là những sứ giả tàn nhẫn của thần chết – một mối đe dọa quá lớn cho sự kiêu hãnh và danh tiếng của họ.“
2. Phô mai sinh ra chuột
(Ảnh: Shutterstock)
Cho đến thế kỷ 17, có một quan điểm được phổ biến rộng rãi là các vật thể vô tri vô giác có thể tạo ra những sinh vật sống. Bách khoa toàn thư Britannica đã đưa ra ví dụ sau: người ta cho rằng phô mai và bánh mỳ được để ở góc tối có khả năng sinh ra chuột, chứ không phải thu hút chuột.
Tương tự, thịt đang phân hủy được cho là đã sinh ra dòi.
Vào thế kỷ 17 Francesco Redi đã chứng minh rằng thịt không sinh ra dòi (các con ruồi đẻ trứng trên thịt, từ đó tạo ra dòi), bằng cách đóng kín một phần thịt trong lọ và để phần còn lại tiếp xúc với bên ngoài. Phần thịt trong lọ không hình thành nên dòi.
3.Thuốc lá có thể chữa trị hầu như mọi chứng bệnh
(Ảnh: Shutterstock)
Trong nạn dịch hạch ở London vào năm 1665, trẻ con đã được khuyến cáo hút thuốc lá, theo thông tin từ Viện Sức khỏe Quốc gia Hoa Kỳ. Trong giai đoạn thế kỷ 16, thuốc lá đã được kê đơn cho rất nhiều chứng bệnh ở Châu Âu, kể cả ung thư.
4. Vi trùng có khả năng gây bệnh?
(Ảnh: Pixabay)
Rất nhiều nhà khoa học không thể chấp nhận rằng những con vi trùng nhỏ tí xíu đó lại có thể gây bệnh và làm con người thiệt mạng. Ban đầu, Louis Pasteur đã bị chế giễu vì lý thuyết của ông về vi khuẩn. Ông đã chứng minh rằng chúng có thể bị tiêu diệt ở nhiệt độ cao, từ đó giúp phòng chống bệnh.
Ông cũng cho thấy vi khuẩn có liên hệ đến quá trình lên men của rượu và sữa. Cụm từ “pasteurized milk” (sữa tiệt trùng) đã được đặt theo tên của ông.
5. Fritz Zwicky nói rằng các nhà thiên văn học đang ‘bỏ sót 99% vũ trụ’
Fritz Zwicky (Wikimedia Commons)
Nhà thiên văn học Fritz Zwicky đã phát triển lý thuyết về vật chất tối trong những năm 1930. Ông đã phải đối mặt với sự hoài nghi và gần như bị phớt lờ trong hơn 40 năm sau đó.
Hậu duệ của ông đã viết một bức thư cho tạp chí Khoa học & Kỹ thuật của Viện Công nghệ Caltech vào năm 2010, trong đó miêu tả phản ứng của giới khoa học trước lý thuyết của Zwicky: “Ông của tôi đã có các quan sát mang tính nền tảng mà rất nhiều những kẻ ngu dốt vào thời của ông không lĩnh hội được.
“Do đó, lẽ dĩ nhiên ông đã làm khuấy động sự thù địch to lớn khi nói với những đồng nghiệp rằng họ đang bỏ sót 99% của vũ trụ, và họ đang thu hẹp góc nhìn của mình vào những túm bụi trước cửa nhà mà thôi.
“Không một người gác tàu nào muốn được thông báo rằng anh ta đã làm mất toa tàu kéo của mình”.
Xem thêm: Video này sẽ thay đổi hoàn toàn nhận thức của bạn về vũ trụ
6. Nếu bạn ốm, chỉ cần cắt mạch máu của mình
(Wikimedia Commons)
Trong nhiều thế kỷ, trích máu là một biện pháp chữa trị vô cùng phổ biến cho hầu như bất kể loại bệnh tật nào. Biện pháp này đã được một số bác sĩ khuyến khích mãi cho đến thế kỷ 20.
Các bác sĩ—hay thợ cắt tóc, những người cũng chịu trách nhiệm thực hiện loại phương pháp điều trị này— sẽ cắt mạch máu của bệnh nhân và để máu chảy ra ngoài cho tới khi bệnh nhân bất tỉnh.
Tổng thống Mỹ George Washington đã chết vì trích máu. Ông được chữa trị cho chứng viêm họng. Và ông không phải là người duy nhất. Rốt cục sau đó các bác sĩ đã nhận ra rằng biện pháp này đã giết chết rất nhiều bệnh nhân.
Trang MedTech lưu ý rằng ngày nay việc trích máu vẫn có thể có hiệu quả trong một số trường hợp cụ thể. Lấy ví dụ, nó có thể giúp một số người đối diện với nguy cơ tụ máu.
7. Hiện tượng trôi dạt lục địa
Ranh giới mảng hội tụ được tạo ra khi hai mảng lục địa trượt vào nhau. (Ảnh: Shutterstock)
Trong một bài viết năm 1912, Alfred Wegener đã đưa ra giả thuyết lần đầu tiên rằng các lục địa đang dịch chuyển trên bề mặt Trái đất trong nhiều kỷ nguyên qua. Lý thuyết này đã vấp phải sự hoài nghi rộng rãi cho tới khi các bằng chứng mới xuất hiện vào cuối nhưng năm 1950 và 1960.
Cuối cùng lý thuyết này đã được chấp nhận; và nó đã được hoàn thiện bởi học thuyết kiến tạo mảng sau đó.
Alfred Wegener (Bildarchiv Preussischer Kulturbesitz)
8. Trái đất quay quanh Mặt trời
Hiểu biết về hệ Mặt trời theo trường phái Ptolemy là Trái đất nằm ở giữa trung tâm, với Mặt trời và các tinh cầu quay quanh nó. Quan điểm này không chỉ liên hệ đến lĩnh vực vật lý; mà nó còn nhấn mạnh vào tính trọng yếu về mặt tâm linh của nhân loại trong vũ trụ.
Vào thế kỷ 16, Nicolaus Copernicus đưa ra giả thuyết cho rằng chính Mặt trời, chứ không phải Trái đất, nằm ở trung tâm của hệ Mặt trời.
Galileo Galilei đồng tình với giả thuyết trên sau khi nghiên cứu vũ trụ bằng kĩnh viễn vọng của ông, nhưng ông đã bị lên án, đa phần là vì Giáo hội Công giáo coi quan điểm của ông là dị giáo.
Xem thêm: Tôn giáo và khoa học: Từ Bruno, Galileo đến người ngoài hành tinh
9. Ngành di truyền học của Mendel đi trước thời đại của ông
Gregor Mendel (Wikimedia Commons)
Mặc dù ngày nay Gregor Mendel được cho là ông tổ của ngành di truyền học, nhưng các lý thuyết của ông lại không thu hút được nhiều sự quan tâm của các nhà khoa học vào thời đó. Những thí nghiệm với đậu Hà Lan của ông chỉ được công nhận sau khi ông qua đời.
Ông đã quan sát các đặc tính di truyền từ cây đậu bố mẹ xuống cây đậu con. Ông nhận ra rằng có thể tính toán xác suất để một số đặc tính được truyền xuống thế hệ sau thông qua quá trình sinh sản.
Vào thời đó, theo các nhà sinh học, sự di truyền là một quá trình hòa trộn các đặc tính từ mỗi cá thể bố mẹ, được thể hiện trong thế hệ tiếp theo.
10. Trái đất không phẳng
(Ảnh: Shutterstock)
Đối với rất nhiều nền văn hóa xuyên suốt trong lịch sử, Trái đất là mặt phẳng, không phải hình cầu.
Vào thời Hy Lạp cổ đại, Pytago và Aristotle đều cho rằng Trái đất là hình cầu mặc dù rất nhiều các học giả đương đại cho rằng nó là một mặt phẳng. Các ghi chú trong kinh Thánh về “bốn góc” của Trái đất đã góp phần làm hầu hết mọi người cho rằng Trái đất là một mặt phẳng.
Khôi hài thay, khi Christopher Columbus bắt đầu những chuyến thám hiểm của mình trong thế kỷ 15 , những nhà trí thức Châu Âu lại tin rằng Trái đất là mặt phẳng . Vào thời đó, quan niệm phổ biến là Trái đất có hình cầu.
‘Phạm sai lầm là một phần của khoa học’
Douglas Allchin thuộc Trung tâm Triết lý Khoa học Minnesota đã tổng kết trong một bài viết trình lên Hiệp hội Phát triển Khoa học Hoa Kỳ vào năm 2000 như sau: “Phạm sai lầm là một phần của khoa học”.
Allchin lưu ý rằng việc học từ những sai lầm là một phần của quá trình, và sự phát triển có nghĩa là bỏ đi những quan điểm cũ để tiếp thu cái mới.
Liệu một ngày nào đó những lý thuyết hiện đại của chúng ta có trở nên ngờ nghệch hay không? Có lẽ một số nhà khoa học đang bị chế giễu ngày nay sẽ được khôi phục danh dự trong tương lai.
Tác giả: Tara MacIsaac, Epoch Times
Quý Khải biên dịch
Xem thêm: