Việc chăm chỉ đọc các chồng văn bản dày đặc có thể tốn rất nhiều thời gian, gây mệt mỏi về tinh thần và khó chịu cho mắt. Nếu bạn muốn đọc nhanh hơn cùng lúc duy trì tốc độ đọc hiểu, hãy tham khảo 7 lời khuyên dưới đây trên trang Mental Floss. Bạn có thể tiết kiệm thêm nhiều thời gian trong thời đại bùng nổ thông tin này.
1. Xem trước văn bản cần đọc (đọc tổng quát)
Xem trailer trước khi đi xem phim cho bạn biết trước nội dung tổng quát và những gì có thể mong đợi từ bộ phim. Tương tự, xem trước một tài liệu trước khi “chính thức” đọc nó giúp bạn nhanh chóng nắm bắt được những gì sẽ đọc. Để xem trước, hãy quét mắt qua văn bản một mạch từ đầu đến chân, đặc biệt chú ý đến các tiêu đề chính, tiêu đề phụ, và bất cứ nội dung nào được in đậm, in nghiêng hoặc có cỡ chữ lớn hơn, cùng các gạch đầu dòng. Bên cạnh đó, hãy đọc lướt đoạn mở đầu và kết thúc văn bản, bất kỳ hình ảnh hoặc đồ thị nào có trong tài liệu. Những nội dung kể trên thường là những nơi tập trung nội dung chính cốt lõi của tài liệu (VD: 1 bài báo, 1 cuốn sách,…), bởi đó là cấu trúc chuẩn tắc của 1 tư liệu đọc/viết thông thường.
Đọc tổng quát, hay xem trước, nhằm mục đích biết được tổng thể tài liệu đó nói về cái gì.
2. Lập kế hoạch đọc tài liệu của bạn
Hãy tiếp cận tài liệu một cách chiến lược. Cách làm này sẽ tạo ra một sự khác biệt lớn trong mức độ hiệu quả bạn có thể “tiêu hóa” tài liệu đó. Đầu tiên, hãy nghĩ đến mục tiêu. Bạn muốn biết được điều gì từ tài liệu này? Ghi lại một số câu hỏi mà bạn muốn tìm kiếm câu trả lời trong tài liệu. Sau đó, xác định mục tiêu của tác giả khi viết tài liệu, dựa trên bước đọc tổng quát bên trên. Ví dụ, mục tiêu của tác giả có thể là mô tả toàn bộ lịch sử của đế quốc La Mã cổ đại, trong khi mục tiêu của bạn chỉ đơn giản là tìm hiểu vai trò của người phụ nữ trong chính trị thời đó. Nếu mối quan tâm của bạn có phạm vi nhỏ hơn nhiều hơn so với tác giả bài viết, thì chỉ nên tìm đọc các phần nội dung có liên quan mà thôi.
Tương tự, cũng cần thay đổi chiến lược dựa trên loại tài liệu đang đọc. Nếu bạn đọc một tài liệu khoa học hoặc một văn bản pháp lý dày cộp, có lẽ bạn sẽ muốn đọc một số đoạn chậm rãi và cẩn thận hơn so với khi đọc một cuốn tiểu thuyết hoặc tạp chí với mục đích giải trí đơn thuần.
3. Nâng cao khả năng tập trung
Đọc nhanh cùng lúc duy trì mức độ đọc hiểu tốt đòi hỏi sự tập trung cao độ. Hãy giảm thiểu tiếng ồn và những can nhiễu bên ngoài, và hãy chú ý đừng để tư tưởng chạy lung tung và đi lang thang khi đọc. Nếu bạn nhận thấy mình đang suy nghĩ vẩn vơ đến bữa ăn kế tiếp chứ không tập trung vào tài liệu trước mặt, hãy nhẹ nhàng đưa tâm trí của mình trở lại với việc mình đang cần làm. Nhiều người lướt mắt qua một vài câu hay một vài dòng một cách lơ đãng, không tập trung, chỉ để sau đó phải dành thời gian quay trở lại để đọc lại nhằm đảm bảo họ hiểu chúng. Theo Tim Ferriss (tác giả cuốn sách best-seller nổi tiếng Tuần Làm Việc 4 Giờ), thói quen này, được gọi là đọc lùi trở lại (regression), sẽ khiến tốc độ đọc của bạn chậm lại đáng kể và khiến bạn khó có thể nắm bắt được một bức tranh lớn hơn, tổng quát hơn về nội dung bạn đang đọc. Nếu cẩn thận và chăm chú đọc, bạn sẽ nhanh chóng nhận biết được nội dung bạn đang đọc là khó hiểu hay dễ hiểu (thay vì chỉ đọc trôi qua bởi mắt lơ đễnh do thiếu tập trung), giúp bạn tiết kiệm thời gian hơn trong dài hạn.
4. Đừng đọc từng từ từng chữ một
Để tăng tốc độ đọc, hãy chú ý đến đôi mắt. Hầu hết mọi người có thể quét nhanh một đoạn văn bản dài khoảng 3,8 cm, và tùy thuộc vào kích thước phông chữ và loại văn bản, thường sẽ là một nhóm từ gồm 3-5 từ mỗi nhóm (hình dưới). Thay vì đọc từng từ riêng lẻ (mỗi lần 1 từ), hãy di chuyển mắt theo chuyển động quét, nhảy từ nhóm từ này (dài 3-5 từ) sang nhóm từ tiếp theo. Hãy tận dụng tầm nhìn ngoại vi của mắt, tập trung vào các nhóm từ chứ không phải là từng từ một.
Thoạt đầu, giải pháp này có vẻ không khả thi nếu chính xác trí óc của chúng ta chỉ xử lý từng từ một. Sự thật thì nó có thể xử lý từng nhóm từ cũng hiệu quả như xử lý một từ, và như vậy sẽ tốt hơn ở hầu hết phương diện vì khi đọc một câu, chúng ta không đọc để hiểu nghĩa của từng từ mà là nghĩa của những cụm từ chứa các từ đó, theo cuốn Sử dụng Trí tuệ của bạn.
Chỉ ngón tay của bạn hoặc một cây bút vào mỗi nhóm từ sẽ giúp bạn học cách di chuyển mắt nhanh chóng trên đoạn nội dung. Và nó sẽ giúp bạn tránh việc đọc thầm khi đọc. Đọc thầm, hoặc phát âm mỗi từ trong đầu khi đọc, sẽ khiến tốc độ đọc của bạn chậm lại và khiến bạn không nắm bắt được luận điểm chính của tác giả. Nguyên nhân căn bản là, tốc độ đọc thầm của bạn ngang bằng với tốc độ đọc thành tiếng (300 từ/phút), trong khi tốc độ tư duy và xử lý ngôn từ của mắt nhanh hơn rất nhiều (gấp 3-4 lần, trên ngưỡng 1000 từ/phút).
5. Đừng đọc tất cả nội dung
Theo Trung tâm Kỹ năng Học thuật của Đại học Dartmouth (Mỹ), có một lý thuyết đã lỗi thời là các học sinh phải đọc tất tần tật những gì được viết trong sách giáo khoa hoặc một bài báo. Trừ khi bạn đang đọc một thứ gì đó cực kỳ quan trọng, hãy bỏ qua các nội dung không liên quan đến mục đích của bạn. Đọc có chọn lọc sẽ giúp bạn tiêu hóa được những điểm chính của nhiều tư liệu, thay vì chỉ có thời gian để đọc được một vài đoạn trọn vẹn.
6. Viết một tóm tắt
Công việc của bạn chưa chấm dứt khi bạn đọc xong từ cuối cùng của một văn bản. Sau khi đọc xong, hãy viết một vài câu để tóm lược những gì đã đọc, và trả lời bất kỳ câu hỏi nào bạn có trước đó. Bạn đã học được những điều mình muốn chưa? Bằng cách dành vài phút sau khi đọc để suy nghĩ, tổng hợp thông tin và viết ra những gì bạn đã học ngay sau đó, bạn sẽ củng cố nội dung này trong tâm trí và nhớ được tốt hơn về sau. Cũng có thể vẽ sơ đồ tư duy để tóm tắt nội dung hoặc dạy lại cho người khác những điều bạn vừa được học. Hãy nhớ rằng, bạn thật sự học được điều gì đó khi bạn dạy lại được cho người khác điều này.
7. Thực hành, thực hành và thực hành
Hãy tiếp cận một văn bản một cách chiến lược, đọc tài liệu một cách tích cực và chủ động, và tóm tắt chúng một cách hiệu quả; bạn phải thực hành để biến những kỹ năng này trở thành một phần của bạn. Nếu bạn muốn cải thiện tốc độ đọc của mình, hãy sử dụng đồng hồ bấm giờ (timer) để tính toán số lượng từ (hoặc số trang) mỗi phút bạn có thể đọc được là bao nhiêu. Khi bạn có thể đọc nhanh hơn và nhanh hơn, hãy tự kiểm tra để chắc chắn rằng bạn hài lòng với tốc độ đọc hiểu của mình.