Đô thị trăm tỉ USD này sẽ trải dài trên ba nước, sẽ hoàn toàn được cung cấp năng lượng tái tạo, đồng thời sử dụng công nghệ lái xe tự động và máy bay không người lái.
Theo CNN, hôm 24/10 vừa qua Hoàng tử Ả-rập Xê-út Mohhamed bin Salman khẳng định về dự án khổng lồ này vào hôm thứ Ba vừa qua. Đây sẽ là một thành phố hoàn toàn mới với tổng diện tích khoảng 26.500 km2, gấp 30 lần diện tích Hà Nội, nằm ở phía Đông của Vịnh Aqaba, giao lộ của 3 quốc gia là Ả-rập Xê-út, Jordan và Ai Cập.
Phát biểu trước các nhà đầu tư có mặt tại thủ đô Riyadh của Ả Rập Xê Út, thái tử Saudi Mohammed bin Salman nói:”Chúng tôi cố gắng làm việc với chỉ những người biết ước mơ. Đây không phải là nơi dành cho người dân và doanh nghiệp bình thường”.
Tầm nhìn mới táo bạo này đi kèm với một thông điệp gây sửng sốt và rõ ràng từ vị vua kế tiếp của Ả-Rập Xê-út: “Chúng ta đang trở lại với những gì chúng ta đã có từ trước, một đất nước Hồi giáo trong tương lai mở ra cho mọi tôn giáo và thế giới và thành phố mới mà sẽ là nơi không có chỗ cho suy nghĩ cũ”. Và cái tên Neom (Neo-Mostaqbal) có nghĩa là “Tương lai mới” không ám chỉ riêng về Ả- Rập Xê-út mà là tất cả các nền kinh tế Trung Đông.
Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman nhấn mạnh Neom sẽ tập trung vào các ngành công nghiệp năng lượng, thực phẩm, giải trí và công nghệ sinh học.
Khu vực quy hoạch xây dựng Neom hiện nay là một sa mạc khô cằn, khí hậu lạnh lẽo, với 460 km bao quanh bờ biển Đỏ, có rất nhiều hòn đảo với một ngọn núi cao 2.500 m.
Neom sẽ hoạt động như là “vùng độc lập” riêng biệt. Nó sẽ vẫn thuộc quyền sở hữu của Hoàng gia Ả-rập Xê-út, nhưng sẽ có một bộ luật hoàn toàn mới. Luật này được phát triển với mục đích chính là thu hút đầu tư toàn cầu. Các nhà đầu tư sẽ được mời tham gia vào việc soạn thảo các quy định và luật pháp. Ở khía cạnh xã hội, tính tự do của người dân và doanh nghiệp tại Neom sẽ được đề cao hơn.
Thái tử Salman cũng đã chỉ định tiến sĩ Klaus Kleinfeld, cựu Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Alcoa, Arconic Inc. và Siemens AG làm Giám đốc điều hành dự án Neom.
Kế hoạch mới cho thấy thành phố vận hành hoàn toàn được nhờ năng lượng tái tạo, đồng thời sử dụng công nghệ lái xe tự động và máy bay không người lái. Wi-Fi tốc độ cao sẽ được cung cấp miễn phí.
CNN trích dẫn tuyên bố của Quỹ đầu tư công Ả-rập Xê-út:” Tất cả các dịch vụ và quy trình vận hành Neom sẽ tự động hóa 100%, với mục tiêu trở thành điểm đến hiệu quả nhất trên thế giới”. Quỹ này nhấn mạnh, khác với những thành phố còn lại được hình thành và phát triển trong hàng trăm năm, Neom sẽ được hoàn thiện toàn bộ trước khi đưa vào sử dụng.
Một đoạn video quảng bá được công bố hôm 24/10 cho thấy, cuộc sống trong siêu đô thị chưa từng được thấy ở bất kỳ thành phố nào trên khắp Ả-rập Xê-út: Nơi mà phụ nữ có thể chạy bộ ở nơi công cộng, làm việc cùng với nam giới và chơi nhạc cụ trong ban nhạc.
Theo trang Bloomberg, Thái tử bin Salman hướng đến mục tiêu biến hàng trăm km bờ biển Đỏ thành điểm đến du lịch đẳng cấp thế giới bán tự trị và chịu sự quản thúc của pháp luật “ngang tầm với các tiêu chuẩn quốc tế”.
Neom cũng nằm trong kế hoạch đầy tham vọng để cải cách và biến đổi nền kinh tế đất nước mang tên “Tầm nhìn 2030” của Thái tử bin Salman, nhằm đưa quốc gia xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới này thoát khỏi sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng hóa thạch.
Trước đó, chính phủ đã cắt giảm một số khoản trợ cấp, công bố các loại thuế mới và bãi bỏ lệnh cấm gây tranh cãi đối với phụ nữ lái xe. Trong vòng chưa đầy một năm, Ả-rập Xê-út đã phát hành trái phiếu quốc tế 3 lần, vay hàng tỷ USD để cân đối ngân sách.
Steffen Hertog, Giáo sư Trường Kinh tế London, bình luận: “Dự án Neom có vẻ như muốn mô phỏng lại khái niệm “khu vực tự do” mà Dubai đã đi tiên phong. Ở Dubai, người dân không chỉ được hưởng các đặc quyền như miễn thuế, mà còn có quy định và luật lệ riêng, hoạt động tách biệt với chính phủ”.
Ông Hertog cũng chỉ ra rằng mô hình này được thực thi tốt ở Dubai, nhưng chưa có dự án tương tự nào trong khu vực đạt được thành công như vậy. Đây cũng chính là thách thức lớn đối với Neom.
Đây cũng là ý kiến chung của hầu hết các chuyên gia, nhà đầu tư nước ngoài. Theo họ, ý tưởng rất quan trọng nhưng khả năng biến kế hoạch thành hiện thực mới quan trọng nhất. Để củng cố cho quyết tâm của mình, Thái tử bin Salman đã mời đến lễ công bố dự án những nhân vật quyền lực trong lĩnh vực đầu tư, tài chính và công nghệ như bà Christine Lagarde, Giám đố IMF và Masayoshi Son, Chủ tịch kiêm CEO của SoftBank Group Corp.
Liệu Siêu đô thị công nghệ Neom có thể trở thành hiện thực không hay đây chỉ là lý luận trên giấy thì còn phải chờ hành động từ các nhà đầu tư và xây dựng, đặc biệt là thái độ hợp tác và hành động của thái tử Salman.
Nhật Minh