Truyện dân gian Romania có một sự phân biệt rõ ràng giữa ma tốt và ma xấu. Ma tốt là những sinh mệnh có linh hồn đã sang đến cõi âm một cách an toàn; trong khi những ma xấu lại không thể tìm thấy sự bình an sau khi chết và do đó, họ đã quay trở lại ám những người sống có liên quan tới họ dưới dạng một Strigoi hoặc moroi. Được biết, hình dáng của Strigoi hoặc moroi trông khá tương đồng với ma cà rồng ở phương Tây tuy có đôi chút khác biệt.
Cuộc sống giữa dương gian và âm gian
Theo một số truyền thuyết ở Châu Âu vào thời cổ đại, quạ là loài động vật tiếp dẫn linh hồn người chết sang thế giới bên kia, và khi người chết có việc rất quan trọng chưa hoàn thành, con quạ sẽ ban tặng cho họ một cơ hội thứ 2 – dưới dạng một khoảng thời gian nhỏ để người này có thể trở về dương gian và giải quyết nốt vấn đề của mình, trước khi tiến nhập vào cõi âm gian một cách bình an, không hối tiếc.
Tuy nhiên, đối với người tự sát, hoặc bị ai đó giết hại, linh hồn của cá nhân này sẽ trở thành cô hồn dã quỷ, bị kẹt giữa sự sống – cái chết và phải lang thang không nơi nương tựa cho đến khi hết thọ mệnh như đã được định sẵn lúc ban đầu.
Theo những thông tin được lưu truyền trong dân gian, ngoài 2 trường hợp kể trên thì những người sinh vào giờ xấu, những kẻ báng bổ Thần thánh, những người bị xã hội ruồng bỏ, những người với một ý chí báo thù mạnh mẽ, những người có các chức nghiệp nhất định như thợ rèn và tiều phu, những người được chôn cất ở nơi họ không thích, những người được chôn cất không đúng cách, v.v… sẽ rất có khả năng biến thành một Strigoi.
Các truyền thuyết của Romania cũng nói thêm rằng, những ai nuốt chửng dây rốn lúc còn trong bụng mẹ, những ai sinh ra đã có tóc, những ai khóc trong tử cung, những ai sinh ra có đuôi, những trẻ em chưa được rửa tội, những ai là người con thứ bảy và những ai khi chết thi thể bị một con động vật nhảy lên (đặc biệt là con mèo) cũng sẽ có khả năng trở thành Strigoi.
Ngược lại, những người chết đúng vào thời điểm đã định trước và những người có một lối sống đức độ sẽ không có gì phải sợ hãi. Do đó, theo truyền thuyết, việc một người có thể tiến nhập sang thế giới bên kia hay không phụ thuộc rất nhiều vào lối sống lúc còn tại thế.
Các loại Strigoi trong truyền thuyết
Theo truyền thuyết, có rất nhiều loại Strigoi khác nhau. Loại đầu tiên mà chúng ta có thể kể đến là “Strigoi gọi tên”. Khác với ma cà rồng, “Strigoi gọi tên” không giết người bằng cách cắn và hút máu nạn nhân, thay vào đó Strigoi này sẽ gọi tên của người chúng muốn giết. Nếu người đó đáp lại tiếng gọi, không lâu sau anh ta (cô ta) sẽ mất mạng. Vì lý do này, ở một số quốc gia có phong tục, sau đám ma, các thành viên trong gia đình và có quan hệ với nạn nhân nên không nên đáp lại khi nghe thấy tiếng gọi của người đó vì người đã chết chỉ có thể gọi tên một lần.
Một loại khác là “Strigoi gõ cửa”. Loại Strigoi này không gọi tên kẻ muốn giết, nhưng họ sẽ xuất hiện trước cửa nhà nạn nhân và gõ cửa. Một lần nữa, người chết chỉ có thể gõ cửa một lần, nên nếu người bên trong không trả lời, anh ta/cô ta sẽ được an toàn. Ngược lại, nếu anh ta/cô ta hỏi ai đang đứng ngoài cửa hay trực tiếp đi mở cửa, người đó sẽ mất mạng không lâu sau đó.
Loại thứ 3 là “Strigoi viếng nhà”. Loại Strigoi này sẽ đội mồ sống dậy, xuất hiện không báo trước và gây kinh hoàng cho nạn nhân lẫn những người chứng kiến. Những con Strigoi này sẽ lao vào cắn xé người mà chúng muốn giết, thông thường là các phụ nữ trẻ đẹp để kéo dài ‘mạng sống’ của mình.
Những người chết trên các con sông hoặc trong một khu rừng sẽ có khả năng trở thành một “Strigoi nặng”. Theo truyền thuyết, linh hồn của những người này sẽ bị mắc kẹt vĩnh viễn ở đó cho đến khi họ trèo được lên lưng của một người sống. Đặc điểm của những người bị loại Strigoi này ám chính là sức khỏe sẽ bị suy giảm và chết do 1 loại bệnh với các triệu chứng như bị kiệt sức.
Loại “Strigoi ác mộng” sẽ tấn công nạn nhân khi họ đang ngủ và bóp cổ họ đến chết. Được biết, thi thoảng, nó cũng sẽ bóp nghẹt dạ dày hay nghiền nát cơ thể của nạn nhân.
Một loại Strigoi ‘rất thú vị’ khác là “Strigoi nhai”. Đây là những người chết được chôn cất với áo liệm không đúng cách hay áo liệm bị vướng vào trong mồm. Do đó, người chết sẽ bắt đầu nhai áo liệm và một người thân của nạn nhân sẽ chết khi “Strigoi nhai” tiêu thụ xong chiếc áo niệm đó. Để ngăn chặn loại Strigoi này, người ta sẽ đào thi thể người chết lên, loại bỏ mảnh áo liệm ra khỏi mồm và chặt bỏ đầu xác chết này.
Ngoài những loại Strigoi kể trên còn có một loại Strigoi đặc biệt với khả năng biến hình thành một con chó, con ngựa, con dê, con quạ hoặc quả cầu lửa. Trong hình dạng này, Strigoi có thể đâm vào nạn nhân bằng một trọng lượng lớn, gây nên tình trạng ốm yếu hoặc ngạt thở từ đó dẫn đến tử vong.
Âm gian
Các kho tàng truyện dân gian và các câu truyện trong truyền thuyết đều nói về việc người chết sẽ tiếp tục cuộc sống của mình sau khi sang thế giới bên kia. Theo đó, người chết sẽ tham gia vào các hoạt động và làm những việc mà họ vẫn làm khi còn sống. Họ yêu quý và bảo vệ người thân, họ bảo vệ tài sản của mình, họ đi bộ, họ nhảy “vũ điệu của tử thần (Danse Macabre)” tại các nghĩa địa, bảo vệ phần mộ của mình và trừng phạt những kẻ báng bổ thần thánh, họ gửi thông điệp cho người sống, họ tham gia các buổi thánh lễ Misa được tổ chức bởi các vị linh mục đã mất và đôi lúc họ cũng làm việc.
Một số tài liệu cổ còn đề cập đến việc người chết do không thể hoàn toàn đoạn tuyệt với cuộc sống trước kia, nên tại một số vùng, người sống thường để lại đồ ăn và thức uống cho người chết khi họ ghé thăm mộ của người đã khuất. Tương tự như vậy, người ta còn đặt tiền trong cỗ quan tài hay trong miệng, mắt của người đã chết để họ có thể sử dụng ở thế giới bên kia.
Những truyền thuyết này cũng viết thêm rằng bất cứ ai cũng không nên mạo phạm tới người đã chết. Nếu làm vậy, người đã khuất sẽ trở nên tức giận và sự đáp trả của họ có thể sẽ rất khủng khiếp. Theo đó, xác chết này sẽ đội mồ sống dậy và tìm tới người đã quấy nhiễu họ để báo thù…
Tác giả: Valda Roric, Ancient Origins.
Đăng tải với sự cho phép. Đọc bản gốc ở đây.
Quý Khải biên dịch
Xem thêm: