Loại enzym đột biến mới được phát triển dựa trên những con vi khuẩn ăn nhựa ở các bãi phế thải của Nhật Bản mở ra hướng đi mới đầy triển vọng giúp giải quyết cuộc khủng hoảng ô nhiễm chất dẻo toàn cầu.
Nghiên cứu được thúc đẩy sau phát hiện năm 2016 về loại vi khuẩn đầu tiên có khả năng ăn nhựa, tại một bãi thải ở Nhật Bản. Các nhà khoa học đã tiết lộ cấu trúc chi tiết của enzyme quan trọng được sản xuất bởi vi khuẩn này, Guardian hôm 17/4 đưa tin.
Nhóm nghiên cứu quốc tế sau đó tinh chế enzym để xem nó đã tiến triển như thế nào và các xét nghiệm cho thấy họ đã vô tình làm phân tử thậm chí còn tốt hơn khi phá vỡ nhựa PET (polyethylene terephthalate) dùng cho chai nước giải khát. Giáo sư John McGeehan thuộc Đại học Portsmouth, Vương quốc Anh, người đứng đầu cuộc nghiên cứu, nói: “Điều thực sự hóa ra là chúng tôi đã cải tiến được enzyme, điều đó đã gây sốc”. “Thật tuyệt vời và là một phát hiện thật sự.”
Enzym đột biến mất vài ngày để bắt đầu phân hủy nhựa – nhanh hơn rất nhiều so với hàng thế kỷ mà nó cần trong đại dương. Nhưng các nhà nghiên cứu lạc quan, điều này có thể phát triển trở thành quy mô lớn.
McGeehan cho biết: “Điều chúng tôi hy vọng là sử dụng enzyme này để biến nhựa này trở lại thành các thành phần ban đầu, vì vậy chúng ta có thể tái chế nó trở lại nhựa nguyên bản. “Nó có nghĩa là chúng ta sẽ không cần đào thêm dầu nữa, và về cơ bản nó sẽ làm giảm lượng nhựa trong môi trường.”
Khoảng 1 triệu chai nhựa được bán mỗi phút trên toàn cầu và, chỉ 14% được tái chế, phần lớn chúng sẽ rơi vào các đại dương làm hại đến môi trường biển và có thể là những người ăn hải sản.
Tuy nhiên, ngay cả những chai được tái chế chỉ có thể biến thành các sợi xơ đục cho quần áo hoặc thảm. Enzyme mới cho thấy một cách để tái chế chai nhựa trong suốt trở lại chai nhựa trong suốt, điều này có thể làm giảm nhu cầu sản xuất nhựa mới.
McGeehan cho biết: “Bạn luôn phải chống lại sự thật là giá dầu rẻ, vì vậy PET nguyên chất rẻ”. “Thật dễ dàng cho các nhà sản xuất để tạo ra nhiều thứ hơn, chứ không phải là cố gắng để tái chế. Nhưng tôi tin rằng có một trình điều khiển công cộng ở đây: nhận thức đang thay đổi rất nhiều và các công ty đang bắt đầu xem xét cách thức họ có thể tái chế đúng cách. “
Các loại nhựa khác có thể bị phân hủy bởi vi khuẩn hiện đang phát triển trong môi trường, McGeehan nói: “Mọi người đang tìm kiếm kỹ lưỡng cho những người này”. PET chìm trong nước biển nhưng một số nhà khoa học đã đoán rằng những con bọ ăn được một ngày nào đó có thể bị phun vào những mảnh rác nhựa dẻo trong đại dương để làm sạch chúng.
Oliver Jones, một nhà hóa học thuộc Đại học RMIT ở Melbourne, Australia, cho biết: “Tôi nghĩ [nghiên cứu mới] là một công việc rất thú vị, cho thấy có tiềm năng mạnh mẽ để sử dụng công nghệ enzym để giúp giải quyết vấn đề lãng phí ngày càng tăng của xã hội”. Nhóm nghiên cứu.
Nhật Minh