Tiến sĩ Justin Schmidt chia sẻ về trải nghiệm đầu tiên của ông với loài kiến đạn và ong bắp cày ký sinh — hai loài động vật đạt chỉ số cao nhất trên thang đo Schmidt, nằm trong danh sách 25 Loài động vật hung bạo nhất. Ông chia sẻ về cảm giác khi hứng chịu cơn thịnh nộ của chúng.
Tiến sĩ Justin Schmidt, một nhà côn trùng học và giám đốc nghiên cứu tại Viện Sinh học Tây Nam thuộc Cục Địa chất Hoa Kỳ, là một người rất am hiểu về cơn đau. Trên thực tế, ông đã phát minh ra Chỉ số Schmidt, với khả năng đo lường mức độ cơn đau cảm nhận được khi bị đốt bởi Bộ Cánh màng – một bộ côn trùng bao gồm ong bắp cày, ong, và kiến.
Cơn đau mà loài kiến đạn gây ra
Tràn ngập trong các cuốn sách là những câu chuyện kể về việc sử dụng loài kiến trong các nghi lễ tuổi dậy thì (đánh dấu việc bước sang ngưỡng tuổi trưởng thành của trẻ) sâu bên trong vùng rừng nhiệt đới Amazon, nhưng tất cả chúng chỉ là những giai thoại từ đầu thế kỷ 20. Tôi biết được rằng trong văn thơ tràn ngập các câu chuyện rùng rợn kể về khả năng của loài kiến đạn, nhưng tôi chưa từng tự mình chứng kiến. Nên bạn có thể tưởng tượng được niềm phấn khích của tôi khi tiếp xúc với lũ kiến này trong một lần đến Brazil cách đây không lâu.
Tôi có một cái lọ lớn trong túi đồ của mình và tôi đã cố gắng gắp những con kiến với cái kẹp dài khoảng 30 cm, một dụng cụ to khủng, nhưng lũ kiến này bám đất rất tốt, và điều này quả thật ngạc nhiên, vì các con kiến lớn thường khá vụng về và leo trèo không giỏi. Kiến đạn thường di chuyển nhanh nhẹn dù có kích cỡ tương đối lớn, lên đến tận 3 cm, và chân của chúng có thể bám vào bất cứ thứ gì. Chúng đã bị chọc tức trước hành vi của tôi nên đã cố gắng trèo lên cây kẹp tới chỗ tay cầm. Dường như chúng biết được rằng cây kẹp không phải là đối tượng thật sự, mà thứ ở trên cùng mới là mục tiêu. Tôi vừa đối phó với nó, vừa phải ngó xuống mặt đất xung quanh để đảm bảo không bị bất kỳ con kiến nào tấn công từ hai bên. Rốt cuộc, tôi đã mắc sai lầm. Một trong số chúng đã trèo lên cây kẹp và đốt vào ngón tay tôi.
Tiến sĩ Justin Schmidt. (Ảnh: Esquire)
Cú đốt đó thật sự đã làm tôi khuỵu xuống. Cảm giác thật giống như bị đạn bắn. Cơn đau đến một cách tức thì, thậm chí ngay cả trước khi con kiến đó đốt tôi. Nó thật sự rất chấn động. Các đợt sóng khủng khiếp, mạnh dần của cơn đau tỏa ra từ ngón tay. Các đợt sóng này đổ ập xuống như sóng thần, rồi sau đó sẽ rút về một chút, rồi sau đó lại đổ ập xuống lần tiếp theo. Không phải chỉ hai hoặc ba đợt sóng như vậy. Nó tiếp diễn trong khoảng 12 tiếng đồng hồ. Đổ ập. Rút về. Đổ ập. Đây quả là một khoảng thời gian thống khổ cùng cực. Tôi không thể làm gì hơn ngoài việc chịu đựng và kêu la. Nhưng tôi đã không để mất con kiến. Tôi đã khá quyết tâm và đã bắt được nó vào trong lọ.
Cơn đau tỏa ra từ ngón tay tôi. Tôi duỗi thẳng cánh tay ra phía trước và cánh tay bị đốt của tôi không ngừng run rẩy. Dù tôi cố gắng làm gì để ngăn chặn cơn run rẩy thì cũng đều không có hiệu quả. Điều đó cho tôi biết vết đốt và cơn đau có một ảnh hưởng hệ thống, mặc dù nó chỉ ở phạm vi cục bộ. Cơn đau không có ảnh hưởng đến tim hay phổi của bạn. Những người bản địa ở đây đã bị đốt hàng chục lần hay thậm chí nhiều hơn trong các nghi lễ tuổi dậy thì, và không ai trong số họ xuất hiện các ảnh hưởng trong dài hạn. Đây chỉ là một phản ứng đau đớn cục bộ.
“Các đợt sóng khủng khiếp, mạnh dần của cơn đau. Nó tiếp diễn trong khoảng 12 tiếng đồng hồ. Đổ ập. Rút về. Đổ ập”.
Chúng ta đều biết các phép chữa trị dân gian, nên tôi nảy ra ý tưởng chườm đá với hy vọng phần nào giảm bớt cơn đau. Sau khi cơn đau đã tiếp diễn trong khoảng một tiếng, chúng tôi đi đến một nhà hàng. Tôi lấy đá từ cốc nước và chườm nó lên ngón tay tôi. Phương pháp này có vẻ có hiệu quả. Miễn là tôi chườm đá lên ngón tay, cơn đau sẽ dừng lại. Tôi nghĩ đó là do khi chườm đá lên một dây thần kinh, dây thần kinh đó không còn có thể phát hỏa như trước. Nhưng điều đó không triệt để giải quyết vấn đề. Ngay khi tôi bỏ viên đá ra, cơn đau bắt đầu quay trở lại. Một cách chữa trị dân gian khác là uống bia rượu. Chúng tôi đã uống chút bia. Bia ở Brazil quả thật rất tuyệt. Rất hợp khẩu vị, nhưng không giúp thuyên giảm cơn đau chút nào.
Ong bắp cày kí sinh
Kiến đạn và ong bắp cày ký sinh [loài bọ duy nhất còn lại đạt điểm 4 trên thang đo cơn đau] có thể được so sánh như ngày với đêm. Chúng ta không thể đưa ra một sự so sánh, ngoại trừ việc chúng đều rất, rất đau. Kiến là một loài động vật có tập tính xã hội sống trong các bầy đàn từ 1.000 đến 3.000 con. Chúng có một bầy đàn cần được bảo vệ. Vết đốt phải có thể gây nên những tổn thương trong dài hạn để cảnh báo đối phương. Ong bắp cày ký sinh là một loài ong bắp cày sống theo cá thể. Chúng là một loài động vật du mục đi lang thang khắp nơi để tìm kiếm nhện tarantula. Trong quá trình này, chúng sẽ gặp phải những kẻ săn mồi lớn, hung dữ như chim hay thằn lằn. Mục đích cú đốt của loài ong bắp cày ký sinh là nhằm khiến kẻ săn mồi phải thả nó ra. Tất cả những gì chúng muốn là thoát khỏi nanh vuốt của kẻ săn mồi. Để làm được điều này, chúng cần phải tạo ra cho kẻ săn mồi một cơn đau ngay tức khắc.
Cơn đau từ cú đốt của loài ong bắp cày cũng giống như việc bạn đang đi bên dưới một dây điện cao thế trong đêm mưa bão; một cơn gió mạnh tốc vào dây điện làm nó rơi xuống cánh tay bạn. Luồng điện với cường độ lên đến 20.000 vôn ngay lập tức trút xuống cơ thể bạn. Đây là cơn đau do bị điện giật thuần túy. Ngay tức khắc. Rất nhanh và sắc. Tin tốt là nó chỉ kéo dài khoảng 3 phút. Bạn sẽ không phải hứng chịu những cơn đau thành từng đợt sóng như với loài kiến đạn. Nó chỉ là một tiếng nổ với cường độ dữ dội. Ngành sinh học giải thích điều này. Không cần thiết phải đau đớn lâu như vậy. Ý tưởng là để hàm răng mở ra để con ong bắp cày có thể chạy thoát.
Ong bắp cày ký sinh. (Ảnh: Andrew Williams/CritterZone.com)
Cơn đau sẽ thuyên giảm trong vòng từ hai đến ba phút, nhưng nó đau đến nỗi bạn không cảm thấy nó đang thuyên giảm. Nó không hiển thị trên màn hình ra-đa của bạn. Giống như việc bạn đột nghiên ngừng kêu gào trong đau đớn vì đã hoàn toàn kiệt sức, bạn nhìn vào đồng hồ và nhận ra mới chỉ vài phút trôi qua. Điều ngạc nhiên là cơn đau đã biến mất.
Bạn muốn biết cơn đau khi bị kiến đạn đốt ra sao? Hãy xem video dưới đây khi Hamish Blake, trong cặp đôi hài của Úc Hamish & Andy, thử trò “găng tay kiến đạn” nhằm mục đích giải trí.
* Bài viết này là một phần của The Code, một liên doanh báo chí giữa Esquire và Ford F-150.
Quý Khải biên dịch
Xem thêm: